NIM của các ngân hàng sẽ ra sao trong các tháng cuối năm 2023?

Trong bối cảnh Ngân hàng Nhà nước (NHNN) liên tục giảm lãi suất điều hành kể từ đầu năm 2023 đã giúp các ngân hàng giảm chi phí huy động vốn. Trên cơ sở đó, sự phân hóa về biên lãi ròng (NIM) có thể sẽ diễn ra rõ nét hơn trong hai quí cuối năm.

Một vấn đề đặt ra là trong bối cảnh lãi suất cho vay giảm mạnh như trên thì NIM của các ngân hàng có tiếp tục bị thu hẹp trong thời gian tới hay không?

Thực tế cho thấy, diễn biến NIM trong nửa đầu năm nay có sự phân hóa rõ nét giữa các ngân hàng. Trong khi các ngân hàng có vốn nhà nước chi phối vẫn giữ được mức NIM ổn định với lợi thế chi phí vốn rẻ, thì phần lớn ngân hàng cổ phần tư nhân lại ghi nhận NIM sụt giảm, nhất là tại ngân hàng có tỷ trọng cho vay tiêu dùng và cho vay bất động sản cao. Mức độ thu hẹp của NIM thể hiện rõ ràng hơn ở nhóm các ngân hàng có quy mô vốn nhỏ, gặp khó khăn về thanh khoản, trong khi nhóm ngân hàng có lợi thế về tiền gửi không kỳ hạn (CASA), tiếp cận được nguồn vốn giá rẻ… thì chịu ít áp lực hơn.

Cụ thể hơn, NIM toàn ngành (từ 25 ngân hàng niêm yết lớn nhất) trong quí 2 giảm 32 điểm cơ bản so với cùng kỳ xuống còn 3,41% với 19/25 ngân hàng ghi nhận mức sụt giảm. Trong nhóm các ngân hàng vừa và lớn, chỉ có STB, VIB và CTG có thể duy trì mức NIM cao hơn so với cùng kỳ.

Cụ thể, VIB và CTG đã thành công trong việc tận dụng nguồn vốn liên ngân hàng (có sự sụt giảm mạnh trong quí 2-2023) khi tỷ lệ vốn liên ngân hàng/tổng nguồn vốn của VIB và CTG tăng lần lượt 4,3% và 4,9% so với cùng kỳ tại cuối quí 2-2023. Trong khi đó, NIM của VPB, TCB, LPB và TPB giảm mạnh nhất do những khó khăn trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp và bất động sản.

Dự báo chung cho cả năm 2023 thì các ngân hàng có tỷ lệ cho vay khách hàng doanh nghiệp lớn, nắm giữ nhiều trái phiếu doanh nghiệp và hoạt động huy động vốn chỉ phụ thuộc vào tiền gửi khách hàng sẽ có NIM giảm mạnh hơn mức chung của toàn ngành. Ở chiều ngược lại, nhóm ngân hàng tập trung cho vay bán lẻ và có nguồn huy động đa dạng từ liên ngân hàng, khách hàng cá nhân và có tỷ lệ CASA cao sẽ hạn chế được việc NIM bị thu hẹp.