Những ẩn số về thị trường chứng khoán toàn cầu năm 2022

Lạm phát liệu có tăng tiếp, chứng khoán Mỹ sẽ thế nào hay triển vọng kinh tế châu Âu và các thị trường mới nổi sẽ ra sao nằm trong số những câu hỏi mà giới đầu tư đặt ra cho năm 2022.

Theo Bank of America, kể từ khi đại dịch bắt đầu, các ngân hàng trung ương đã bơm 32,000 tỷ USD vào các thị trường trên khắp thế giới, tương đương với việc mua 800 triệu USD tài sản tài chính mỗi giờ trong 20 tháng qua. Nhờ đó, vốn hóa thị trường chứng khoán toàn cầu tăng thêm 60,000 tỷ USD.

Tuy nhiên, khi lạm phát tăng mạnh, Cục dự trữ liên bang Mỹ (Fed) thông báo sẽ đẩy nhanh tiến độ cắt giảm chương trình mua tài sản và có thể tăng lãi suất 3 lần trong năm tới. Trong bối cảnh này, giới đầu tư đặt ra nhiều câu hỏi lớn về năm 2022.

Lạm phát có phải chỉ tăng tạm thời?

Nhiều ngân hàng trung ương quay ngoắt hoàn toàn về quan điểm lạm phát trong năm 2021, chuyển từ lạm phát “tạm thời” sang chấp nhận lạm phát có thể kéo dài.

Trong tháng 11, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tại Mỹ tăng mạnh nhất kể từ năm 1982. Tại khu vực đồng tiền chung châu Âu (Eurozone), CPI tăng kỷ lục 4.9%, trong khi Anh ghi nhận CPI tăng mạnh nhất 10 năm.

Tuy vậy, nhiều ngân hàng và chuyên gia đầu tư vẫn kỳ vọng lạm phát giảm trở lại. Ngân hàng Morgan Stanley dự báo dù giá cả tiêu dùng có thể vẫn ở mức cao, nhưng mức tăng sẽ đạt đỉnh vào đầu năm 2022 khi giá dầu giảm và tình trạng tắc nghẽn chuỗi cung ứng thuyên giảm.

Tương tự, Columbia Threadneedle cho rằng “sự cải thiện về chuỗi cung ứng” trong năm tới là lý do chính khiến công ty dự báo lạm phát giảm trong năm 2022. Tình hình sẽ đáng lo ngại nếu Fed bắt đầu nâng lãi suất ngay khi lạm phát giảm trở lại.

Tuy nhiên, BlackRock, công ty quản lý tài sảm lớn nhất thế giới, dự báo lạm phát cao sẽ kéo dài “trong nhiều năm tới”.

Goldman Sachs dự báo CPI lõi của Mỹ - loại trừ giá thực phẩm và năng lượng - sẽ vẫn ở mức trên 4% trong năm tới.

Việc các NHTW sẵn sàng chấp nhận mức lạm phát cao sẽ khiến lợi suất trái phiếu có điều chỉnh theo lạm phát dao động ở mức tương đối thấp. Điều này sẽ hỗ trợ thị trường chứng khoán, các nhà phân tích của Goldman Sachs cho biết.

Ngân hàng đầu tư này dự báo tỷ suất sinh lời dương từ thị trường cổ phiếu toàn cầu, trong khi trái phiếu Chính phủ sẽ mang lại lợi suất âm trong 2 năm liên tiếp.

Các ngân hàng trung ương đã bắt đầu “khóa van” bơm tiền, hoặc ít nhất phát đi tín hiệu sẽ làm vậy trong năm tới. Các thành phần tham gia thị trường lo ngại chính sách tiền tệ sẽ bị thắt chặt quá mức.

David Folkerts-Landau, Chuyên gia kinh tế trưởng tại Deutsche Bank, cho hay nếu lạm phát không thuyên giảm, “các ngân hàng trung ương sẽ thắt chặt chính sách tiền tệ quyết liệt hơn, qua đó tác động tiêu cực lên các thị trường tài chính và nhiều khả năng gây ra một cuộc suy thoái kinh tế lớn”.

Trong khi đó, UBS cho rằng sai lầm trong chính sách của ngân hàng trung ương là “một trong những rủi ro lớn nhất với các nhà đầu tư và nền kinh tế toàn cầu trong năm 2022”. Bank of America nói thêm thị trường “đang chuyển từ giai đoạn mà trong đó các ngân hàng trung ương cố gắng dự đoán và kìm hãm sự biến động sang giai đoạn mà họ sẽ trở thành nguồn gốc của những bất ngờ”.

Liệu thị trường cổ phiếu Mỹ có tiếp tục tăng?

“Khách hàng nói với chúng tôi rằng đà tăng của thị trường, thu nhập và thanh khoản đều đã đạt đỉnh và các ngân hàng trung ương sẽ thắt chặt chính sách tiền tệ, bạn nên chốt lời”, Mislav Matejka, Trưởng bộ phận chiến lược chứng khoán châu Âu và toàn cầu của JPMorgan, cho biết. “Thế nhưng, chúng tôi không đồng ý với quan điểm này”.

Goldman Sachs dự báo chỉ số S&P 500 sẽ tăng thêm 9% trong năm 2022.

Tuy nhiên, cũng có một số ý kiến trái chiều cho rằng lợi nhuận từ chứng khoán, nhất là những nhóm đang tăng trưởng quá nóng, không bền vững.

Trong khi đó, Morgan Stanley đưa ra kịch bản cơ sở là S&P 500 giảm 5%. Còn Bank of America dự báo tăng trưởng kinh tế giảm tốc và lãi suất tăng sẽ kéo chỉ số chứng khoán này sụt 3% trong năm tới.

Triển vọng của thị trường châu Âu ra sao?

Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) sẽ đối mặt “môi trường đầy khó khăn và biến động” về giá cả trong năm tới, ông Frederik Ducrozet, Chiến lược gia cấp cao tại Pictet Wealth Management, cho hay.

“Triển vọng chung của châu Âu không chỉ là lạm phát cao kéo dài mà mức độ biến động lạm phát cũng cao hơn”, ông Ducrozet nhận định.

Tuần trước, ECB cam kết cắt giảm chương trình mua trái phiếu hậu đại dịch để ứng phó tình trạng giá cả leo thang nhưng nhấn mạnh tới năm 2023, NHTW mới tăng lãi suất.

Theo dữ liệu do Bloomberg tổng hợp, dự báo bình quân của các nhà phân tích là chỉ số Stoxx 600 của chứng khoán châu Âu tăng 6% vì kinh tế tiếp tục được tăng trưởng và lợi suất trái phiếu duy trì ở mức thấp. Tuy nhiên, Bank of America kỳ vọng các xu hướng đó sẽ đảo ngược trong năm 2022 và Stoxx sẽ sụt 10%.

Ben Ritchie, Trưởng bộ phận cổ phiếu châu Âu tại Abrdn, cho rằng nhà đầu tư nên tập trung vào các doanh nghiệp có vị thế cạnh tranh tốt, có khả năng thay đổi giá cả và có động lực tăng trưởng. Mặc dù chứng khoán châu Âu đang có hệ số P/E cao, nhưng vị chuyên gia này cho rằng lĩnh vực y tế, hàng tiêu dùng và tài chính mang lại nhiều cơ hội cho nhà đầu tư.

Tuy nhiên, Pimcoi nhận định chứng khoán châu Âu sẽ đối mặt thách thức lớn do triển vọng các ngành không thuận lợi, giá năng lượng cao và những bất ổn liên quan đại dịch Covid-19.

Jordan Rochester, Chiến lược gia ngoại hối tại Nomura, cho rằng áp lực tăng giá năng lượng, thực phẩm và dịch vụ sẽ giữ lạm phát ở mức cao trong năm tới.

Giá gas tại châu Âu đã tăng khoảng 573% trong năm nay, phản ánh mối quan ngại Đức có thể thiếu nguồn cung trong mùa đông. Giá xăng dầu tăng đang làm tăng giá phân bón - mặt hàng có mối tương quan lớn với giá thực phẩm. Còn người tiêu dùng có thể phản ứng với những diễn biến này bằng việc đòi tăng lương, ông Rochester lưu ý.

Điều gì sẽ xảy ra với Trung Quốc và các thị trường mới nổi?

“Các thị trường mới nổi vừa trải qua một năm tồi tệ, một phần vì chiến lược triệt tiêu Covid-19 sẽ khó duy trì, nhất là với biến chủng Omicron”, Chris Jeffery, Chuyên gia quản lý tài sản và phụ trách mảng lãi suất và lạm phát tại LGIM, cho hay.

Chỉ số CSI 300 của Trung Quốc đã giảm 3% trong năm nay, sau khi các nhà hoạch định chính sách ở Bắc Kinh áp biện pháp kiểm soát với lĩnh vực công nghệ, giáo dục và bất động sản.

Trong khi đó, Claudia Calich, Trưởng bộ phận trái phiếu thị trường mới nổi tại M&G Investments, nhận định rắc rối trong lĩnh vực bất động sản Trung Quốc là một lời nhắc nhở về mối nguy cơ và sự mong manh tiềm ẩn trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp châu Á.

Các nhà đầu tư nên chuẩn bị tinh thần cho rủi ro giảm giá đáng kể ở các thị trường mới nổi nếu tình hình dịch bệnh diễn biến tồi tệ hơn dự báo, đặc biệt tại các nước có phần lớn dân số chưa được tiêm vắc-xin ngừa Covid-19, Calich cảnh báo.