Lợi nhuận ngành cao su, săm lốp trước cảnh được mùa mất giá

Ngành cao su thời gian qua chịu nhiều tác động, đặc biệt diễn biến giá cao su giảm. Kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp niêm yết trong ngành có những diễn biến trái chiều.

Theo số liệu của Tổng cục Hải quan, 9 tháng đầu năm 2023, xuất khẩu cao su đạt 1.4 triệu tấn, trị giá 1.87 tỷ USD, tăng 0.4% về lượng nhưng lại giảm 18.2% về trị giá so với cùng kỳ năm trước, cho thấy giá cao su xuất khẩu chịu áp lực rất lớn.

Sản lượng xuất khẩu cao su sang các thị trường như Ấn Độ, Hàn Quốc, Mỹ, Đức, Thổ Nhĩ Kỳ, Đài Loan, Indonesia, Sri Lanka, Nga… phần lớn đều sụt giảm so với cùng kỳ. Tuy nhiên, một số thị trường chủ chốt vẫn tăng trưởng như Trung Quốc, Hà Lan, Argentina, Pháp...

Trên sàn chứng khoán, kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp cũng cho thấy phần lớn rơi vào hoàn cảnh được mùa mất giá. Nhiều doanh nghiệp dù lỗ gộp do giá bán không tốt nhưng lại tăng trưởng lợi nhuận, thậm chí chuyển lãi nhờ hoạt động tài chính hoặc hoạt động khác. Song một số khác không được may mắn như thế, dẫn đến lợi nhuận giảm mạnh hoặc chậm chí chịu lỗ.

Theo dữ liệu của VietstockFinance, tổng doanh thu ngành cao su, săm lốp trong quý 3 dù đi ngang so với cùng kỳ, nhưng tác động từ giá bán giảm khiến tăng trưởng lãi gộp của đa phần doanh nghiệp chìm trong sắc đỏ. Lãi ròng toàn ngành giảm 51%.

Trong số 10 doanh nghiệp cao su (trên HOSE, HNX, UPCoM) công bố BCTC quý 3/2023, có 5 doanh nghiệp lãi tăng, 3 doanh nghiệp lãi giảm, 1 doanh nghiệp chuyển lãi và 1 doanh nghiệp chuyển lỗ.

Những doanh nghiệp mủ cao su tăng trưởng

Các doanh nghiệp tăng trưởng trong quý 3 có thể kể đến 6 cái tên: Cao su Tân Biên (Tabiruco, UPCoM: RTB), Cao su Tây Ninh (Taniruco, HOSE: TRC), Cao su Bà Rịa (Baruco, UPCoM: BRR), Cao su Đắk Lắk (UPCoM: DRI), Cao su Hòa Bình (Horuco, HOSE: HRC) và Cao su Thống Nhất (HOSE: TNC). Hầu hết doanh nghiệp tăng cả doanh thu lẫn lợi nhuận. RTB có mức tăng doanh thu cao nhất, BRR tăng lợi nhuận nhiều nhất, còn DRI dù giảm doanh thu nhưng sau cùng vẫn có lãi.

Nhóm doanh nghiệp mủ cao su tăng trưởng trong quý 3/2023

(Đvt: Tỷ đồng)

Nguồn: VietstockFinance

Doanh thu quý 3 của RTB khoảng 305 tỷ đồng, tăng hơn 61% so với cùng kỳ, nhờ sản lượng tiêu thụ các sản phẩm mủ cao su tăng, góp phần thúc đẩy doanh thu bán thành phẩm và hàng hóa mủ cao su, đạt lần lượt 189 tỷ đồng và 116 tỷ đồng, tăng lần lượt 123% và 13%. Ngoài ra, chi phí tài chính giảm gần một nửa, lợi nhuận khác âm ít hơn cùng kỳ; qua đó, RTB lãi ròng 7 tỷ đồng, tăng 57%.

Lũy kế 9 tháng, doanh thu đạt hơn 697 tỷ đồng, tương đương cùng kỳ; lãi ròng gần 148 tỷ đồng, giảm 10%. Dù kết quả sụt giảm, RTB vẫn lần lượt vượt 41% kế hoạch tổng doanh thu và vượt 53% kế hoạch lợi nhuận cả năm 2023.

Với BRR, dù giá bán cao su giảm 17% - về chỉ còn khoảng 33,468 đồng/tấn, nhưng nhờ sản lượng tiêu thụ cao su tăng 27%, đạt 2,963 tấn, đã giúp doanh thu quý 3 tăng hơn 9%, lên hơn 105 tỷ đồng. Tuy nhiên, giá bán giảm vẫn khiến biên lãi gộp bị thu hẹp 2.6 điểm phần trăm.

Trong kỳ, BRR có khoản doanh thu tài chính gần 41 tỷ đồng, gấp 101 lần cùng kỳ, hầu hết đến từ 40 tỷ đồng tiền cổ tức nhận được từ CTCP Cao su Bà Rịa - Kamphong Thom - công ty liên kết do BRR trực tiếp sở hữu 49.15% vốn, chuyên đầu tư dự án tại Campuchia về trồng, khai thác và chế biến sản phẩm từ cao su.

Kết quả, BRR lãi gần 48 tỷ đồng, tăng 271%; qua đó trở thành doanh nghiệp có tăng trưởng lợi nhuận cao nhất trong nhóm mủ cao su.

Với DRI, doanh thu gần 94 tỷ đồng, giảm 15%. Trong đó, doanh thu mủ cao su chiếm hơn 92 tỷ đồng, còn lại là doanh thu từ chuối và điều. Biên lãi gộp cũng giảm từ 33% xuống còn 26%.

Hoạt động tài chính trở thành điểm sáng với doanh thu 5 tỷ đồng, tăng 40%, nhờ lãi chênh lệch tỷ giá; đồng thời diễn biến tỷ giá thuận lợi cũng giúp nợ vay dài hạn ngân hàng bằng USD của công ty con tại Lào giảm đáng kể; qua đó chi phí tài chính giảm 84%, chỉ còn hơn 4 tỷ đồng.

DRI lãi gần 11 tỷ đồng trong quý 3, trong khi cùng kỳ lỗ gần 6 tỷ đồng. Lũy kế 9 tháng, DRI lãi gần 43 tỷ đồng, tăng 37%.

Những cái tên sụt giảm

Có 2 doanh nghiệp dù tăng doanh thu nhưng lợi nhuận giảm đáng kể là Cao su Việt Nam - CTCP (HOSE: GVR) và Cao su Sông Bé (Soruco, UPCoM: SBR). Đặc biệt, SBR là doanh nghiệp duy nhất chuyển lỗ ròng.

Các doanh nghiệp mủ cao su có kết quả kinh doanh sụt giảm

(Đvt: Tỷ đồng)

Nguồn: VietstockFinance

“Ông lớn” GVR có kết quả sản xuất và kinh doanh mủ cao su tăng 25%; kinh doanh bất động sản, hạ tầng tăng 12%; đưa doanh thu trong kỳ tăng 6%, lên 6,195 tỷ đồng. Chiều ngược lại, hoạt động sản xuất kinh doanh sản phẩm từ cao su, chế biến gỗ và hoạt động khác giảm lần lượt 70%, 38% và 14%.

GVR phải đối mặt với tình trạng giá bán mủ cao su giảm, trong khi giá nhiều mặt hàng đầu vào tăng mạnh, dẫn đến biên lãi gộp giảm 7.1 điểm phần trăm, về mức 19.9%. Riêng biên lãi gộp mủ cao su giảm 9.8 điểm phần trăm, về 17.2%.

Ngoài ra, GVR còn lỗ 276 tỷ đồng từ CTCP Gỗ MDF VRG - Dongwha và không ghi nhận lợi nhuận từ CTCP Thống Nhất. Kết quả: lãi ròng giảm 63%, về 313 tỷ đồng. 9 tháng đầu năm, doanh thu GVR gần 14,489 tỷ đồng, giảm 11%; lãi ròng 1,421 tỷ đồng, giảm 51%.

Với SBR, doanh thu quý 3 tăng 7.5%, đạt 8.4 tỷ đồng, nhờ tăng số lượng xuất bán và tăng giá bán mủ cao su SVR3L. Biên lãi gộp cải thiện giúp lãi gộp tăng gần 32%, lên 2.7 tỷ đồng. Tuy nhiên, do giảm thu từ thanh lý tài sản và hoạt động khác, SBR lỗ ròng 4.3 tỷ đồng, cùng kỳ lãi 1.2 tỷ đồng, trở thành doanh nghiệp duy nhất chuyển lỗ.

Một số doanh nghiệp như Cao su Phước Hòa (Phuruco, HOSE: PHR) và Cao su Đồng Phú (Doruco, HOSE: DPR) cũng chịu áp lực giá bán cao su giảm khiến doanh thu trong kỳ giảm 2 con số.

Doanh thu của doanh nghiệp kinh doanh mủ cao su quý 3/2023

Nguồn: VietstockFinance

Lãi ròng doanh nghiệp kinh doanh mủ cao su quý 3/2023

Nguồn: VietstockFinance

Nhóm săm lốp đa phần sụt giảm

Đặc thù chuỗi giá trị ngành cao su với sản phẩm săm lốp thuộc nhóm downstream. Nói cách khác, sản phẩm mủ cao su là nguyên liệu đầu vào chủ yếu của ngành săm lốp, bên cạnh các nguyên liệu khác như cao su tổng hợp, than đen, thép tanh, vải mành…

Trái ngược với phần đông doanh nghiệp kinh doanh mủ cao su có doanh thu và lợi nhuận tăng trưởng thì có đến 2 trong số 3 doanh nghiệp săm lốp có kết quả kinh doanh sụt giảm.

Kết quả kinh doanh các doanh nghiệp săm lốp

(Đvt: Tỷ đồng)

Nguồn: VietstockFinance

Gặp nhiều khó khăn nhất trong nhóm săm lốp là Casumina (HOSE: CSM). Doanh thu quý 3 gần 1,353 tỷ đồng, giảm 9% so với cùng kỳ. Doanh nghiệp cho biết, do thị trường nội địa vẫn chưa phục hồi, lượng tiêu thụ lốp xe còn thấp cộng suy thoái kinh tế dẫn đến việc Công ty phải giảm giá bán theo đề nghị của khách hàng xuất khẩu.

Điểm sáng của CSM nằm ở việc tỷ giá diễn biến thuận lợi, chi phí tài chính giảm 34%, còn gần 40 tỷ đồng. Tuy nhiên, do phải áp dụng các chính sách khuyến mãi và phân bổ các chi phí trong năm, dẫn đến chi phí bán hàng và quản lý tăng. Kết quả: CSM chỉ lãi ròng 19 tỷ đồng trong quý 3, giảm 16%. Lãi 9 tháng hơn 38 tỷ đồng, giảm 23%.

Doanh thu của Cao su Đà Nẵng (HOSE: DRC) giảm 17%, đạt 1,124 tỷ đồng, chủ yếu do tình hình sản lượng và giá bán của các dòng lốp chủ đạo không khả quan. Đóng góp chính vẫn từ doanh thu lốp radial (67%) và lốp bias (16%). Kết thúc quý, DRC lãi 76 tỷ đồng, giảm nhẹ gần 2%.

Trái ngược với CSM và DRC, Cao su Sao Vàng (HOSE: SRC) lại tăng trưởng lợi nhuận nhờ đà giảm của chi phí bán hàng giúp lãi sau thuế hơn 6 tỷ đồng, tăng gần 58%.

Kết quả kinh doanh quý 3/2023 các doanh nghiệp săm lốp

Nguồn: VietstockFinance