Ngân hàng ngóng 'room' tín dụng, diễn biến lãi suất trước áp lực lạm phát nửa cuối năm

Các chuyên gia cho rằng dù tỷ lệ thu nhập lãi thuần khó có thể cải thiện do mặt bằng lãi suất huy động tăng, các ngân hàng vẫn sẽ duy trì tăng trưởng lợi nhuận tốt trong nửa cuối năm 2022.

Trong báo cáo về ngành ngân hàng 6 tháng cuối năm, các công ty chứng khoán nhận định lợi nhuận triển vọng tích cực.

Công ty chứng khoán VNDirect kỳ vọng nền kinh tế sẽ tăng tốc từ năm 2022 nhờ xuất khẩu tăng trưởng, nhu cầu phục hồi và được các chính sách tài khóa hỗ trợ. Nhóm phân tích cho rằng mặc dù tỷ lệ thu nhập lãi thuần (NIM) khó có thể cải thiện do mặt bằng lãi suất huy động tăng, các ngân hàng vẫn sẽ duy trì tăng trưởng lợi nhuận tốt trong nửa cuối năm nay, ước tính tăng 29,4% so với cùng kỳ năm 2021, hoặc tăng 25,6% nếu loại trừ thu nhập bất thường của VPBank, nhờ vào tín dụng và thu nhập từ phí tăng ổn định cùng với chi phí tín dụng được kiểm soát.

Công ty chứng khoán Yuanta Việt Nam dự báo lợi nhuận sau thuế của cổ đông công ty mẹ của 27 ngân hàng niêm yết trong quý II sẽ tăng 36% so với cùng kỳ năm ngoái. Yuanta ước tính thu nhập lãi thuần từ hoạt động tín dụng quý II sẽ tăng 14% dù tín dụng tăng trưởng chậm lại trong quý vừa qua do hầu hết các ngân hàng đều đã cạn hạn mức tín dụng và đang chờ Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cấp thêm.

Theo báo cáo, nhận định của các công ty chứng khoán, triển vọng tăng trưởng lợi nhuận 6 tháng cuối năm của các ngân hàng phụ thuộc nhiều vào việc cấp room tín dụng từ phía NHNN. Ngoài room tín dụng, lãi suất cũng là một trong những yếu tố ảnh hưởng đến lợi nhuận ngân hàng nửa cuối năm.

Kỳ vọng tăng trưởng tín dụng cả năm sẽ đạt mức 15-16%

NHNN cho biết tính đến ngày 30/6, tín dụng toàn nền kinh tế tăng trưởng ở mức 9,35%, đạt hơn 11,4 triệu tỷ đồng, tương đương tăng 16,7% so với cùng kỳ.

Báo cáo triển vọng ngành ngân hàng 6 tháng cuối năm của Trung tâm Phân tích Chứng khoán SSI - SSI Research nhận định tăng trưởng tín dụng trong nửa cuối năm sẽ chậm hơn so với 6 tháng đầu năm. Nhóm phân tích cho rằng để kiểm soát lạm phát, NHNN có thể thận trọng hơn trong việc nới hạn mức cho vay của các ngân hàng, ở mức vừa phải, đi cùng với điều kiện các ngân hàng phải hạn chế giải ngân cho các phân khúc rủi ro. Nhìn chung, SSI Research kỳ vọng tăng trưởng tín dụng cả năm sẽ đạt 15-16%.

Đồng quan điểm, CTCP chứng khoản Tiên Phong (TPS) ước tính cả năm 2022, tín dụng toàn ngành sẽ tăng 15% (so với mục tiêu chung của NHNN là 14%) trong điều kiện nhu cầu cao sau đại dịch và thực hiện chương trình hỗ trợ phục hồi kinh tế xã hội.

Trong khi đó, Chứng khoán Vietcombank (VCBS) đề cập nhiều ngân hàng đã chạm hạn mức tín dụng ban đầu ngay từ cuối quý I và đang chờ đợi NHNN. Nhóm phân tích kỳ vọng các ngân hàng này sẽ được cấp bổ sung room tín dụng trong giai đoạn đầu của quý III.

Theo VCBS, các tiêu chí xét duyệt tín dụng của NHNN có thể kể đến như mức độ dồi dào vốn chủ sở hữu (hệ số CAR - hệ số an toàn vốn), năng lực quản trị rủi ro thể hiện qua việc tuân thủ các chuẩn mực Basel II, Basel III, IFRS 9… cũng mức độ hỗ trợ NHNN của các TCTD trong việc thực hiện nhiệm vụ chính trị xã hội như miễn giảm lãi suất và phí, cơ cấu lại các tổ chức tín dụng...

Nhóm phân tích cho rằng các ngân hàng có hệ số CAR cao và mô hình quản trị rủi ro tốt như MB, Vietcombank, Techcombank, VPBank, ACB, TPBank, MSB... sẽ được cấp hạn mức tín dụng cao hơn trung bình ngành trong dài hạn. Trong thời gian tới, các ngân hàng nhận chuyển giao bắt buộc tổ chức tín dụng yếu kém như MB và Vietcombank sẽ có lợi thế về tăng trưởng tín dụng so với các ngân hàng khác.

Ở chiều ngược lại, các ngân hàng trong diện cảnh báo có tỷ trọng cho vay các lĩnh vực rủi ro như đầu cơ bất động sản, chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp... có thể bị hạn chế room tín dụng ở mức vừa phải hơn để bảo đảm hạn chế rủi ro hệ thống, nhóm phân tích nhận định.

Đồng quan điểm với VCBS, Chứng khoán KB Việt Nam (KBSV) cũng nhận định MB và VPBank được kỳ vọng sẽ có hạn mức tín dụng cao hơn so với ngành, khoảng 25-30% nhờ MB tiếp nhận tổ chức tín dụng yếu kém, trong khi đó VPBank có tỷ lệ CAR hơn 15% (tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu) thuộc top cao trong ngành sau thương vụ bán FECredit.

KBVS nhận định triển vọng quý III ngành ngân hàng sẽ khả quan hơn nhờ đợt nâng room tín dụng của NHNN, được dự báo vào trung tuần tháng 7, giúp thúc đẩy hoạt động cho vay của toàn ngành.

Tăng lãi suất huy động trước áp lực lạm phát

Các công ty chứng khoán đều cho rằng lãi suất huy động và cho vay dự báo tăng do sự phục hồi của lĩnh vực sản xuất và nguy cơ lạm phát.

Các chuyên gia SSI Research cho rằng mặt bằng lãi suất huy động đã tăng đáng kể thời gian qua. Thời gian tới, áp lực lạm phát có thể khiến nhiều ngân hàng thương mại phải tăng lãi suất huy động, song lãi suất cho vay chưa thể tăng ngay mà có độ trễ nhất định.

Ngoài ra, SSI Research cho biết từ 20/6 đến 30/6, lượng tín dụng bơm mới vào thị trường đạt hơn 87.000 tỷ đồng, trong khi lượng tiền gửi tăng thêm là 59.000 tỷ đồng. Điều này rõ ràng tạo áp lực lên mặt bằng lãi suất huy động đối với các ngân hàng có thể giải ngân tín dụng được trong giai đoạn qua.

Trên thực tế, các ngân hàng thương mại cũng đã lần lượt điều chỉnh biểu lãi suất huy động trong quý II và có mức chênh khoảng 30-50 điểm cơ bản giữa lãi suất thực tế và niêm yết, thông qua các chương trình khuyến mãi cũng như cộng thêm phần trăm lãi suất dành cho gửi online.

Báo cáo của VCBS nhận định lãi suất huy động có thể chịu áp lực tăng 100-150 điểm cơ bản trong cả năm 2022. Trạng thái dư thừa thanh khoản giảm xuống. Tốc độ tăng trưởng tín dụng nhanh và áp lực lạm phát khiến NHNN thắt chặt cung tiền ra thị trường khiến thanh khoản hệ thống bớt dồi dào. Bên cạnh đó, lãi suất huy động niêm yết bình quân đã bắt đầu tăng trở lại từ quý I và dự báo tiếp tục tăng tới cuối năm, tuy nhiên một số ngân hàng thu hút được lượng khách hàng dồi dào sẽ chịu ít áp lực hơn.

Nhóm chuyên gia công ty chứng khoán KBSV dự báo lãi suất tiền gửi bình quân toàn ngành năm 2022 dự kiến sẽ tăng 0,3-0,5 điểm phần trăm so với cuối năm 2021, tuy nhiên tỷ lệ CASA (tiền gửi không kỳ hạn) toàn ngành được duy trì ở mức cao sẽ giảm bớt tác động từ việc nâng lãi suất huy động. Bên cạnh đó, lãi suất cho vay được dự báo tăng từ 0,1 đến 0,3 điểm phần trăm, dù thấp hơn mức tăng của lãi suất huy động nhưng cũng sẽ có những tác động tích cực tới biên lãi thuần. Đồng quan điểm với VCBS, KBSV cho rằng mức nền quý III/2021 thấp cũng sẽ là động lực giúp các ngân hàng ghi nhận tăng trưởng lợi nhuận cao hơn trong quý III năm nay.

Trong báo cáo ngành ngân hàng gần đây, công ty chứng khoán VNDirect nhận định lãi suất tiền gửi đã tăng trở lại từ tháng 5. Trong năm nay, lãi suất tiền gửi sẽ khó duy trì ở mức thấp và sẽ bắt đầu tăng trở lại do nhu cầu huy động vốn lên cao dựa trên tín dụng tăng trưởng, sự cạnh tranh từ các kênh đầu tư hấp dẫn như bất động sản, chứng khoán... và nhất là áp lực lạm phát.

Nhóm phân tích dự báo lãi suất có thể được nâng lên 30-50 điểm cơ bản trong năm 2022. Riêng kỳ hạn 12 tháng, lãi suất tại các ngân hàng thương mại sẽ tăng lên mức bình quân 5,9%-6,1%/năm vào cuối năm nay, tuy nhiên vẫn thấp hơn mức 6,8%/năm giai đoạn trước dịch bệnh.