Thêm một "ông lớn" bất động sản Trung Quốc bên bờ vực vỡ nợ

Theo hãng tin CNN, các ngân hàng Trung Quốc đang chạy đua giải cứu China Vanke – một trong những doanh nghiệp bất động sản lớn nhất nước – sau khi công ty này bị hạ xếp hạng tín nhiệm xuống mức "rủi ro vỡ nợ cao" (junk) hồi đầu tuần...

China Vanke bị Moody’s hạ xếp hạng giữa lúc nhà chức trách Trung Quốc đang chật vật khôi phục niềm tin trên thị trường bất động sản. Giới quan sát cho rằng Bắc Kinh đang gắp rút ngăn một vụ vỡ nợ khổng lồ khác, sau khi hai “ông lớn” địa ốc khác là Evergrande và Country Garden vỡ nợ trái phiếu, đẩy ngành bất động sản nước này chìm sâu vào khủng hoảng.

Truyền thông nhà nước Trung Quốc ngày 12/3 cho biết 12 ngân hàng lớn, bao gồm 6 ngân hàng quốc doanh, đang thảo luận về việc cung cấp một khoản vay lên tới 80 tỷ nhân dân tệ (tương đương 11,2 tỷ USD) cho Vanke để công ty hoàn thành các nghĩa vụ thanh toán sắp tới hạn.

Trang tin nhà nước Cailianshe dẫn một nguồn giấu tên cho biết việc cung cấp khoản vay này vẫn chưa chắc chắn. Còn trang Economic Observer nói rằng một công ty bảo hiểm đã cử người tới trụ sở của Vanke để thảo luận về một vòng thương lượng mới với các chủ nợ của công ty nhằm tránh vỡ nợ.

Ra đời 40 năm trước, Vanke là công ty phát triển bất động sản lớn nhất tại Trung Quốc tính theo doanh thu năm 2023. Tuy nhiên, công ty này đang đứng trước bờ vực sụp đổ do nhu cầu nhà ở và giá nhà tại nền kinh tế lớn thứ hai thế giới giảm sâu.

Động thái từ phía các ngân hàng đã giúp giá cổ phiếu Vanke trên sàn chứng khoán Hồng Kông và Thẩm Quyến tăng vọt. Đóng cửa phiên giao dịch ngày 12/3 tại Hồng Kông, giá cổ phiếu công ty này tăng 10,3%, còn trên sàn Thẩm Quyển tăng 5,7%. Tuy nhiên, tính từ đầu năm, cổ phiếu này giảm giá trên cả hai sàn.

Trước đó, vào ngày 11/3, Moody’s đã hạ xếp hạng trái phiếu của Vanke xuống mức Ba1, thường được xem là mức rủi ro cao. Điều này đồng nghĩa công ty phải đưa ra mức lãi suất trái phiếu cao hơn để bù đắp cho rủi ro vỡ nợ cao hơn.

“Động thái hạ xếp hạng cho thấy Moody’s dự báo rằng các chỉ số tín dụng, sự linh hoạt về tài chính và bộ đệm thanh khoản (liquidity buffer) của Vanke sẽ suy yếu trong vòng 12-18 tháng do doanh số giảm và khả năng tiếp cận vốn bất ổn trong bối cảnh khủng hoảng địa ốc kéo dài ở Trung Quốc”, ông Kaven Tsang, phó chủ tịch cấp cao tại Moody’s, cho biết trong thông cáo báo chí.

Trong khi đó, các công ty xếp hạng tín nhiệm toàn cầu khác là S&P và Fitch vẫn giữ nguyên xếp hạng của trái phiếu Vanke có rủi ro vỡ nợ tương đối thấp.

Được thành lập vào năm 1984 tại Thẩm Quyến, Vanke là công ty đi đầu trong lĩnh vực bất động sản ở Trung Quốc. Ông Wang Shi, người sáng lập công ty này, được xem là “cha đẻ” của ngành và được tạp chí Time ví như ông Donald Trump đối với lĩnh vực bất động sản ở Mỹ. Vanke cũng là công ty bất động sản đầu tiên niêm yết tại Trung Quốc đại lục với thương vụ chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) “bom tấn” vào năm 1991 trên sàn giao dịch Thẩm Quyến khi đó vẫn còn non trẻ.

Năm 2017, nhằm tránh bị thâu tóm, Vanke chấp nhận để chính quyền Thẩm Quyến trở thành cổ đông chính. Hiện tại, 33,4% cổ phần của Vanke thuộc sở hữu của Shenzhen Metro, một công ty do chính quyền thành phố kiểm soát – theo dữ liệu từ Refinitiv Eikon.

Trước khi thông tin về tình trạng khủng hoảng tài chính của Vanke trở nên rầm rộ vào cuối năm ngoái, đây là một trong số ít công ty bất động sản Trung Quốc được các công ty xếp hạng tín nhiệm quốc tế đánh giá là có sức khỏe tài chính tốt.

Động thái của Moody’s cho thấy mối quan ngại về các điều kiện thị trường ở mức “nguy hiểm”, bao gồm nhu cầu yếu và doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc tiếp cận vốn. Cuộc khủng hoảng kéo dài trên thị trường bất động sản Trung Quốc đang đánh sập sức khỏe tài chính của các doanh nghiệp, kể cả những doanh nghiệp được Chính phủ hỗ trợ.

Năm 2023, doanh thu của Vanke giảm 10% xuống còn 376,12 tỷ nhân dân tệ (52,4 tỷ USD). Tháng 1 năm nay, doanh số của công ty tiếp tục giảm 32%.

Vài tháng qua, cổ phiếu Vanke ở Hồng Kông bị bán tháo mạnh, mất gần 30% giá trị kể từ tháng 11. Tính từ đầu năm, mã này đã giảm 9%.

Kể từ năm 2021, Chính phủ Trung Quốc gấp rút giải quyết cuộc khủng hoảng bất động sản, khi Evergrande, công ty địa ốc nợ nhiều nhất thế giới, vỡ nợ trái phiếu quốc tế. Cuộc khủng hoảng sau đó lan rộng với hàng chục công ty lớn không thể hoàn thành nghĩa vụ với trái chủ. Điều này làm xói mòn niềm tin của người mua nhà, doanh nghiệp cũng như các nhà đầu tư, theo đó ảnh hưởng lớn tới nền kinh tế Trung Quốc.

Tuy nhiên, các biện pháp kích thích của nhà chức trách Trung Quốc đến nay vẫn chưa giúp hồi sinh lĩnh vực này. Năm 2023, doanh số bất động sản tại Trung Quốc giảm 6,5% so với năm 2022. Trong khi đó, đầu tư vào lĩnh vực này giảm 9,6%, năm giảm thứ hai liên tiếp.

Tuần trước, Bộ trưởng Nhà đất Trung Quốc Ni Hong cho biết nhà chức trách sẽ hỗ trợ nhu cầu tài chính “hợp lý” của các công ty bất động sản. Ông nhấn mạnh rằng “danh sách trắng”, gồm những công ty đủ điều kiện được hỗ trợ, được lập ra gần đây sẽ giúp tăng thanh khoản cho thị trường bất động sản. Theo cơ chế này, hơn 6.000 dự án bất động sản trên khắp Trung Quốc đủ điều kiện vay vốn ngân hàng.

Tuy nhiên, ông Ni Hong khẳng định Bắc Kinh sẽ không giải cứu những công ty đang khủng hoảng “nghiêm trọng”.

“Với những công ty mất khả năng thanh toán nghiêm trọng và không còn khả năng hoạt động, chúng tôi sẽ để họ phá sản hoặc tái cơ cấu”, vị Bộ trưởng cho biết.

Trong một báo cáo công bố hôm đầu tuần, các nhà phân tích tại ngân hàng Nomura đánh giá phát ngôn của Bộ trưởng Nhà đất Trung Quốc là tín hiệu “tiêu cực”.

“Ông Ni Hong cho thấy rõ rằng ưu tiên của Chính phủ là đảm bảo dự án của các công ty giao nhà đúng hạn, chứ không phải là bảo vệ hoạt động kinh doanh của họ”, nhóm nhà phân tích của Nomura đánh giá.