Bài của Trần Khánh Thi

Câu chuyện nóng hổi 2025 vẫn sẽ là căng thẳng Mỹ - Trung tới đâu và nó sẽ tác động thế nào tới Việt Nam? Liệu Việt Nam có bị Mỹ áp thuế như lời đe dọa của Trump khi tranh cử? Tuy nhiên nếu nhìn vào nhiệm kỳ 1 của Trump, chúng ta sẽ có câu trả lời phần nào. Cụ thể:

Theo đó dòng vốn FDI đổ vào Việt Nam tăng kỷ lục trong giai đoạn 2017-2020 dưới nhiệm kỳ 1 của Trump và chúng ta hoàn toàn có thể kỳ vọng điều này sẽ tiếp diễn trong nhiệm kỳ thứ 2 của Trump (giai đoạn 2025-2028)

Theo đó thặng dư thương mại giữa Mỹ và Việt Nam 2017 chỉ đạt 32,24 tỷ USD nhưng tăng lên 63,4 tỷ USD vào 2020 - Tức tăng gần gấp đôi chỉ sau 4 năm. Do đó nếu nhìn vào số liệu thì có thể nói Việt Nam chính là nước hưởng lợi lớn từ xung đột Mỹ - Trung trong giai đoạn 2017-2020.

Trung Quốc có thặng dư thương mại cao với Việt Nam, khoảng 82,8 tỷ USD 2024. Do đó việc hàng hóa Trung Quốc “tuồng” sang Việt Nam để hưởng thuế thấp và xuất đi Mỹ là có thể xảy ra.

Tuy nhiên theo Đại sứ quán Việt Nam tại Hoa Kỳ, cho tới nay chưa ghi nhận trường hợp nào nêu trên.

Thứ 4, Mỹ đưa Việt Nam vào diện thao túng tiền tệ, tuy nhiên gỡ bỏ sau đó:

Với việc có thặng dư lớn hơn 20 tỷ USD với Mỹ, Việt Nam đã thỏa 2/3 tiêu chí thao túng tiền tệ. Tuy nhiên sau cuộc gặp giữa Bộ trưởng Tài chính và Thống Đốc NHNN, Mỹ đã bỏ Việt Nam ra khỏi danh sách thao túng tiền tệ.

- Hàng hóa Việt Nam xuất sang Mỹ đa số là nông sản hoặc các mặt hàng không cạnh tranh, đe dọa nền kinh tế Mỹ như Xe điện hay Thép của Trung Quốc.

- Mỹ tìm được nơi có chi phí nhân công, giá điện,… hợp lý để đa dạng chuỗi cung ứng, giảm phụ thuộc vào Trung Quốc

Vậy trong nhiệm kỳ 2 (2025-2028), Việt Nam có bị Mỹ áp thuế không?

Nhìn cách Trump đe dọa Mexico và Canada để sau đó là đàm phán thì có thể thấy mục đích của Trump là “America First” tức làm sao có lợi nhất cho nước Mỹ. Do đó, Việt Nam hoàn toàn có thể đàm phán với Mỹ trong thời gian tới để không bị áp thuế. Có thể chúng ta phải nhượng bộ mua Boeing, khí LNG và nông sản từ Mỹ. Nếu đàm phán thành công không bị áp thuế, cộng với những lợi ích từ thương chiến Mỹ - Trung trong nhiệm kỳ 1 sẽ diễn ra trong nhiệm kỳ 2 (dù ít hay nhiều), chúng ta hoàn toàn có thể kỳ vọng Việt Nam sẽ gặt hái thành quả từ FDI, thặng dư thương mại, … trong nhiệm kỳ thứ 2.