Kết quả kinh doanh quí 1 nhóm chứng khoán: Kỳ vọng điểm xấu nhất đã qua!

Tăng trưởng lợi nhuận thấp của nhóm chứng khoán trong quí 1-2023 là điều đã được dự báo từ trước. Một phần do bối cảnh thị trường chung ảm đạm, một phần do nền so sánh rất cao của cùng kỳ năm ngoái.

Kết quả kinh doanh quí 1 lao dốc theo thị trường

Mùa báo cáo kết quả kinh doanh quí 1-2023 đang bước vào giai đoạn cao điểm, trong đó nhóm ngành chứng khoán ghi nhận xu hướng giảm mạnh về doanh thu và lợi nhuận, đặc biệt tại nhóm các công ty tốp đầu.

Cụ thể, Công ty Chứng khoán (CTCK) VNDirect cho biết doanh thu ba tháng đầu năm giảm 27%, xuống còn 1.290 tỉ đồng trong khi lợi nhuận sau thuế giảm tới 82% so với cùng kỳ năm ngoái, rơi từ mức 762 tỉ đồng xuống còn 140 tỉ đồng. Riêng doanh thu hoạt động cho vay ký quỹ và môi giới của VNDirect giảm lần lượt 46% và 68%, duy chỉ có doanh thu tự doanh tăng 18% lên 782 tỉ đồng. Trong khi đó, chi phí tăng 4%, lỗ tự doanh tăng 220 tỉ đồng (88%) và chi phí tài chính cũng tăng gấp 3 lần.

Cùng ghi nhận mức giảm sâu còn có CTCK Sài Gòn Hà Nội (SHS) và CTCK Bản Việt (VCI). SHS báo lãi trước thuế quí 1 giảm 88% xuống còn 51 tỉ đồng, trong khi VCI ghi nhận lãi sau thuế chỉ còn 77 tỉ đồng, giảm 84%.

Không nằm ngoài xu hướng chung, “ông lớn” trong ngành là CTCK SSI cũng báo lãi trước thuế trong quí 1 giảm 33% xuống mức 590 tỉ đồng. Cụ thể, doanh thu hoạt động của SSI giảm 26% xuống mức 1.439 tỉ đồng, trong đó lãi FVPTL nhích nhẹ lên 679 tỉ đồng song lãi từ cho vay và phải thu giảm phân nửa xuống còn chưa tới 340 tỉ đồng. Doanh thu môi giới cũng giảm sâu 57% xuống còn 257 tỉ đồng. Kết quả, SSI ghi nhận lợi nhuận sau thuế còn 481 tỉ đồng, chỉ bằng hai phần ba con số thực hiện của cùng kỳ năm ngoái.

Hầu hết các cổ phiếu nhóm ngành này cũng đều đã tăng rất mạnh kể từ đầu tháng 3 đến nay. Nếu so với đáy dài hạn hồi giữa tháng 11-2022 thì một số mã cổ phiếu thậm chí đã tăng bằng lần. Do vậy, nhà đầu tư cần cân nhắc kỹ lưỡng trước khi quyết định “đua lệnh” mua cổ phiếu ngành chứng khoán.

Tương tự, CTCK Techcombank (TCBS) và CTCK TPHCM (HSC) cũng ghi nhận lợi nhuận đồng loạt sụt giảm trên 55%, lần lượt đạt 334 tỉ đồng (từ mức 940 tỉ đồng quí 1-2022) và 124 tỉ đồng (từ mức 282 tỉ đồng). Trong khi đó, CTCK Mirae Asset báo lãi trước thuế “đi lùi” 53% còn 160 tỉ đồng trong bối cảnh doanh thu hoạt động sụt giảm 25% xuống 562 tỉ đồng.

Về số liệu tổng thể, tổng doanh thu hoạt động môi giới của các CTCK đạt khoảng 2.000 tỉ đồng trong quí 1-2023, giảm 34% so với quí trước và bằng chưa tới một phần ba giai đoạn bùng nổ trong quí 4-2021. Con số này là mức thấp nhất trong vòng chín quí trở lại đây. Mảng môi giới tiếp tục cho thấy dấu hiệu xuống dốc trong bối cảnh thị trường chứng khoán trải qua giai đoạn đầy ảm đạm khi thanh khoản ngày càng “teo tóp” với giá trị khớp lệnh nhiều phiên xuống dưới mức 10.000 tỉ đồng.

Trong khi đó, chi phí các CTCK bỏ ra cho mảng môi giới trong quí 1 giảm 21% so với quí trước, vào khoảng 1.850 tỉ đồng. Kết quả, lợi nhuận gộp từ hoạt động môi giới của nhóm CTCK trong quí 1-2023 đạt chưa tới 200 tỉ đồng, giảm mạnh 76% so với quí 4 năm ngoái và là mức thấp nhất trong vòng 11 quí kể từ quí 1-2020 tới nay. Tương ứng, biên lãi gộp co lại chỉ còn vỏn vẹn 9%, thấp hơn nhiều so với con số 24% của quí trước và mức đỉnh 38% vào quí 1-2021.

Hầu hết các CTCK đều đưa ra nguyên nhân cho sự sa sút của doanh thu và lợi nhuận quí đầu năm nay là do tác động tiêu cực của thị trường chung. Với độ nhạy cao với thị trường, các mảng hoạt động tự doanh, môi giới, cho vay margin của các CTCK đều chịu ảnh hưởng tương đối mạnh, kể cả với những tên tuổi lớn, khi mà thị trường ảm đạm và nhà đầu tư trở nên vô cùng thận trọng.

Đặc biệt, lãi suất được coi là yếu tố tác động lớn đến tâm lý thị trường. Lãi suất neo ở mức cao khiến giới đầu tư lo ngại về triển vọng lợi nhuận của doanh nghiệp khi chi phí lãi vay tăng trong khi sức mua giảm sút. Ngoài ra, mặt bằng lãi suất cao còn là một rào cản không nhỏ đối với nhu cầu vay margin của các nhà đầu tư.

Kỳ vọng giai đoạn xấu nhất đã qua

Thực tế, tăng trưởng lợi nhuận thấp của nhóm chứng khoán là điều đã được dự báo từ trước. Một phần do bối cảnh thị trường chung ảm đạm, một phần do nền so sánh rất cao của cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, nếu so với giai đoạn khó khăn chưa từng thấy trong quí 4 năm ngoái thì lợi nhuận của hầu hết các CTCK đã cho thấy phần nào sự cải thiện. Điều này mang đến kỳ vọng về việc lợi nhuận của nhóm ngành này đã tạo đáy và có thể tăng trưởng trở lại trong các quí tới.

Một yếu tố quan trọng đang ủng hộ triển vọng trên là xu hướng lãi suất giảm đang ngày càng rõ rệt. Riêng trong tháng 3, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã có hai đợt cắt giảm lãi suất điều hành. Theo đó, tâm lý nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán cũng bắt đầu có những phản ứng tích cực. Dù chưa thực sự bùng nổ nhưng thanh khoản đã có dấu hiệu cải thiện hơn với giá trị khớp lệnh bình quân trên sàn HOSE từ đầu tháng 4 đã đạt hơn 10.400 tỉ đồng/phiên, cao hơn 30% so với tháng trước.

Thêm vào đó, những nỗ lực của cơ quan quản lý cùng các CTCK trong việc sớm đưa hệ thống giao dịch mới KRX vào hoạt động cũng đang đem đến hy vọng cho các cổ đông ngành chứng khoán. Hệ thống mới sẽ là một bước ngoặt quan trọng trong tiến trình nâng hạng thị trường – nhân tố vốn được các nhà đầu tư chờ đợi trong suốt nhiều năm qua.

Về tổng thể, những tín hiệu lạc quan đang ngày một xuất hiện nhiều hơn nhưng trong ngắn hạn, thách thức với ngành chứng khoán vẫn còn không ít bởi những biến động khó lường của thị trường. Ngoài ra, hầu hết các cổ phiếu nhóm ngành này đã tăng rất mạnh kể từ đầu tháng 3 đến nay. Nếu so với đáy dài hạn hồi giữa tháng 11-2022 thì một số mã cổ phiếu thậm chí đã tăng bằng lần. Do vậy, nhà đầu tư cần cân nhắc kỹ lưỡng trước khi quyết định “đua lệnh” mua cổ phiếu ngành chứng khoán.