VNDIRECT liên tục mất thị phần, lợi nhuận từ môi giới ngày một vơi

Ba mảng kinh doanh chính của CTCP Chứng khoán VNDIRECT (HOSE: VND) là tự doanh, môi giới và cho vay đều gặp khó, khiến lãi ròng quý 3 giảm 21% về còn 505 tỷ đồng.

Quý 3, VNDIRECT ghi nhận gần 1,270 tỷ đồng doanh thu thuần, giảm 27% so với cùng kỳ năm trước. Sau khi khấu trừ chi phí, Công ty lãi ròng 505 tỷ đồng, giảm 21% so với cùng kỳ, nhưng cải thiện 46% so với quý trước. Đây là mức lãi thấp thứ hai trong 1 năm qua Công ty thu được, xếp sau quý 2/2024.

Nguyên nhân chính do doanh thu từ các mảng tự doanh, cho vay, và môi giới đồng loạt giảm sâu.

Với mảng tự doanh, quý 3, doanh thu ròng từ tài sản tài chính ghi nhận thông qua lãi/lỗ (FVTPL) giảm 27% so với cùng kỳ, đạt 678 tỷ đồng, chủ yếu do lãi suất của các tài sản như chứng chỉ tiền gửi, trái phiếu tổ chức tín dụng và trái phiếu doanh nghiệp giảm.

Trong khi đó, lỗ FVPTL chỉ giảm 8% về dưới 260 tỷ đồng, cùng với chi phí không biến động nhiều ở mức hơn 9 tỷ đồng. Kết quả, lợi nhuận từ mảng tự doanh của VNDIRECT còn 409 tỷ đồng, giảm 36% so với cùng kỳ.

Cuối quý 3, danh mục FVTPL có quy mô tính theo giá mua hơn 24,400 tỷ đồng, chiếm 56% tổng tài sản, tăng gần 7,800 tỷ đồng so với đầu năm (tăng 47%). Danh mục tập trung ở trái phiếu hơn 13,100 tỷ đồng và chứng chỉ tiền gửi hơn 7,900 tỷ đồng.

Trong khi đó, cổ phiếu đầu tư có giá trị hơn 3,300 tỷ đồng, các mã chiếm tỷ trọng lớn nhất có VPB giá gốc hơn 448 tỷ đồng và đang lỗ 2%; HSG (379 tỷ đồng, tạm lãi 16%); C4G (285 tỷ đồng, tạm lỗ 11%); LTG (115 tỷ đồng, tạm lỗ 55%)…

Doanh thu môi giới dần thu hẹp

Quý 3, mức giảm mạnh nhất về doanh thu thuộc về mảng môi giới, đạt 167.5 tỷ đồng, giảm 44%. Trừ đi chi phí, lợi nhuận từ hoạt động này chỉ còn 58 tỷ đồng, giảm hơn nửa so với cùng kỳ. Biên lãi gộp gần 35%.

VNDIRECT thất thu từ môi giới trong bối cảnh Công ty mất dần thị phần môi giới vào tay các đối thủ. Từ mức đỉnh 8.01% thị phần vào quý 3/2023, đến quý 3/2024, VNDIRECT chỉ còn 5.7% - mức thấp nhất trong vòng 8 năm kể từ 2016 và xuống vị trí thứ 6 trong top 10 thị phần môi giới trên HOSE.

Tính xa hơn trong 5 năm qua (2019-2023), biên lãi gộp mảng môi giới của VNDIRECT ngày càng sụt giảm từ mức 59% năm 2020, đi kèm doanh thu giảm rõ rệt và năm 2024 dự kiến còn 720 tỷ đồng. Trong 9 tháng đầu năm 2024, doanh thu môi giới gần 578 tỷ đồng, thực hiện được 80% kế hoạch; biên lãi gộp ở mức 39%.

Với mảng cho vay, lãi từ các khoản cho vay và phải thu quý 3 giảm 13% so với cùng kỳ, về dưới 313 tỷ đồng. Dư nợ cho vay của VNDIRECT tính đến ngày 30/09/2024 gần 10,900 tỷ đồng, tăng 573 tỷ đồng so với đầu năm, trong đó dư nợ margin hơn 10,400 tỷ đồng.

Chỉ chiếm gần 8% tổng doanh thu quý 3 là lãi từ khoản đầu tư nắm giữ đến ngày đáo hạn (HTM) vỏn vẹn 97 tỷ đồng, giảm 35% so với cùng kỳ. VNDIRECT giảm mạnh tiền gửi ngắn hạn từ hơn 7,400 tỷ đồng đầu năm về gần 4,800 tỷ đồng tại cuối tháng 9/2024.

Lãi trước thuế 9 tháng hơn 1,800 tỷ, thực hiện 72% kế hoạch năm

Lũy kế 9 tháng đầu năm, doanh thu hoạt động của VNDIRECT hơn 4,100 tỷ đồng, giảm 11% so với cùng kỳ. Nhờ chi phí giảm mạnh hơn giúp Công ty lãi trước thuế hơn 1,800 tỷ đồng, tăng 22% và thực hiện được 72% kế hoạch năm. Lãi ròng ở mức gần 1,500 tỷ đồng.

Tại ngày 30/09/2024, VNDIRECT có quy mô tài sản gần 43,300 tỷ đồng, tăng thêm 1,550 tỷ đồng so với đầu năm, chủ yếu là tài sản tài chính gần 42,000 tỷ đồng. Đối ứng, nợ phải trả ở thời điểm này hơn 23,800 tỷ đồng, giảm 1,400 tỷ đồng, riêng nợ vay ngắn hạn (chủ yếu vay ngân hàng) là 21,350 tỷ đồng.