Ngân hàng có thể duy trì mặt bằng lãi vay thấp đến khi nào?

Do nhu cầu nội tại của từng ngân hàng, hiện hầu hết ngân hàng đã tăng lãi suất huy động. Tuy nhiên, lãi suất tiền gửi tăng cũng khiến ngân hàng phải đối mặt với vấn đề chi phí vốn tăng. Các ngân hàng để có thể đẩy mạnh hoạt động tín dụng, buộc phải tiếp tục thu hẹp tỷ suất lợi nhuận, tiết giảm chi phí hoặc giảm mục tiêu lợi nhuận cả năm… mới có thể duy trì mức lãi suất thấp như hiện nay.

Lãi suất huy động vẫn trong xu hướng tăng

Theo số liệu của WiChart cho thấy, lãi suất huy động kỳ hạn 12 tháng của nhóm ngân hàng thương mại lớn đã chạm đáy 4,35%/năm vào cuối tháng 3/2024. Lãi suất huy động cùng kỳ hạn với nhóm ngân hàng thương mại khác và nhóm Big 4 (Vietcombank, BIDV, VietinBank và Agribank) chạm đáy lần lượt là 4,52%/năm và 4,68%/năm vào đầu tháng 4.

Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại lãi suất của nhóm ngân hàng thương mại lớn và ngân hàng thương mại nhỏ hơn cũng đã nhích lên, đạt 4,75% và 4,98%/năm.

Các chuyên gia cho rằng, lãi suất huy động đã không còn dư địa để giảm tiếp trước áp lực của tỷ giá và lạm phát.

Lãnh đạo một ngân hàng cổ phần tư nhân chia sẻ, lãi suất huy động vẫn trong xu hướng tăng giúp vốn huy động của các ngân hàng dồi dào hơn so với thời điểm đầu năm, nhưng chủ yếu là tiền gửi ngắn hạn. Trong khi đó, Chính phủ mong muốn tín dụng trong 6 tháng cuối nămphải tăng trưởng mạnh nhằm đáp ứng vốn cho nền kinh tế.

Để dư nợ cho vay bứt phá đi lên, ngân hàng cần phải cho vay trung dài hạn. Theo đó, không ít ngân hàng đã tăng lãi suất huy động vốn, trong đó có việc phát hành chứng chỉ tiền gửi nhằm kích thích người dân chuyển đổi gửi tiết kiệm kỳ hạn ngắn sang kỳ hạn dài.

Đồng thời, ngân hàng cũng đang đẩy mạnh hoạt động phát hành trái phiếu. Theo FiinRatings, trong tháng vừa qua, các tổ chức tín dụng là nhóm phát hành trái phiếu lớn nhất thị trường với 19 đợt phát hành trị giá 16.500 tỷ đồng. Trong đó, BIDV và Techcombank lần lượt chiếm tỷ trọng lớn nhất.

Duy trì lãi vay ở mức thấp đến khi nào?

Chuyên gia kinh tế Lê Duy Bình cho rằng các ngân hàng nâng lãi suất xuất phát từ chính lợi ích của họ, nhằm đảm bảo chỉ số an toàn vốn, hệ số thanh khoản… Điều này giúp người dân hưởng lợi gián tiếp khi kênh đầu tư tiền gửi bắt đầu hấp dẫn trở lại. Tuy nhiên, các ngân hàng trong thời gian tới sẽ phải chịu thiệt về lợi nhuận do chênh lệch lãi suất đầu vào và đầu ra không lớn.

Ông Trịnh Bằng Vũ - Trưởng Khối Cho vay Bán lẻ, Ngân hàng Shinhan Việt Nam chia sẻ do sức ép quản lý vĩ mô đa mục tiêu của Chính phủ trong bối cảnh tỷ giá tăng mạnh, và chỉ số lạm phát không mấy thuận lợi… về lý thuyết cần tăng lãi suất để thu hút tiền đồng, không quá nới lỏng chính sách tiền tệ… trong khi vẫn phải duy trì mức lãi suất thấp để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, tạo điều kiện cho các ngành sản suất và tiêu dùng…

Các ngân hàng để có thể đẩy mạnh hoạt động tín dụng, buộc phải tiếp tục thu hẹp tỷ suất lợi nhuận, tiết giảm chi phí hoặc giảm mục tiêu lợi nhuận cả năm… mới có thể duy trì mức lãi suất thấp như hiện nay.

Tuy vậy, lãi suất cho vay không nhất thiết biến động cùng chiều với lãi suất huy động mà còn chịu tác động bởi nhiều yếu tố khác, tùy vào mục tiêu và năng lực của mỗi ngân hàng cùng ý chí và sự điều hành của Chính phủ và NHNN. Các ngân hàng cần cố gắng tối đa duy trì mức lãi suất thấp để tiếp tục hỗ trợ tín dụng hiệu quả cho các doanh nghiệp và khách hàng cá nhân.

Bàn về vấn đề này, chuyên gia kinh tế, TS. Lê Xuân Nghĩa đánh giá, việc giữ mặt bằng lãi suất thấp nhằm ổn định để phục hồi nền kinh tế ở thời điểm hiện tại rất quan trọng, vì thế, lãi suất cho vay sẽ vẫn tiếp tục ở mức thấp và lãi suất tiết kiệm sẽ điều chỉnh tăng nhẹ.

Nhìn tổng thể bối cảnh chung của nền kinh tế, ông Bình cũng cho rằng trong vài tháng tới, lãi suất cho vay sẽ không tăng, bởi phía doanh nghiệp, đặc biệt doanh nghiệp tư nhân vẫn gặp nhiều khó khăn, thể hiện qua số liệu doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường. Theo Tổng cục Thống kê, trong 5 tháng đầu năm nay có 97.299 doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường, tăng 10,5% so với cùng kỳ năm 2023. Nhiều doanh nghiệp không đảm bảo được tỷ lệ kinh doanh có lãi.

Hơn nữa, nhu cầu hấp thụ vốn trong nền kinh tế vẫn còn tương đối yếu. Điều này dẫn đến mức tăng trưởng tín dụng chưa cao so với mục tiêu tăng trưởng 15% của năm nay. Do đó, các ngân hàng cũng sẽ khá lưỡng lự khi tăng lãi suất cho vay do phải đảm bảo việc lãi suất cần hấp dẫn các doanh nghiệp.

Các ngân hàng cũng cho biết, họ đã cân đối chi phí vốn đầu vào, tiết kiệm chi phí hoạt động để có mức lãi suất cho vay cạnh tranh nhằm giữ chân khách hàng và thúc đẩy tăng trưởng tín dụng.