VNDirect: Thép, hoá chất và chứng khoán có quý kinh doanh đáng thất vọng

VNDirect đánh giá quý I/2023 là quý khởi đầu gập ghềnh của năm nay khi kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp giảm 18,1% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, 3 ngành đáng thất vọng nhất là thép, hoá chất và chứng khoán. 

Theo ước tính của VNDirect, tính đến ngày 11/5, có 1.095 công ty niêm yết trên 3 sàn chứng khoán, chiếm 94,3% vốn hoá thị trường đã công bố kết quả kinh doanh. Theo đó, tổng lợi nhuận ròng quý I/2023 của các công ty niêm yết trên cả 3 sàn giảm 18,1% so với cùng kỳ năm trước, mức giảm thấp hơn so với quý IV/2022 là 31,9% so với cùng kỳ.

Thép, Hoá chất và Chứng khoán có quý đáng thất vọng

Lợi nhuận ròng quý I của các nhà sản xuất Thép niêm yết giảm 93,3% so với cùng kỳ năm trước, cải thiện đáng kể so với 2 quý lỗ ròng trước đó nhờ giá bán thép phục hồi và hoàn nhập dự phòng giảm giá hàng tồn kho.

Ngành Hóa chất kéo dài xu hướng giảm với lợi nhuận ròng quý IV/2022 và quý I/2023 giảm lần lượt 22,5% và 71,9% so với cùng kỳ do giá phốt pho và phân bón giảm sâu.

Các công ty Chứng khoán ghi nhận lợi nhuận ròng giảm mạnh 96,6% so với cùng kỳ do thanh khoản thị trường giảm 63,1% trong quý I/2023.

Tổng cộng các công ty sản xuất Thép, Hóa chất và Chứng khoán đã làm tăng trưởng lợi nhuận toàn thị trường giảm 13,5 điểm % trong quý I vừa qua.

Du lịch, giải trí và Bất động sản là động lực tăng trưởng hàng đầu

Trong giai đoạn khó khăn, các doanh nghiệp phát triển Bất động sản vẫn đạt mức tăng trưởng lợi nhuận ròng 28,3% so với cùng kỳ năm 2022, chủ yếu nhờ đóng góp của VHM (tăng 162,5%) nhờ ghi nhận các giao dịch bán buôn số lượng lớn. Tuy nhiên, nếu loại trừ VHM, lợi nhuận ròng của các nhà phát triển bất động sản đã giảm 40,4% so với quý I/2022.

Đáng chú ý, ngành Du lịch, giải trí đã dần quay trở lại đúng quỹ đạo, lần đầu tiên ghi nhận lợi nhuận ròng dương hơn 200 tỷ đồng kể từ sau dịch Covid-19. Kết quả này phần lớn được đóng góp bởi việc HVN lỗ 103,6 tỷ đồng trong quý I/2023 (so với khoản lỗ 2.613 tỷ đồng trong quý I/2022).

VNDirect đánh giá, ngành Bất động sản và Du lịch, giải trí cùng nhau đóng góp 4,9 điểm % vào tăng trưởng lợi nhuận ròng quý I/2023 của toàn thị trường.

Lợi nhuận nhóm vốn hoá vừa và nhỏ giảm mạnh hơn

Tổng lợi nhuận ròng các doanh nghiệp VN30 trong quý I/2023 giảm 11,1% so với cùng kỳ, tích cực hơn so với nhóm vốn hóa lớn (giảm 12,4%). Lợi nhuận của nhóm vốn hóa lớn sụt giảm nhiều hơn so với VN30 chủ yếu là do DPM (giảm 87,7%), DCM (giảm 84,9%) và VGI (giảm 68,8%).

Lợi nhuận của nhóm vốn hóa trung bình và nhỏ giảm mạnh lần lượt 39,8% và 38,5%, thấp hơn so với quý IV/2022 do tỷ giá hối đoái ổn định và lãi suất thấp hơn.

Ngoài ra, lợi nhuận của VN30 giảm 11,1% so với cùng kỳ. 14 doanh nghiệp trong VN30 có tăng trưởng lợi nhuận ròng khả quan trong quý I/2023, dẫn đầu là VRE (tăng 171%), VHM (tăng 162%) và PLX (tăng 155%). Ngược lại, lợi nhuận ròng của MWG giảm mạnh với 98,5%; HPG giảm 98,5% và NVL lỗ 337 tỷ đồng.

Nhìn chung, biên lợi nhuận gộp thị trường (không bao gồm ngân hàng) tăng nhẹ 0,1 điểm % so với quý trước, lần tăng đầu tiên kể từ quý III/2021 với sự cải thiện lớn nhất đến từ ngành Du lịch, giải trí (tăng 21,9% điểm), Thép (tăng 7,0% điểm), Xây dựng, Vật liệu (tăng 4,6% điểm). Còn nhóm Bất động sản, Hoá chất và Bán lẻ bị ảnh hưởng bởi việc biên lợi nhuận gộp giảm mạnh nhất.

Tỷ lệ đòn bẩy của thị trường (không bao gồm ngân hàng) tăng lần đầu tiên kể từ quý I/2022 do tổng nợ ngắn hạn tăng 2,3% so với quý trước trong khi tổng vốn chủ sở hữu giảm 2,0%. Chi phí lãi vay trung bình trên thị trường giảm từ 6,0% xuống 5,9% do lãi suất tiền gửi 12 tháng của các ngân hàng thương mại giảm 50 điểm cơ bản vào tháng 3/2023 từ mức đỉnh vào tháng 01/2023. Đồng thời, NHNN đã cắt giảm lãi suất tái chiết khấu và lãi suất tái cấp vốn lần lượt là 1% điểm và 0,5% điểm.