Tổ chức xếp hạng thị trường FTSE Russell: Chứng khoán Việt Nam là điểm sáng ở châu Á

Mới đây, hãng xếp hạng thị trường FTSE Russell đánh giá chứng khoán Việt Nam là “điểm sáng” ở khu vực châu Á khi đất nước hình chữ S hồi phục mạnh trong thời hậu dịch bệnh.

Lý giải về nhận định này, FTSE Russell đề cập tới một số thành tích tích cực của Việt Nam, như GDP tăng trưởng 8% trong năm 2022 và chỉ số FTSE Vietnam 30 vẫn tăng 12% so với đầu năm.

Bên cạnh đó, việc hợp tác với FTSE Rusell cũng như sàn giao dịch Singapore sẽ giúp Việt Nam có hệ sinh thái toàn diện giúp nhà đầu tư nước ngoài tiếp cận cổ phiếu Việt và kiểm soát các rủi ro liên quan.

Xét về triển vọng tăng trưởng, FTSE Russell đánh giá Việt Nam có lợi thế về chi phí sản xuất, lực lượng lao động trẻ và lành nghề, và là điểm đến hấp dẫn của các công ty muốn đa dạng hóa sản xuất khỏi Trung Quốc.

Ngọn hải đăng ở châu Á-Thái Bình Dương

Bất chấp những biến động kinh tế và chính trị toàn cầu, Việt Nam đã trở thành “ngọn hải đăng” trong khu vực châu Á-Thái Bình Dương.

Trong những năm gần đây, Việt Nam được hưởng lợi từ việc dịch chuyển chuỗi cung ứng từ Trung Quốc, đầu tư trực tiếp nước ngoài mạnh mẽ và ổn định chính trị. Việt Nam chứng kiến GDP tăng trưởng 8% kể từ đại dịch toàn cầu, mức tăng trưởng nhanh nhất kể từ năm 1997, với sự nâng đỡ của nhu cầu trong nước và xuất khẩu. IMF dự báo GDP Việt Nam sẽ tăng trưởng 5.8% trong năm 2023 và 6.9% trong năm 2024, cao hơn một vài quốc gia khác trong khu vực ASEAN.

FTSE Russell cho rằng: “Những mặt tích cực này chưa được phản ánh trên thị trường chứng khoán Việt Nam năm 2022. Chỉ số FTSE Frontier Vietnam Index, theo dõi các công ty vốn hóa lớn, vừa và nhỏ niêm yết tại Việt Nam, đã giảm 47.1% tính theo USD trong cả năm”.

Thay vào đó, đà giảm trong năm 2022 được cho là do cuộc khủng hoảng giá nhiên liệu gây ra bởi cuộc xung đột Nga-Ukraine kéo dài, cũng như việc thắt chặt lãi suất do lạm phát gia tăng. Ngoài ra, động thái siết kiểm soát tham nhũng của Việt Nam và bắt giữ một số lãnh đạo công ty cấp cao đã ảnh hưởng đến tâm lý nhà đầu tư. Lãi suất cao hơn và cuộc khủng hoảng nợ trên thị trường bất động sản đã làm trầm trọng thêm sự tăng trưởng âm này.

“Có lẽ bây giờ nước này cần được các nhà đầu tư xem xét kỹ hơn”, FTSE Russell đánh giá.

Vươn mình trong năm 2023

Sau năm 2022 đầy thách thức, Chính phủ Việt Nam đã triển khai một loạt sáng kiến nhằm thúc đẩy nền kinh tế bao gồm cắt giảm thuế, nới lỏng chính sách tiền tệ và các biện pháp hành chính nhằm giảm thiểu tình trạng khó khăn trên thị trường bất động sản.

Nhờ đó, Việt Nam đang trên đà hồi phục vào năm 2023. Theo Tổng cục Thống kê Việt Nam, GDP quý 2 năm 2023 là 4.14%, tăng so với năm trước, cũng vượt mức tăng trưởng 3.28% của quý 1.

Trong nửa đầu năm, bất chấp biến động của thị trường tài chính toàn cầu, tỷ giá tiền đồng Việt Nam vẫn ổn định nhờ dự trữ ngoại hối dồi dào, thặng dư thương mại, dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), sự phục hồi của ngành du lịch và sự suy yếu của đồng USD.

Từ đầu năm đến nay, chỉ số FTSE Vietnam 30 - bao gồm 30 công ty lớn nhất niêm yết trên sàn HOSE - tăng 12% (tính bằng USD). Con số này khả quan hơn nhiều so với chỉ số FTSE châu Á-Thái Bình Dương (3.3%), FTSE Emerging (3.9%), FTSE China A (-3.5%) và FTSE ASEAN Extended (-1.1%).

Theo FTSE Russell, Việt Nam cũng đang thu hút được sự chú ý từ các nhà đầu tư toàn cầu. Khi so sánh với các công ty cùng ngành ở thị trường mới nổi, cổ phiếu Việt Nam đã tỷ suất lợi nhuận dài hạn cao hơn so với các cổ phiếu ở thị trường mới nổi khác, cũng như rộng hơn là cổ phiếu toàn cầu.

Chứng khoán Việt ghi nhận tổng lợi nhuận tích lũy trong 10 năm tính bằng USD là 107.8%, trong khi các thị trường mới nổi, thị trường cổ phiếu Trung Quốc loại A và thị trường ASEAN mở rộng mang lại lợi nhuận khiêm tốn hơn lần lượt là 43.7%, 70.9% và 12.6%.

Trong suốt giai đoạn tăng trưởng này, thị trường Việt Nam cũng có mối tương quan thấp với các thị trường này, từ đó giúp Việt Nam trở thành nơi để đa dạng hóa đầu tư đầy hấp dẫn.

Cũng giống với thị trường chung của Việt Nam, chỉ số FTSE Vietnam 30 tập trung nhiều vào lĩnh vực bất động sản, tài chính, hàng tiêu dùng thiết yếu và công nghiệp. Tổng tỷ trọng của 4 lĩnh vực này lên tới 86.4%, tính đến ngày 30/06.

Trong đó, tài chính và công nghiệp là những ngành góp công nhiều nhất vào đà tăng của FTSE Vietnam 30 Index trong nửa đầu năm 2023.

Hệ số P/E 12 tháng trung bình của chỉ số FTSE Vietnam 30 Index ở mức 15 lần trong 10 năm qua và là mức hấp dẫn với các nhà đầu tư, đặc biệt là các nhà đầu tư dài hạn đang tìm kiếm những doanh nghiệp có mức tăng trưởng lợi nhuận mạnh.

Nhà đầu tư nước ngoài vẫn lạc quan về thị trường chứng khoán Việt Nam. Theo thống kê của HOSE, 2022 ghi nhận dòng vốn ròng của nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất kể từ đầu đại dịch, đạt 23,000 tỷ đồng.

Nâng cấp thị trường chứng khoán Việt

Chính phủ Việt Nam đang đẩy nhanh việc đưa hệ thống giao dịch KRX vào vận hành nhằm tạo điều kiện cho việc triển khai các sản phẩm, giải pháp mới cho thị trường chứng khoán Việt Nam và đảm bảo thị trường vận hành thông suốt, liên tục và hiệu quả.

HOSE gần đây đã công bố thử nghiệm kết nối này với đợt thử nghiệm chức năng diễn ra trong giai đoạn tháng 6-8/2023. Mục tiêu là để giải quyết tình trạng quá tải hệ thống, điều khiến các nhà đầu tư gặp khó khăn gần đây. Hệ thống dự kiến đi vào hoạt động vào cuối năm 2023 sau 6 tháng chạy thử.

Việc rút ngắn thời gian thanh toán đối với chứng khoán có chu kỳ thanh toán T+2 kể từ ngày 29/08/2022 đang giúp nâng cao hiệu quả đầu tư và nâng cao tính thanh khoản của thị trường, từng bước đưa thị trường chứng khoán Việt Nam tiệm cận hơn với các chuẩn mực quốc tế.

Việt Nam hiện được phân loại là Thị trường cận biên và đã được thêm vào danh sách theo dõi nâng hạng lên thị trường mới nổi thứ cấp của FTSE Russell vào tháng 9/2018. FTSE Russell tiếp tục thường xuyên xem xét và theo dõi sự phát triển của Việt Nam để có thể nâng cấp phân loại.

Gần đây hơn, các lãnh đạo UBCKNN cũng nỗ lực đẩy mạnh quá trình nâng hạng thị trường Việt Nam. Tại Hội nghị Gặp gỡ các nhà đầu tư tổ chức và các đối tác ở Hồng Kông vào ngày 29/08/2023, Chủ tịch UBCKNN Vũ Thị Chân Phương cho biết Việt Nam hướng tới mục tiêu nâng hạng thị trường trước năm 2025.

“Những nỗ lực về cả sửa đổi pháp lý cũng như các giải pháp thực tiễn của Việt Nam trong thời gian qua đã tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các nhà đầu tư nước ngoài tham gia vào các thị trường vốn của Việt Nam” - lãnh đạo UBCKNN cho biết.

Cùng với đó, cơ quan quản lý cũng thường xuyên trao đổi với MSCI và FTSE Russell nhằm cập nhật thông tin thực tế tới các tổ chức này, cũng như để các cơ quan quản lý hiểu rõ các các yêu cầu, tiêu chí từ các tổ chức, từ đó có các giải pháp sửa đổi, hoàn thiện. Đây là những bước đi tích cực có thể giúp Việt Nam sớm nâng hạng lên thị trường mới nổi.

Hiện Việt Nam đang tập trung tháo gỡ 2 nhóm vấn đề trọng yếu nhằm tạo điều kiện cho các nhà đầu tư nước ngoài tham gia vào TTCK trong thời gian tới, đó là: Yêu cầu ký quỹ trước giao dịch (prefunding); và giới hạn sở hữu nước ngoài.

Nhìn chung, FTSE Russell đánh giá Việt Nam đang sở hữu nhiều động lực tăng trưởng tích cực và có điều kiện để tăng trưởng nhanh chóng hơn trong tương lai.