Xu thế dòng tiền: Lại giảm lãi suất, thị trường lần này có thoát cảnh 'pháo xịt'?

Liên tiếp các quyết định giảm lãi suất điều hành trong thời gian ngắn đã gây bất ngờ cho thị trường. Quyết định giảm lãi suất cuối tuần qua có thêm mức giảm lãi suất tái cấp vốn và giảm trần lãi suất tiền gửi dưới 6 tháng, nghĩa là có thông điệp mạnh mẽ và thực chất hơn lần điều chỉnh ngày 14/3 vừa qua. Liệu điều này có giúp thị trường chứng khoán tránh được cảnh “pháo xịt”?

Liên tiếp các quyết định giảm lãi suất điều hành trong thời gian ngắn đã gây bất ngờ cho thị trường. Quyết định giảm lãi suất cuối tuần qua có thêm mức giảm lãi suất tái cấp vốn và giảm trần lãi suất tiền gửi dưới 6 tháng, nghĩa là có thông điệp mạnh mẽ và thực chất hơn lần điều chỉnh ngày 14/3 vừa qua. Liệu điều này có giúp thị trường chứng khoán tránh được cảnh “pháo xịt”?

Các chuyên gia tỏ ra lạc quan thận trọng với động thái giảm lãi suất thứ hai chỉ trong vòng 1 tháng. Điều được quan tâm hơn là liệu dòng tiền có hưởng ứng với thông tin hay không, vì quan trọng nhất là dòng tiền của nhà đầu tư lớn mới có thể thúc đẩy thị trường lên. Dĩ nhiên việc giảm lãi suất luôn là chất kích thích tích cực với chứng khoán, nhưng nếu dòng tiền không mạnh theo thì khả năng cao thị trường cũng chỉ hưng phấn được vài phiên đầu tuần tới mà thôi.

Nhìn rộng hơn, các chuyên gia quan tâm tới khả năng hấp thụ vốn của nền kinh tế. Việc lạm phát chậm lại, thanh khoản hệ thống dư thừa là điều kiện tốt để Ngân hàng nhà nước giảm lãi suất, nhưng tốc độ tăng trưởng tín dụng quý 1/2023 cho thấy khả năng hấp thụ vốn là yếu. Do đó việc mở rộng tăng trưởng dựa trên mở rộng tín dụng đang gặp khó khăn.

Với tăng trưởng vĩ mô quý 1 hạn chế, kết quả kinh doanh của doanh nghiệp niêm yết cũng được dự báo sẽ kém tích cực. Các chuyên gia đều đồng thuận thuận cho rằng dù thông tin giảm lãi suất vẫn có thể thúc đẩy hoạt động đầu cơ ngắn hạn, nhưng thị trường trong trung và dài hạn vẫn cần thời gian để phản ánh hết sự chậm chạp của yếu tố vĩ mô của nền kinh tế cũng như hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.

Trên quan điểm thận trọng, các chuyên gia hiện chỉ duy trì tỷ trọng cổ phiếu trong danh mục ở ngưỡng cân bằng.

VN-Index đã lập chuỗi phiên tăng kỷ lục đầu tiên của năm 2023. Nhiều ý kiến cho rằng đó chỉ là nhịp tăng “chốt NAV quý 1”, nghĩa là sau đó thị trường sẽ điều chỉnh giảm trở lại. Quan điểm của anh chị thế nào?

Ông Nguyễn Việt Quang - Giám đốc Trung tâm kinh doanh 3 Yuanta Hà Nội

Dòng tiền vẫn đang có nỗ lực hấp thu nguồn cung tại vùng 1.065 điểm như trên, tôi cho rằng diễn biến thị trường có thể sẽ còn tranh chấp khi bước vào đầu tháng 4, nhưng cơ hội cho VN-Index nới rộng nhịp tăng vẫn còn. Tuy nhiên, khi thị trường tăng điểm sẽ đối mặt với nguồn cung lớn, đặc biệt là vùng kháng cự 1.080 – 1.100 điểm.

Ông Trần Hà Xuân Vũ

Theo những gì diễn ra trong tuần cuối quý 1 thì hoạt động chốt NAV đang xảy ra rất rõ ràng. Thường trong lịch sử có nhiều giai đoạn quanh ngày 31/3 là đỉnh hoặc đáy của một nhịp sóng lớn. Nếu cuối tuần không ra tin giảm lãi suất thì xác suất giảm ở tuần sau là rất lớn vì tháng 4 là tháng của báo cáo kết quả kinh doanh quý 1 và kết quả kinh doanh của nhiều doanh nghiệp khả năng sẽ không tốt.

Hiện tại thị trường đón nhận thông tin tốt khi Ngân hàng Nhà nước điều chỉnh giảm lãi suất sẽ tác động tốt đến tâm lý của nhà đầu tư và tuần sau giai đoạn đầu tuần có thể diễn biến tốt, nhưng nếu tiền vẫn không tham gia mạnh thì khả năng cao thị trường chỉ hưng phấn được vài phiên đầu tuần.

Ông Lê Đức Khánh - Giám đốc phân tích Chứng khoán VPS

Thị trường đã và đang có nhịp hồi phục khởi sắc hơn từ vùng hỗ trợ 1.020 điểm lên vùng kháng cự 1.060 – 1.070. Theo tôi nhịp tăng điểm khác hoàn toàn với giai đoạn điều chỉnh trước đó chưa kể những thông tin hạ lãi suất, những khởi sắc kinh tế vĩ mô đi cùng đà tăng điểm của chứng khoán thế giới. Có lẽ thị trường đã điều chỉnh và tích lũy đủ nhịp và có thể sẵn sàng bước vào đợt tăng điểm tốt hơn và kéo dài hơn.

Ông Nguyễn Văn Sơn - Chuyên gia phân tích Công ty CP Chứng khoán Phú Hưng

Theo tôi VN-Index lập được chuỗi phiên tăng kỷ lục đầu tiên của năm 2023 là nhờ cả yếu tố bên trong lẫn bên ngoài hỗ trợ, với bên ngoài thì yếu tố tiêu cực tạm lắng xuống và bên trong thì có thông tin hỗ trợ.

Trong tuần qua, thị trường chứng khoán thế giới đều thể hiện được mức hồi phục tích cực nhờ tác động từ thông tin tiêu cực đã tạm hạ nhiệt. Trong khi đó, bên trong thị trường tiếp tục được hỗ trợ bởi thông tin ngân hàng nhà nước giảm lãi suất điều hành từ giữa tháng 3 vừa qua.

Đồng thời, hoạt động “chốt NAV quý 1” cùng với khối ngoại mua ròng trong tháng 3 hơn 2,76 nghìn tỷ trên HSX, cũng là những yếu tố hỗ trợ cho thị trường. Do vậy, thị trường có thể đã nhận được sự đồng thuận từ nhiều yếu tố hỗ trợ để có được chuỗi tăng 9 phiên liên tiếp vừa qua.

Ông Trần Hà Xuân Vũ - Trưởng phòng Tư vấn đầu tư Khách hàng cá nhân, Chứng khoán Rồng Việt

VN-Index lập chuỗi phiên dần tăng sau khi kiểm tra vùng hỗ trợ quanh 1.020 điểm. Trong quá trình tăng có động thái hấp thu nguồn cung của dòng tiền tại vùng quanh 1.040 điểm, tiếp đến là 1.050 điểm, rồi 1.060 điểm. Và hiện tại vùng quanh 1.065 điểm vẫn còn có động thái này. Diễn biến này xảy ra khi gần hết Quý 1 nên quan điểm tăng để “chốt NAV Quý 1” cũng không sai, nhưng đó có thể chỉ là 1 nguyên nhân. Kết hợp với diễn biến dòng tiền vẫn đang có nỗ lực hấp thu nguồn cung tại vùng 1.065 điểm như trên, tôi cho rằng diễn biến thị trường có thể sẽ còn tranh chấp khi bước vào đầu tháng 4, nhưng cơ hội cho VN-Index nới rộng nhịp tăng vẫn còn. Tuy nhiên, khi thị trường tăng điểm sẽ đối mặt với nguồn cung lớn, đặc biệt là vùng kháng cự 1.080 – 1.100 điểm.

Tuần qua các số liệu vĩ mô quý 1/2023 được công bố cho thấy hoạt động sản xuất kinh doanh đã chậm lại đáng kể, từ yếu tố xuất khẩu tới sản xuất công nghiệp. Điều này hàm ý kết quả kinh doanh quý 1 của doanh nghiệp cũng sẽ khó khăn. Theo anh chị điều kiện vĩ mô cũng như thị trường chứng khoán đã chiết khấu hết những gì xấu nhất hay chưa?

Ông Nguyễn Văn Sơn - Chuyên gia phân tích Công ty CP Chứng khoán Phú Hưng

Tôi cũng đồng quan điểm, với số liệu vĩ mô quý 1/2023 được công bố như vậy cho thấy kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp không thể tích cực được. Đặc biệt là các doanh nghiệp sản xuất, dịch vụ phụ thuộc nhiều vào chu kỳ kinh tế sẽ có mức sụt giảm nhiểu hơn.

Trong bối cảnh vĩ mô trong nước cũng như toàn cầu đều có triển vọng đi xuống, tôi cho rằng kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp vẫn sẽ còn khó khăn trong các quý tới, và sự sụt giảm kinh doanh so với cùng kỳ có thể vẫn chưa dừng lại.

Mặc dù, thị trường chứng khoán luôn được đánh giá là có tính phản ánh trước các rủi ro của tương lai gần, nhưng trong bối cảnh vĩ mô toàn cầu cũng như Việt Nam đang rất khó lường và khó dự báo như hiện tại, thì liệu thị trường chứng khoán đã chiết khấu hết những gì xấu nhất hay chưa, chúng ta cần thêm thời gian để theo dõi. Trong đó, yếu tố khủng hoảng hệ thống ngân hàng liệu có lan rộng thành làn sóng hay không?, cũng như các yếu tố bất định khác tới từ chính sách hút thanh khoản trở lại từ FED trong giai đoạn cuối năm như thế nào?, đó sẽ là những ẩn số cần thêm thời gian để thị trường đánh giá lại rủi ro.

Ông Trần Hà Xuân Vũ - Trưởng phòng Tư vấn đầu tư Khách hàng cá nhân, Chứng khoán Rồng Việt

Số liệu GDP thấp trong Quý 1/2023 chủ yếu do sản xuất công nghiệp tăng trưởng âm. Điều này cho thấy hoạt động sản xuất kinh doanh các doanh nghiệp cũng sẽ khó khăn và không loại trừ lợi nhuận của các doanh nghiệp niêm yết bị ảnh hưởng. Tôi cho rằng nhiều khả năng thị trường sẽ cần phải chiết khấu thêm khi số liệu lợi nhuận Quý 1/2023 dần được công bố trong thời gian tới.

Ông Nguyễn Việt Quang - Giám đốc Trung tâm kinh doanh 3 Yuanta Hà Nội

Cuối tuần Ngân hàng nhà nước đã ra quyết định giảm loạt lãi suất điều hành bắt đầu từ 3/4 và lần này có giảm lãi suất tái cấp vốn. Hiện tại đây là thông tin rất tích cực cho thị trường. Để bắt đầu sóng mới hay không tôi nghĩ còn tùy thuộc vào dòng tiền tham gia lại thị trường. Điều này thể hiện kỳ vọng của nhà đầu tư, đặc biệt các tổ chức.

Ông Nguyễn Việt Quang

Dưới góc nhìn của tôi thì khả năng cao là vẫn chưa chiết khấu hết, vì mặt bằng lãi suất cao hiện tại vẫn tiếp tục duy trì ở mức cao nếu có điều chỉnh cũng phải dần dần và đây sẽ là áp lực lớn đến hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp nhất là giai đoạn này người dân thiên về cắt giảm chi tiêu nên hoạt động kinh doanh của nhiều doanh nghiệp sẽ chịu ảnh hưởng.

Ông Lê Đức Khánh - Giám đốc phân tích Chứng khoán VPS

Tôi nghĩ có lẽ những thông tin xấu đã phản ánh vào diễn biến thị trường giai đoạn vừa qua khi mặt bằng nhiều cổ phiếu đã giảm về mức sâu, đặc biệt nhiều cổ phiếu giao dịch với thanh khoản thấp. Mọi thông tin tiêu cực phần nào cũng và đang phản ứng vào thị trường dù vẫn có những cổ phiếu đang điều chỉnh hoặc giảm tiếp bất chấp VN-Index có chuỗi phiên tăng điểm liên tiếp.

Thị trường có thể thoát được khu vực đáy nhưng đà tăng điểm vẫn còn các vùng cản mạnh cụ thể ở các khu vực 1.080 – 1.100 – 1.150 hay 1.200 điểm. Lực bán vẫn gia tăng ở vùng tâm lý và thanh khoản vẫn chưa thực sự tăng mạnh trên thị trường. Theo tôi VN-Index có lẽ vẫn biến động lên xuống và vẫn còn những khó khăn nội tại đối với nền kinh tế. Thị trường vẫn cần thêm thời gian để đón nhận các thông tin vĩ mô hỗ trợ tích cực hơn ít nhất là trong vài tháng tới.

Thị trường đang rất mong đợi một tín hiệu đảo chiều chính sách từ thắt chặt sang nới lỏng tiền tệ, nhiều báo cáo quốc tế và trong nước cũng đã dự kiến khả năng Ngân hành nhà nước giảm lãi suất. Nếu điều đó xảy ra, liệu thị trường có thể bước vào sóng tăng mới ngay lập tức?

Ông Nguyễn Việt Quang - Giám đốc Trung tâm kinh doanh 3 Yuanta Hà Nội

Cuối tuần Ngân hàng nhà nước đã ra quyết định giảm loạt lãi suất điều hành bắt đầu từ 3/4 và lần này có giảm lãi suất tái cấp vốn. Hiện tại đây là thông tin rất tích cực cho thị trường. Để bắt đầu sóng mới hay không tôi nghĩ còn tùy thuộc vào dòng tiền tham gia lại thị trường. Điều này thể hiện kỳ vọng của nhà đầu tư, đặc biệt các tổ chức.

Ông Nguyễn Văn Sơn - Chuyên gia phân tích Công ty CP Chứng khoán Phú Hưng

Cần theo dõi xem liệu việc thay đổi nhanh chính sách lãi suất có thúc đẩy dòng vốn tín dụng ra nền kinh tế hay chỉ đơn thuần hướng dòng tiền vào một đợt đầu cơ ngắn hạn. Thanh khoản ngân hàng đang khá dồi dào, nhưng tăng trưởng tín dụng quý 1 lại khá thấp do “tiền không chạy” hay tiền đang “nằm im” trong hệ thống. Giai đoạn hiện tại, việc tăng trưởng GDP dựa trên việc mở rộng tín dụng đang tương đối khó khăn vì thế hiệu quả của chính sách tiền tệ mở rộng lên tăng trưởng GDP cũng kém đi nhiều.

Ông Nguyễn Văn Sơn

Quan sát số liệu vĩ mô quý 1/2023, tôi thấy mặc dù số liệu về tăng trưởng yếu nhưng số liệu về chỉ số giá tiêu dùng (CPI) lại khá tích cực. Trong đó, CPI tháng 3/2023 so với cùng kỳ chỉ tăng ở mức 3.35%, tuy có tăng so với tháng 3/2022 là 2.41%, nhưng đã có tháng giảm thứ hai liên tiếp tính từ đỉnh vào tháng 1/2023 ở mức 4.89%, hàm ý lạm phát tuy có tăng nhưng đà tăng đã dần hạ nhiệt.

Kết hợp với số liệu tăng trưởng tín dụng quý 1 chỉ ở mức 1.61% trong khi cùng kỳ 2022 là 4.03%, đồng thời lãi suất liên ngân hàng đang ở mức thấp ngang bằng với thời kỳ nới lỏng tiền tệ trong đại dịch Covid, cho thấy thanh khoản trong hệ thống ngân hàng đang khá dồi dào. Với những số liệu như vậy, tôi cho rằng Ngân hàng nhà nước có cơ sở để hạ một số loại lãi suất điều hành nhằm hỗ trợ tăng trưởng GDP.

Việc hạ lãi suất đi kèm với thanh khoản trong hệ thống ngân hàng ở trạng thái dồi dào sẽ là một thông tin hỗ trợ mạnh và có thể giúp cho VN-Index tiếp tục nối dài chuỗi tăng điểm hiện tại.

Tuy nhiên, liệu thị trường có thể hình thành được một xu hướng tăng bền vững hay không? thì chúng ta cần theo dõi xem liệu việc thay đổi nhanh chính sách lãi suất có thúc đẩy dòng vốn tín dụng ra nền kinh tế hay chỉ đơn thuần hướng dòng tiền vào một đợt đầu cơ ngắn hạn trên thị trường chứng khoán. Bởi vì, việc điều hành chính sách tiền tệ ngoài dựa vào sức hấp thụ vốn của nền kinh tế trong nước còn phải tính tới các rủi ro bên ngoài cũng như tính hiệu quả của thời điểm sử dụng chính sách đó nữa.

Nếu chúng ta nhìn vào số liệu thanh khoản trong hệ thống ngân hàng đang khá dồi dào, nhưng tăng trưởng tín dụng quý 1 lại khá thấp, thì chúng ta sẽ nhận ra rằng việc tăng trưởng tín dụng thấp như vậy là do “tiền không chạy” hay tiền đang “nằm im” trong hệ thống ngân hàng. Người cần vay vốn có thể đang không đạt tiêu chuẩn để cho vay, còn người đạt tiêu chuẩn vay lại không có nhu cầu vay do nền kinh tế trong nước cũng như thế giới ở giai đoạn kém lạc quan nên ít có cơ hội để mở rộng kinh doanh. Do vậy, ở giai đoạn hiện tại, việc tăng trưởng GDP dựa trên việc mở rộng tín dụng đang tương đối khó khăn và vì thế mà hiệu quả của chính sách tiền tệ mở rộng lên tăng trưởng GDP cũng kém đi nhiều.

Thêm vào đó, thông thường một nền kinh tế có định hướng xuất khẩu như Việt Nam khi nhu cầu hàng hóa giảm sút từ bên ngoài bởi ảnh hưởng của nền kinh tế thế giới, thì chính sách tài khóa thường có tác dụng lớn hơn chính sách tiền tệ, do tăng nhu cầu trong nước bằng chi tiêu công sẽ đạt hiệu quả hơn và ít gây hệ lụy cho tỷ giá cũng như lạm phát hơn.

Trong khi đó, tác động từ chính sách lên nền kinh tế luôn cần có thời gian để thẩm thấu, thông thường thì vào khoảng từ 3 tới 6 tháng. Ngân hàng nhà nước vừa mới có một đợt giảm lãi suất điều hành vào giữa tháng 3 vừa qua và nay lại có thêm một đợt giảm lãi suất nữa. Mặc dù hai lần thay đổi ở các loại lãi suất chủ chốt khác nhau nhưng tín hiệu phát đi có phần dồn dập nhằm mở rộng tín dụng trong bối cảnh nền kinh tế tăng trưởng yếu. Điều này có thể dẫn tới lo ngại dòng tín dụng bị ép hạ chuẩn hoặc chảy vào thị trường có tính rủi ro cao hơn. Và có thể là điều kiện tốt để cho thị trường chứng khoán xuất hiện một con sóng đầu cơ.

Ông Lê Đức Khánh - Giám đốc phân tích Chứng khoán VPS

Lực bán vẫn gia tăng ở vùng tâm lý và thanh khoản vẫn chưa thực sự tăng mạnh trên thị trường. Theo tôi VN-Index có lẽ vẫn biến động lên xuống và vẫn còn những khó khăn nội tại đối với nền kinh tế. Thị trường vẫn cần thêm thời gian để đón nhận các thông tin vĩ mô hỗ trợ tích cực hơn ít nhất là trong vài tháng tới.

Ông Lê Đức Khánh

Hiện đã có thông tin tích cực đến từ vĩ mô thế giới, chính sách tiền tệ của các ngân hàng trung ương, FED... Lạm phát đã có tín hiệu hạ nhiệt ở một số khu vực, nền kinh tế lớn. Theo tôi có lẽ quý III hay quý IV năm nay thị trường chứng khoán mới có thể bước vào sóng tăng rõ nét hơn.

Nhịp tăng nửa cuối tháng 3 đem lại lợi nhuận khá ổn trong ngắn hạn. Anh chị hiện duy trì tỷ trọng cổ phiếu bao nhiêu?

Ông Trần Hà Xuân Vũ - Trưởng phòng Tư vấn đầu tư Khách hàng cá nhân, Chứng khoán Rồng Việt

Tôi giữ tỷ trọng cổ phiếu hiện 50% danh mục.

Ông Nguyễn Việt Quang - Giám đốc Trung tâm kinh doanh 3 Yuanta Hà Nội

Do nhận thấy tuần cuối tháng 3 có hoạt động chốt NAV nên cuối tuần tôi đã thực hiện giảm hết margin cổ phiếu nắm giữ ở vùng giá tốt. Giai đoạn này tôi vẫn giao dịch ở mức thận trọng và mức giao dịch ở mức vừa phải chủ yếu giao dịch trên cổ phiếu sẵn có trong danh mục.

Ông Lê Đức Khánh - Giám đốc phân tích Chứng khoán VPS

Tỷ trọng cổ phiếu của tôi vẫn ở mức kiểm soát 40 – 50% trong khi quá nửa là các cơ hội giao dịch ngắn hạn. Việc nắm giữ các cổ phiếu đầu tư dài vẫn được ưu tiên trong khi việc linh hoạt giao dịch ngắn ở một số cổ phiếu là cần thiết.

Ông Nguyễn Văn Sơn - Chuyên gia phân tích Công ty CP Chứng khoán Phú Hưng

Dưới góc nhìn thị trường vẫn chưa thoát khỏi trạng thái giằng co trong biên độ, tôi vẫn ưu tiên các vị thế lướt sóng ngắn hạn với tỷ trọng cổ phiếu ở mức cân bằng nhằm tạo trạng thái ứng phó linh hoạt với diễn biến của thị trường.