Trái phiếu doanh nghiệp phục hồi trong nhiều khó khăn

Sau khi Nghị định 08 (NĐ08) của Chính phủ được ban hành đã tháo nút thắt trong hoạt động phát hành trái phiếu doanh nghiệp (TPDN). Thị trường có dấu hiệu phục hồi, nhưng chưa hết khó khăn.

Theo số liệu tổng hợp của Công ty chứng khoán VNDIRECT, trong quý 1/2023, thị trường TPDN có 14 đợt phát hành trong nước thành công với tổng giá trị đạt hơn 28.335 tỷ đồng tăng 59% so với quý 4/2022, nhưng vẫn giảm hơn 60% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó có 11 đợt phát hành riêng lẻ (PHRL) với tổng giá trị phát hành (GTPH) là 24.435 tỷ đồng, chiếm 86,2% tổng GTPH.

Theo VNDIRECT Research, sau khi NĐ08 được ban hành ngày 5/3/2023, hoạt động PHRL bắt đầu có sự phục hồi. Trong đó, có 9 đợt PHRL chỉ riêng trong tháng 3, trong tổng 11 đợt phát hành của quý 1/2023. Tổng GTPH của 9 đợt chiếm hơn 97% tổng giá trị PHRL trong quý 1/2023.

Các DN có giá trị PHRL lớn nhất trong quý 1/2023 bao gồm: Công ty TNHH Phát triển đô thị Hưng Yên, với GTPH 7.200 tỷ đồng trái phiếu không lãi suất, có kỳ hạn 12 tháng. Công ty Cổ phần Đầu tư kinh doanh và phát triển Đô thị Ngôi Sao Phương Nam phát hành 4.695 tỷ đồng trái phiếu, có lãi suất 13%/năm kỳ hạn 18 tháng. Công ty TNHH Kinh doanh nội thất LuxuryLiving phát hành 4.800 tỷ đồng, có lãi suất 9%/năm kỳ hạn 5 năm.

Theo phân tích của VNDIRECT Research, trong bối cảnh niềm tin của các nhà đầu tư (NĐT) cá nhân chưa trở lại, tỷ lệ phân phối cho các NĐT cá nhân của các lô trái phiếu mới phát hành này là rất hạn chế, người mua chủ yếu là các tổ chức.

Quý 1/2023, tổng giá trị mua lại TPDN trước hạn đạt 23.730 tỷ đồng, tăng 29,3% so với cùng kỳ, nhưng giảm hơn 73% so với quý 4/2022. Trong bối cảnh thanh khoản thị trường bất động sản (BĐS) đóng băng, tín dụng bị thắt chặt đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến dòng tiền của các DN trong thời gian qua, đặc biệt, các DN BĐS. Đây có thể là những nguyên nhân khiến hoạt động mua lại TPDN trước hạn trong quý 1/2023 chững lại.

VNDIRECT Research cho rằng: NĐ08 được ban hành tạo ra hành lang pháp lý cần thiết xử lý một vài điểm nghẽn hiện nay trên thị trường TPDN. Thứ nhất, NĐ08 tạo cơ sở pháp lý để tổ chức phát hành (TCPH) thỏa thuận về việc điều chỉnh một số điều khoản của trái phiếu, đặc biệt là việc gia hạn thời điểm đáo hạn.

Thứ hai, NĐ08 cho phép TCPH thanh toán nghĩa vụ nợ và lãi trái phiếu bằng các tài sản hợp pháp khác. Trong bối cảnh nhiều DN đang gặp khó khăn về dòng tiền như hiện nay thì giải pháp này cũng mở ra một lựa chọn khả thi cho DN (trong trường hợp trái chủ đồng ý.

Thứ ba, tăng tỷ lệ phát hành TPDN thành công thông qua việc hoãn thực thi một số điều khoản như quy định NĐT chuyên nghiệp, hoặc tăng thời gian phân phối.Thứ tư, giãn xếp hạng tín nhiệm bắt buộc đến 1/1/2024 sẽ giúp tăng khả năng tiếp cận huy động vốn qua kênh phát hành TPRL đổi với một số DN.