Xu thế dòng tiền: Chạm đáy, hay chỉ là “bull-trap”?

Sau 6 phiên lao dốc kinh hoàng liên tục, thị trường đã tạm dừng giảm cuối tuần qua và các blue-chips đảo chiều mạnh rõ rệt. Tuy nhiên sức ép tâm lý vẫn còn rất lớn, thậm chí các chuyên gia cũng không thống nhất chắc chắn liệu thị trường đã chạm đáy hay chưa...

Sau 6 phiên lao dốc kinh hoàng liên tục, thị trường đã tạm dừng giảm cuối tuần qua và các blue-chips đảo chiều mạnh rõ rệt. Tuy nhiên sức ép tâm lý vẫn còn rất lớn, thậm chí các chuyên gia cũng không thống nhất chắc chắn liệu thị trường đã chạm đáy hay chưa...

Điều tích cực duy nhất được đồng thuận cao là thị trường đang có tín hiệu giảm áp lực giải chấp, nhất là với nhóm cổ phiếu blue-chips. Các chuyên gia cho rằng dù có kết quả kinh doanh quý 1 tích cực, cổ phiếu cơ bản vẫn bị bán mạnh là do hoạt động giải chấp, do đó việc dừng giải chấp là yếu tố đầu tiên cần quan sát. Dù quan điểm vẫn còn chưa chắc chắn hoàn toàn, nhưng các ý kiến cho rằng thị trường đang có cơ hội lớn để đạt điểm cân bằng ngắn hạn, lực bán giải chấp nếu vẫn còn có thể dễ dàng được hấp thụ.

Điều này đồng nghĩa với cơ hội phục hồi tăng của thị trường tuần tới. Tuy nhiên đây lại là điểm thiếu thống nhất khi cần đánh giá liệu thị trường thật sự chạm đáy, hay nhịp phục hồi chỉ là “bull-trap”. Các chuyên gia có ý kiến khác nhau và cho rằng nên quan sát thị trường thêm vì tạo đáy khả năng cao là một quá trình trồi sụt để tự cân bằng.

Chiến lược được khuyến nghị là nhà đầu tư nên tận dụng nhịp phục hồi tới đây để cắt bỏ margin, đưa tỷ trọng danh mục xuống cân bằng. Điều nên làm là cơ cấu lại danh mục hoặc giảm giá vốn khi có cơ hội, cắt bỏ các cổ phiếu gây thua lỗ lớn cho danh mục.

Tốc độ rơi tự do của thị trường tuần qua được cho là dưới áp lực của hoạt động giải chấp. Phiên phục hồi cuối tuần do đó lóe tia hi vọng rằng áp lực này đã cạn. Quan điểm của anh chị thế nào?

Ông Nguyễn Văn Sơn:

Nếu thị trường không có dòng tiền mới tham gia đủ mạnh, tôi cho rằng vùng điểm hiện tại có thể chưa phải là đáy cuối cùng, mà chỉ là vùng đáy tạm thời của một nhịp “bull-trap”.

Ông Nguyễn Việt Quang - Giám đốc Trung tâm kinh doanh 3 Yuanta Hà Nội

Giai đoạn vừa qua thị trường swing trong thời gian lớn nên lượng margin nhà đầu tư sử dụng rất nhiều. Khi thị trường giảm các kho giải chấp đầu tiên dẫn đến đà giảm mạnh thêm, rồi đến các công ty chứng khoán thực hiện giải chấp làm thị trường giảm trong thời gian dài vừa rồi.

Theo góc nhìn của tôi thì áp lực giải chấp cũng đã cạn dần và nếu còn thì lực cầu của tổ chức, nhà đầu tư lớn, khối ngoại, tự doanh cũng hấp thụ rất dễ dàng.

Ông Trần Đức Anh – Giám đốc chiến lược thị trường Chứng khoán KBS

Áp lực giải chấp vẫn xuất hiện ở phiên cuối tuần qua, tuy nhiên lực cầu bắt đáy đã đủ sức hấp thụ lực bán ở hầu hết các cổ phiếu có tính đầu cơ, cũng như nhóm cổ phiếu trụ cột ngành ngân hàng, giúp chỉ số VN-Index có phiên hồi phục tích cực. Tôi cho rằng áp lực giải chấp gần như đã cạn và thị trường sẽ giao dịch cân bằng hơn trong tuần tới thay vì biến động trồi sụt do hoạt động bán giải chấp.

Ông Nguyễn Văn Sơn - Chuyên gia phân tích Công ty CP Chứng khoán Phú Hưng

Thị trường trải qua chuỗi giảm mạnh 6 phiên liên tiếp, cùng với số lượng cổ phiếu dư bán sàn lớn ở mỗi phiên, kéo theo hoạt động giải chấp diễn ra mạnh ở tuần qua. Theo tôi, áp lực giải chấp sẽ được giải tỏa khi lượng margin giảm dần, cùng với đà giảm của thị trường chững lại. Và thị trường có phiên tăng vào cuối tuần qua, cho thấy trạng thái cung – cầu đang lấy lại sự cân bằng tạm thời, và áp lực giải chấp có thể đã hạ nhiệt.

Ông Lê Đức Khánh – Giám đốc phân tích Chứng khoán VPS

Đã có nhiều nhà đầu tư bất ngờ về pha điều chỉnh mạnh của thị trường tuần vừa qua, nhiều người đã không phản ứng kịp với diễn biến điều chỉnh của nhiều cổ phiếu và mức lỗ danh mục đã trở nên nghiêm trọng. Tâm lý lo lắng bao trùm hơn là việc nghĩ đến cơ hội đầu tư gì trong tuần giao dịch tới. Theo tôi 2 phiên giao dịch cuối tuần đang cho thấy khả năng hồi phục của thị trường trong tuần tới.

Ông Lê Minh Nguyên – Giám đốc Khách hàng cá nhân Chứng khoán Rồng Việt

Thi trường giao dịch không tích cực 4/5 phiên trong tuần và đến phiên cuối tuần mới có được phiên phục hồi nhờ lực kéo từ nhóm cổ phiếu trụ. Theo tôi tâm lý bi quan vẫn bao trùm lên thị trường, việc phục hồi vào phiên cuối tuần với tâm lý dè dặt chưa thể nói lên điều gì cũng như không thể khẳng định áp lực này đã cạn. Tuy nhiên, có thể thấy là lực bán đang chậm lại một nhịp để đánh giá xu hướng chung của thị trường và không bán bằng mọi giá như các phiên trước nữa.

Mức sụt giảm gần 150 điểm của VN-Index thực sự vượt xa dự kiến của rất nhiều người. Anh chị cũng từng trông đợi vào ngưỡng hỗ trợ 1.400 điểm, nhưng cuối cùng vẫn bị xuyên thủng. Phiên phục hồi cuối tuần cũng không thu hút được dòng tiền tốt, thể hiện sự nghi ngờ rất cao. Theo anh chị liệu thị trường chỉ dừng nghỉ rồi giảm tiếp, hay thực sự đã chạm đáy?

Ông Nguyễn Văn Sơn - Chuyên gia phân tích Công ty CP Chứng khoán Phú Hưng

Tôi nghĩ rằng thị trường tuy đã giảm sâu nhưng các yếu tố ảnh hưởng tiêu cực tới thị trường vẫn chưa phản ánh hết. Trong bối cảnh dòng tiền của thị trường liên tục sụt giảm do nhà đầu tư dần chuyển hướng đầu tư từ thị trường chứng khoán sang các kênh kinh doanh khác khi nền kinh tế mở cửa hoàn toàn trở lại, thì thị trường vẫn khá bi quan trước các thông tin bắt bớ và kỷ luật của cơ quan quản lý nhà nước nhằm làm thị trường lành mạnh hơn.

Nếu thị trường không có dòng tiền mới tham gia đủ mạnh, tôi cho rằng vùng điểm hiện tại có thể chưa phải là đáy cuối cùng, mà chỉ là vùng đáy tạm thời của một nhịp “bull-trap”.

Ông Trần Đức Anh:

Tôi cho rằng áp lực giải chấp gần như đã cạn và thị trường sẽ giao dịch cân bằng hơn trong tuần tới thay vì biến động trồi sụt do hoạt động bán giải chấp.

Ông Nguyễn Việt Quang - Giám đốc Trung tâm kinh doanh 3 Yuanta Hà Nội

Theo tôi hiện tại nói thị trường dừng nghỉ rồi giảm tiếp hay thực sự chạm đáy là quá sớm. Dưới góc nhìn của tôi thị trường đã dừng rơi, đây là một tín hiệu tốt cho quá trình tạo đáy. Việc thanh khoản không cao không thu hút được dòng tiền là điều sẽ xảy ra khi thị trường ở đáy.

Để xác nhận thị trường tạo đáy hay rơi tiếp tuần tới rất quan trọng nhưng tôi thiên về kịch bản thị trường đã tạo đáy và chờ đợi thêm các tín hiệu tiếp theo của quá trình tạo đáy.

Ông Lê Minh Nguyên – Giám đốc Khách hàng cá nhân Chứng khoán Rồng Việt

Với cách giao dịch trong tâm lý dè chừng ở phiên cuối tuần tôi đánh giá nhà đầu tư vẫn nghi ngờ vào khả năng đà giảm điểm của thị trường chậm lại. Tuy nhiên với thông tin từ Hội nghị phát triển thị trường vốn an toàn, minh bạch, hiệu quả, bền vững nhằm ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế vào chiều ngày 22/4 có lẽ sự nghi ngờ của nhà đầu tư sẽ giảm đáng kể trong tuần mới.

Dò đáy là một hành động thiếu thiết thực khi giao dịch chứng khoán, do vậy tôi ưu tiên nắm bắt những cơ hội xảy ra trong khó khăn. Nhận định thị trường ở thời điểm hiện tại, đối với quan điểm đầu tư trung và dài hạn, ở vùng VN-Index 1.370 điểm tôi đánh giá là vùng giải ngân cổ phiếu hợp lý, ưu tiên tăng tỉ trọng nhóm ngành hàng hoá, nhóm hưởng lợi từ biến động lạm phát, cân nhắc doanh nghiệp có lịch sử phát hành cổ phiếu tỉ lệ thấp.

VN-Index có xác suất trung bình điều chỉnh về vùng 1.288-1.320 điểm và có nhịp hồi về vùng 1.440 điểm, nhà đầu tư nên nhìn nhận việc tăng giảm là tất yếu trong bất kỳ thị trường nào và nó sẽ dễ dàng hơn khi chúng ta có sẵn kịch bản hành động trong từng trường hợp thay vì đoán tăng hay giảm.

Ông Lê Đức Khánh – Giám đốc phân tích Chứng khoán VPS

Diễn biến điều chỉnh của thị trường có thể chưa kết thúc. Pha điều chỉnh trung gian cùng với giai đoạn hồi phục cũng được nhiều người nghĩ đến. Có lẽ diễn biến tạo đáy cần tiếp những phiên tăng điểm mạnh kết hợp với giá trị giao dịch tăng mạnh. Vùng hỗ trợ ngắn hạn của thị trường hiện nay đang ở vùng 1.330 – 1.350 điểm.

Ông Lê Đức Khánh:

Nhà đầu tư nên quan tâm hơn đến việc quản trị rủi ro, quản trị danh mục an toàn hơn là nghĩ đến việc mua gì trong tuần giao dịch tới.

Ông Trần Đức Anh – Giám đốc chiến lược thị trường Chứng khoán KBS

Các nhóm cổ phiếu chịu áp lực bán mạnh trong 2 tuần trở lại đây như ngân hàng, bất động sản đã phục hồi tốt trong phiên cuối tuần cho thấy dòng tiền bắt đáy đã hoạt động tích cực trở lại, dù có sự luân chuyển nhất định khi nhóm cổ phiếu cơ bản, tăng trưởng như công nghệ thông tin, bán lẻ, dệt may, thuỷ sản, phân bón... bị chốt lời.

Áp lực bán giải chấp cũng đã được giải toả, dù thanh khoản còn yếu, tôi cho rằng nhiều khả năng thị trường chung đang ở rất gần điểm cân bằng để có thể quay trở lại nhịp hồi phục bền vững.

Các cổ phiếu bị ảnh hưởng nặng nề trong nhịp lao dốc này, bất kể là hàng đầu cơ penny hay blue-chips cơ bản tốt. Nhiều cổ phiếu thậm chí không phản ứng với kết quả kinh doanh. Liệu thị trường có còn trông đợi vào “sóng báo cáo tài chính quý 1” nữa hay không?

Ông Lê Đức Khánh – Giám đốc phân tích Chứng khoán VPS

Theo tôi có lẽ là không – vẫn có 1 số ít cổ phiếu đi “ngược dòng” với thị trường chung nhưng tâm lý lo lắng đang bao trùm, nỗi sợ mất tiền đang lấn át nỗi sợ mất cơ hội. Nhà đầu tư nên quan tâm hơn đến việc quản trị rủi ro, quản trị danh mục an toàn hơn là nghĩ đến việc mua gì trong tuần giao dịch tới.

Ông Trần Đức Anh – Giám đốc chiến lược thị trường Chứng khoán KBS

Nếu nhìn trong khung thời gian dài 1, 2 tháng trở lại đây thì các cổ phiếu có kết quả kinh doanh quý 1 tăng trưởng mạnh trên thực tế đều vận động tích cực hơn so với thị trường chung như cổ phiếu các ngành bán lẻ, công nghệ thông tin, dệt may, thuỷ sản... Thời điểm các con số báo cáo được công bố, tác động gần như đã được phản ánh đầy đủ vào giá và thậm chí một số cổ phiếu còn bị chốt lời mạnh theo xu hướng thị trường chung.

Dù vậy, theo tôi áp lực chốt lời chỉ có tính chất thời điểm và các cổ phiếu có kết quả kinh doanh bền vững sẽ nhanh chóng quay trở lại xu hướng tăng trong thời gian tới.

Ông Nguyễn Việt Quang:

Báo cáo tài chính quý 1 sẽ giúp các doanh nghiệp làm ăn hiệu quả sẽ tăng mạnh trở lại sau nhịp giảm đây là cơ hội để tham gia các cổ phiếu tốt với mức giá hợp lý.

Ông Nguyễn Văn Sơn - Chuyên gia phân tích Công ty CP Chứng khoán Phú Hưng

Theo quan sát của tôi, sóng báo cáo quý luôn có “tính thời điểm” rất cao. Trước mỗi kỳ báo cáo, sự kỳ vọng có xu hướng tăng lên và hướng tới những doanh nghiệp được dự báo kết quả tích cực. Và sau đó, khi thông tin được công bố chính thức, dòng tiền lướt sóng sẽ chốt lời, và giá cổ phiếu có thể xuất nhịp điều chỉnh, mà chúng ta vẫn hay gọi theo khẩu hiệu “tin ra là bán”.

Đưa quan sát trên vào bối cảnh thị trường hiện tại, chúng ta có thể giải thích như sau: Thị trường chung đang khá tiêu cực bởi dòng tiền yếu, lực cầu thiếu hụt do nhà đầu tư chuyển hướng dòng tiền từ thị trường chứng khoán sang các kênh đầu tư khác khi nền kinh tế đã mở cửa hoàn toàn. Lớp cổ phiếu ít kỳ vọng nhất là các cổ phiếu penny hay các cổ phiếu có kết quả kinh doanh kém thì đã giảm trước, và tới hiện tại thì nhóm có báo cáo kinh doanh tốt cũng giảm theo, do thông tin đã được phản ánh và hoạt động “tin ra là bán” đang diễn ra. Nếu để ý, chúng ta sẽ thấy mùa báo cáo quý 1 sắp kết thúc, với “tính thời điểm” rất cao thì sóng báo cáo tài chính quý 1 có thể sớm khép lại.

Ông Nguyễn Việt Quang - Giám đốc Trung tâm kinh doanh 3 Yuanta Hà Nội

Việc thị trường giảm giai đoạn vừa rồi là do thông tin xấu làm tâm lý nhà đầu tư yếu và hoảng loạn dẫn đến bán tháo rồi giải chấp - nhưng đó chỉ là trong ngắn hạn. Báo cáo tài chính quý 1 sẽ giúp các doanh nghiệp làm ăn hiệu quả sẽ tăng mạnh trở lại sau nhịp giảm đây là cơ hội để tham gia các cổ phiếu tốt với mức giá hợp lý.

Ông Lê Minh Nguyên – Giám đốc Khách hàng cá nhân Chứng khoán Rồng Việt

Hiện tượng toàn thị trường lao dốc dù là đầu cơ hay cơ bản là hiện tượng rất phổ thông, chúng ta có thể hiểu hiện tượng này xảy ra do “bán chéo – call margin chéo”. Dĩ nhiên báo cáo kết quả kinh doanh sẽ là nền tảng hỗ trợ cho cổ phiếu đi lên trong bất kì hoàn cảnh nào, do vậy tôi tin tưởng rất các cổ phiếu có dự kiến kết quả tích cực sẽ thu hút dòng tiền trong thời gian tới; cộng hưởng với việc thị giá nhiều cổ phiếu đã chiết khấu về mức tiệm cận vùng giá của 1 năm trước khiến cổ phiếu trở nên hấp dẫn hơn khi nào hết.

Anh chị đã ứng xử như thế nào trong nhịp lao dốc này, cắt giảm danh mục hay bắt đáy? Theo anh chị nhà đầu tư nên xử lý thế nào với danh mục đang thua lỗ ngay cả với cổ phiếu có chất lượng?

Ông Lê Minh Nguyên:

Nhận định thị trường ở thời điểm hiện tại, đối với quan điểm đầu tư trung và dài hạn, ở vùng VN-Index 1.370 điểm tôi đánh giá là vùng giải ngân cổ phiếu hợp lý, ưu tiên tăng tỉ trọng nhóm ngành hàng hoá, nhóm hưởng lợi từ biến động lạm phát, cân nhắc doanh nghiệp có lịch sử phát hành cổ phiếu tỉ lệ thấp.

Ông Trần Đức Anh – Giám đốc chiến lược thị trường Chứng khoán KBS

Tôi tập trung danh mục vào nhóm cổ phiếu cơ bản, tăng trưởng cao và ổn định trong hoạt động sản xuất kinh doanh nhờ hưởng lợi từ các yếu tố vĩ mô. Do đó hiệu suất danh mục không bị ảnh hưởng nhiều bởi nhịp điều chỉnh vừa qua. Đây vẫn là nhóm cổ phiếu nhà đầu tư nên hướng đến trong thời gian tới, đặc biệt thuộc các ngành bán lẻ, công nghệ thông tin.

Ông Nguyễn Văn Sơn - Chuyên gia phân tích Công ty CP Chứng khoán Phú Hưng

Tôi có thói quen, khi thị trường lao dốc thì tôi sẽ tuân thủ nguyên tắc cắt lỗ, và tôi không tham gia bắt đáy ở thời điểm hiện tại.

Theo tôi, trong giao dịch cổ phiếu, việc không cắt lỗ sớm có thể là một sai lầm lớn, nhưng việc bán tháo sau khi thị trường đã có chuỗi giảm dài có thể là sai lầm lớn tiếp theo. Với việc thị trường đã giảm mạnh sáu phiên liên tiếp, và có dấu hiệu chững đà giảm vào phiên cuối tuần qua, thì khả năng cao thị trường sẽ sớm có nhịp hồi kỹ thuật trở lại (bulltrap). Theo tôi, nhà đầu tư nên chờ nhịp hồi này để đưa danh mục về tỷ trọng an toàn, ngay cả các cổ phiếu có chất lượng cũng cần cơ cấu lại theo hướng phù hợp với bối cảnh dòng tiền thị trường không còn dồi dào như giai đoạn trước.

Ông Nguyễn Việt Quang - Giám đốc Trung tâm kinh doanh 3 Yuanta Hà Nội

Theo tôi hiện tại với nhà đầu tư đang không nắm giữ cổ phiếu giai đoạn này có thể tham gia mua quanh 30% tài khoản và chờ đợi các tín hiệu tiếp theo từ thị trường để xác nhận đáy rõ hơn và giải ngân thêm.

Với những nhà đầu tư nắm giữ các cổ phiếu chất lượng có tăng trưởng doanh thu lợi nhuận quý 1 thì nên gia tăng thêm tỷ trọng cổ phiếu (có thể lướt giảm giá vốn hoặc nắm giữ).

Ông Lê Đức Khánh – Giám đốc phân tích Chứng khoán VPS

Buffet đã từng nói “Khi thủy triều rút thì chúng ta mới biết ai không mặc quần” – việc giao dịch mạo hiểm hay dùng đòn bẩy cao dễ bị tổn thương hơn khi thị trường điều chỉnh. Nếu danh mục với tỷ trọng cổ phiếu/tiền mặt hợp lý trong danh mục có lẽ không đáng ngại và chúng ta hoàn toàn có thể yên tâm nắm giữ các cổ phiếu chọn lọc kỹ nắm giữ với tâm lý thoải mái.

Ngược lại việc danh mục cổ phiếu dàn trải hoặc nắm giữ nhiều cổ phiếu với tỷ trọng căng cứng thì sẽ cần chú ý các phiên hồi phục để có thể cân nhắc điều chỉnh giảm ở các cổ phiếu yếu kém trước để ưu tiên việc quản trị rủi ro danh mục đợi chờ giai đoạn điều chỉnh khó khăn trôi qua.

Ông Lê Minh Nguyên – Giám đốc Khách hàng cá nhân Chứng khoán Rồng Việt

Dù nhìn thấy động thái mạnh tay trong việc “nắn chỉnh” dòng tiền của các cơ quan chức năng làm động cơ giúp tôi có nhận định đợt giảm này là cần thiết và hiển nhiên sẽ xảy ra, nhưng cũng giống với khá nhiều quan điểm, tôi đã không đánh giá được mức giảm sâu của chỉ số trong đợt này.

Nhận định cơ cấu danh mục là cần thiết và luôn tuân thủ nguyên tắc mua bán, chốt lời, cắt lỗ là ưu tiên hàng đầu và là tiền đề trong giao dịch tìm kiếm lợi nhuận bền vững. Hay nói một cách khác, quản trị rủi ro danh mục là cơ sở quan trọng giúp chúng ta đạt được lợi suất mục tiêu. Do vậy khi 3 phiên giảm liên tục VN-Index mất khỏi mốc 1438 điểm, chỉ số này giảm gần 5% tương đương danh mục mất gần 8%, tôi đã tuân thủ nguyên tắc bán dù bất kì cổ phiếu gì.

Cho tới 2 phiên gần cuối tuần, thị trường quanh mức 1.370 điểm, nhiều cổ phiếu trụ chiết khấu mạnh về vùng thị giá thấp gần bằng mức giá trước tăng một năm trước, tôi ưu tiên giải ngân vào cổ phiếu trụ, lựa chọn doanh nghiệp mình hiểu rõ cốt lõi, có kế hoạch kinh doanh bền vững năm 2022 và ưu tiên các doanh nghiệp có kế hoạch chia cổ tức lớn để giải ngân.

Nếu cho tới phiên cuối tuần, nhà đầu tư vẫn nằm yên nắm giữ cổ phiếu thì hiện tại mức lỗ có thể lên tới 20%- 25%. Với mức lỗ này, tuỳ thuộc vào cơ cấu tỉ trọng danh mục nắm giữ nhóm/loại cổ phiếu nào, nhà đầu tư có thể xử lý cắt bỏ toàn bộ dòng cổ phiếu đầu cơ. Đối với nhóm cổ phiếu khác, ưu tiên sử dụng tiền bán cắt bỏ để mua trung bình giá cổ phiếu cơ bản còn lại trong danh mục ở phiên tiếp theo trong tuần tới, chờ các nhịp hồi chỉnh test đỉnh cũ, bán đảo hàng để vừa đảm bảo giữ được số lượng cổ phiếu gốc đồng thời giảm giá vốn.