VNDirect: Thử thách lớn nhất về đáo hạn trái phiếu rơi vào quý 2 và 3

Báo cáo cập nhật thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) của CTCK VNDirect (HOSE: VND) đã đưa ra những đánh giá về tác động của Nghị định 08/2023/NĐ-CP sửa đổi đối với các “điểm nghẽn” trên thị trường trái phiếu. Bên cạnh đó là những thách thức đang chờ đợi liên quan áp lực đáo hạn trái phiếu, với đỉnh điểm rơi vào quý 2 và 3/2023.

Theo VNDirect, nhìn chung, Nghị định 08 sẽ tạo ra hành lang pháp lý cần thiết xử lý một vài điểm nghẽn hiện nay trên thị trường TPDN.

Thứ nhất, Nghị định 08 tạo cơ sở pháp lý để tổ chức phát hành (TCPH) thỏa thuận về việc điều chỉnh một số điều khoản của trái phiếu, đặc biệt là việc gia hạn thời điểm đáo hạn. Trước đó, một số TCPH đã tự thảo thuận với trái chủ nhưng chưa có cơ sở pháp lý cụ thể nên việc thỏa thuận gặp nhiều khó khăn và tỷ lệ thành công thấp.

Thứ hai, Nghị định cho phép TCPH thanh toán nghĩa vụ nợ và lãi trái phiếu bằng các tài sản hợp pháp khác. Trong bối cảnh nhiều doanh nghiệp đang gặp khó khăn về dòng tiền như hiện nay thì giải pháp này cũng mở ra lựa chọn khả thi cho doanh nghiệp (trong trường hợp trái chủ đồng ý). Tuy nhiên, việc thỏa thuận có được trái chủ chấp thuận hay không sẽ phụ thuộc vào các điều khoản cụ thể, trong đó bao gồm tính pháp lý, định giá của các tài sản mà doanh nghiệp đưa ra thanh toán cho trái chủ.

Thứ ba, tăng tỷ lệ phát hành TPDN thành công thông qua việc hoãn thực thi một số điều khoản như quy định nhà đầu tư chuyên nghiệp hoặc tăng thời gian phân phối.

Thứ tư, giãn xếp hạng tín nhiệm bắt buộc đến ngày 01/01/2024 sẽ giúp tăng khả năng tiếp cận huy động vốn qua kênh phát hành TP riêng lẻ đối với một số doanh nghiệp.

Danh sách doanh nghiệp chậm nghĩa vụ thanh toán đang dày lên

VNDirect ước tính giá trị đáo hạn TPDN năm 2023 khoảng 252 ngàn tỷ đồng (tăng 64% so với năm trước), trong đó giai đoạn quý 2-3/2023 khá thử thách với gần 160 ngàn tỷ trái phiếu đáo hạn. Nhóm doanh nghiệp bất động sản (BĐS) chiếm tỷ trọng lớn nhất với 43% tổng giá trị đáo hạn trái phiếu riêng lẻ trong năm 2023, tương đương 107.7 ngàn tỷ đồng.

Trong bối cảnh thị trường BĐS trầm lắng, nhiều doanh nghiệp gặp khó về dòng tiền và hạn chế khả năng tiếp cận nguồn vốn, danh sách doanh nghiệp chậm thanh toán nghĩa vụ nợ đang dần tăng lên. Đến ngày 05/03/2023, có khoảng 46 doanh nghiệp nằm trong danh sách chậm nghĩa vụ thanh toán lãi hoặc nợ gốc TPDN theo thông báo của HNX. VNDirect ước tính tổng dư nợ TPDN của các doanh nghiệp này khoảng 121.1 ngàn tỷ đồng, chiếm gần 12% dư nợ TPDN toàn thị trường. Gần 38.5 ngàn tỷ đồng TPDN của các doanh nghiệp trong danh sách sẽ đáo hạn trong năm 2023, chiếm khoảng 15% tổng giá trị đáo hạn toàn thị trường cả năm.

VNDirect: Để thị trường TPDN phục hồi cần thêm nhiều giải pháp đồng bộ khác

Thứ nhất, cần thêm nhiều giải pháp quyết liệt hơn từ doanh nghiệp để củng cố niềm tin của nhà đầu tư vào TPDN. Các doanh nghiệp BĐS cũng phải nỗ lực tái cơ cấu, tái cấu trúc sản phẩm để đáp ứng nhu cầu thực của thị trường, đồng thời có biện pháp xử lý hàng tồn kho nhằm thu tiền về để giải quyết những khó khăn hiện tại về dòng tiền.

Thứ hai, cơ quan quản lý cần có phương án đẩy nhanh giải quyết các thủ tục pháp lý cho các dự án BĐS.

Thứ ba, tương tự bài học từ việc xử lý khủng hoảng TPDN tại các nước khu vực như Hàn Quốc, Trung Quốc, việc hỗ trợ các doanh nghiệp tiếp cận được nguồn vốn, đặc biệt là nguồn vốn tín dụng, để giải quyết vấn đề thanh khoản ngắn hạn là rất quan trọng.

Vì vậy, VNDirect cho rằng thị trường chờ đợi những tín hiệu tích cực hơn từ các nhóm giải pháp này.

Áp lực TPDN đáo hạn hạ nhiệt trong quý 1, song thử thách sẽ rơi vào quý 2 và 3

Trong năm 2023, VNDirect ước tính giá trị đáo hạn TPDN khoảng 252 ngàn tỷ đồng (tăng 64% so với năm trước). Trong đó, quý 1/2023 sẽ có khoảng 31 ngàn tỷ đồng (giảm 41% so với cùng kỳ) TPDN đáo hạn, tuy nhiên áp lực đáo hạn sẽ tăng mạnh trong quý 2 và 3 với giá trị lần lượt khoảng 76.5 ngàn tỷ đồng (tăng 120% so với cùng kỳ) và 83 ngàn tỷ đồng (tăng 39%). Sau giai đoạn thách thức này, lượng TPDN đáo hạn sẽ giảm về mức 61 ngàn tỷ đồng (tăng 14% so với cùng kỳ) trong quý 4/2023.