Thị trường thép: Những thách thức và kỳ vọng khởi sắc nửa cuối năm 2023

Với các nỗ lực tăng cường giải ngân vốn đầu tư công cùng với tình hình kinh tế có nhiều tín hiệu tích cực,thị trường thép nhiều khả năng sẽ phục hồi trong quý 3 và 4

Nhiều “trợ lực” cho ngành thép hồi phục

Theo ông Đoàn Danh Tuấn, Phó Chủ tịch Hiệp hội Thép Việt Nam, với các nỗ lực về tăng cường giải ngân vốn đầu tư công, gói vay tín dụng cho các dự án nhà ở xã hội, đồng thời tình hình kinh tế Việt Nam có nhiều tín hiệu tích cực hơn so với mặt bằng chung trên thế giới, thị trường thép nhiều khả năng sẽ phục hồi trong quý 3 và quý 4 năm nay.

Cụ thể, theo ông Đoàn Danh Tuấn, mặc dù năm 2023 vẫn là một năm có nhiều khó khăn và thách thức với các lĩnh vực công nghiệp nhưng kinh tế Việt Nam được đánh giá có nhiều tiềm năng phát triển, tích cực hơn so với các nước trên thế giới.

Tăng trưởng GDP dự kiến đạt khoảng 6,5%, trong khi dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu chỉ khoảng 1,5%, các nước khu vực Đông Nam Á trung bình khoảng 5%.

Ở trong nước, Quốc hội cũng đã thông qua gói hỗ trợ phục hồi kinh tế trị giá 350.000 tỷ đồng cho giai đoạn 2022-2023; trong đó dành 113.840 tỷ đồng cho phát triển hạ tầng, tập trung vào các dự bán trọng điểm như cao tốc Bắc-Nam, sân bay Long Thành, các cảng logistics lớn. Điều này kéo theo nhu cầu tiêu thụ thép tăng cao.

Ngoài ra, trong tháng 2, Chính phủ đã phê duyệt gói tín dụng 120.000 tỷ đồng nhằm phát triển các dự án nhà ở xã hội. Những yếu tố này dẫn tới tiêu thụ thép trong quý 3 và quý 4 năm nay có thể tăng trưởng mạnh.

Về dài hạn, đại diện Hiệp hội Thép Việt Nam cho rằng nhu cầu thép của Việt Nam sẽ tiếp tục tăng trưởng từ 240kg/đầu người hiện nay lên mức 290kg/đầu người vào năm 2030. Nhu cầu thép sẽ tập trung nhiều vào hợp kim hoặc thép chất lượng cao.

Kỳ vọng khởi sắc trở lại

Theo báo cáo mới nhất vừa được Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA) công bố, trong tháng 2/2023, tình hình sản xuất, tiêu thụ thép tuy chưa khởi sắc so với cùng kỳ nhưng đã tăng trở lại so với tháng 1. Cụ thể, sản xuất thép thành phẩm đạt 2,35 triệu tấn, tăng 21,91% so với tháng 1 năm 2023; bán hàng thép các loại đạt 2,08 triệu tấn, tăng 18,13% so với tháng trước.

Các doanh nghiệp ngành thép cũng đang phát đi tín hiệu tích cực hơn với kế hoạch kinh doanh năm 2023.

Công ty Thép Nam Kim đánh giá, năm 2023, thị trường chưa thực sự thuận lợi để tăng trưởng, nhưng giai đoạn khó khăn nhất đã đi qua. Đây là thời điểm để củng cố lại mối quan hệ với các đối tác trong và ngoài nước cũng như ổn định tình hình tài chính.

Trên cơ sở đó, Thép Nam Kim đặt kế hoạch năm 2023 với tổng doanh thu 20.000 tỷ đồng, tăng 13,5% so với năm 2022; lợi nhuận trước thuế đạt 400 tỷ đồng (năm 2022 lỗ 106,91 tỷ đồng).

Sau khi lỗ 651,8 tỷ đồng trong năm 2022, Công ty cổ phần Đầu tư thương mại SMC đang nỗ lực cải thiện hiệu quả kinh doanh trong năm 2023. Tuy doanh thu đặt ra là 20.350 tỷ đồng, giảm 12,2% so với năm 2022, song lợi nhuận sau thuế dự kiến có sự cải thiện đáng kể, đạt 150 tỷ đồng.

Trong khi đó, Tập đoàn Hoa Sen đặt kế hoạch kinh doanh niên độ tài chính 2022 - 2023 dựa trên 2 kịch bản.

Kịch bản thứ nhất, với phương án sản lượng thành phẩm 1,4 triệu tấn, dự kiến doanh thu đạt 34.000 tỷ đồng, giảm 32%; lợi nhuận đạt 100 tỷ đồng, giảm 60% so với so với niên độ tài chính trước.

Kịch bản thứ hai tích cực hơn, với sản lượng thành phẩm 1,5 triệu tấn, dự kiến doanh thu đạt 36.000 tỷ đồng, giảm 28%, song lợi nhuận dự kiến đạt 300 tỷ đồng, tăng 20% so với niên độ tài chính trước.

Tại Đại hội đồng cổ đông thường niên niên độ 2022 - 2023, ông Lê Phước Vũ, Chủ tịch Tập đoàn Hoa Sen cho biết, tháng 2/2023, Tập đoàn bắt đầu có lãi khoảng 50 tỷ đồng và tháng 3/2023 dự kiến lãi 100 tỷ đồng. Hiện tại, hàng tồn kho của Hoa Sen đủ dùng đến tháng 5/2023. Năm 2022, Công ty mua vào khi giá thép thấp (510 USD/tấn) và tồn kho trung bình khoảng 630 USD/tấn. Hiện tại, giá thép cán nóng của Formosa đã lên tới 680 USD/tấn, đơn hàng từ Trung Quốc khoảng 700 USD/tấn. Như vậy, Hoa Sen sẽ có lãi tốt trong những tháng tới để bù lỗ 4 tháng đầu niên độ tài chính 2022 - 2023.

Ông Vũ tự tin, chưa bao giờ, Tập đoàn Hoa Sen ở trong điều kiện tốt như bây giờ. Lợi nhuận sản phẩm tôn của Hoa Sen cao hơn đối thủ 10%, lợi nhuận xuất khẩu cao hơn 3 - 5% so với đối thủ...

Tương tự, tại Đại hội đồng cổ đông thường niên năm 2023 của Tập đoàn Hòa Phát, ông Trần Đình Long, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Hòa Phát cũng nhận định, giai đoạn khó khăn nhất của ngành thép đã qua, tuy nhiên, hoạt động của Hoà Phát nói riêng và các doanh nghiệp ngành thép nói chung vẫn phụ thuộc vào nhu cầu trong nước và thế giới.

“Cầu thị trường hiện tại thấp quá. Không chỉ ngành thép, mà các ngành khác liên quan đến xây dựng cũng vậy”, ông Long nói thêm.

Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Hòa Phát nhìn nhận, đặt trong bối cảnh chung của ngành thép, kết quả kinh doanh năm 2022 của Hòa Phát (lãi 8.444 tỷ đồng) là “không quá tệ” so với các doanh nghiệp cùng ngành.

Năm 2023, Hòa Phát đặt mục tiêu doanh thu 150.000 tỷ đồng, lãi sau thuế 8.000 tỷ đồng, lần lượt tăng 6% và giảm 5% so với năm 2022. Ông Long kỳ vọng, thời gian tới, đầu tư công được đẩy mạnh, bất động sản phục hồi, từ đó giúp tiêu thụ thép tăng lên.

Nhận định về thị trường thép trong năm 2023, Giám đốc khối phân tích công ty CP Chứng khoán VNDIRECT Nguyễn Thị Khánh Hiền cũng cho rằng, ngành thép sẽ có tăng trưởng dương về mặt lợi nhuận trong năm nay bởi trong năm vừa qua, ngành thép có nền thấp khi những ngân hàng, xuất nhập khẩu... có mức lợi nhuận rất cao.

"Nếu nhìn sâu vào từng doanh nghiệp trong ngành thép, những yếu tổ tích cực trong ngắn hạn rất ít, đi kèm với rủi ro nhiều hơn... Ở thời điểm hiện tại, thị trường xuất khẩu đang gặp khó, có một vài điểm sáng tại các thị trường như Mỹ - có triển vọng tốt hơn châu Âu; trong khối ASEAN xuất khẩu sang Indonesia tốt hơn Thái Lan hay Singapore", bà Khánh Hiền cho hay.

Chuyên gia này cũng cho biết thêm, với doanh nghiệp có thể linh hoạt dịch chuyển thị phần hướng đến những thị trường tốt sẽ nắm bắt được cơ hội. Tuy nhiên, một vấn đề phải đối mặt đó là không phải doanh nghiệp nào cũng nhanh chóng giải quyết vấn đề hàng tồn kho giá cao vẫn còn tại các nhà máy.

Hiện tại, 60% sản lượng thép dùng cho mảng xây dựng dân dụng trong nước và điều này liên quan mật thiết đến thị trường bất động sản. Tuy nhiên, thị trường bất động sản được dự báo tiếp tục khó khăn trong thời gian tới, ảnh hưởng đến mức tiêu thụ thép.

“Chúng tôi dự báo nhu cầu tiêu thụ thép trong nước giảm khoảng 9% trong năm 2023. Hầu hết các tổ chức dự báo giá thép giảm 3% so với năm 2022. Tuy nhiên, về lâu dài nhu cầu tiêu thụ thép Trung Quốc đối với các dự án đầu tư công sẽ hỗ trợ cho giá thép và giúp biên lợi nhuận ngành tìm đến điểm cân bằng”, bà Khánh Hiền nói.

Theo báo cáo từ Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA), sản xuất và nhu cầu thép trong suốt năm 2022 vừa qua được đánh giá chưa thực sự tốt, nhiều doanh nghiệp đối mặt với khó khăn do chi phí tăng cao, giá thép biến động mạnh và lượng hàng tồn kho lớn.

VSA cho biết, trong 11 tháng năm 2022, kinh tế toàn cầu khó khăn khi lạm phát tăng cao, các ngành sản xuất tăng trưởng chậm lại; trong đó có các ngành công nghiệp sử dụng thép.

Giá nguyên liệu sản xuất thép biến động mạnh. Cụ thể giá các loại quặng sắt, thép phế, than cốc hồi đầu quý 2 và quý 3/2022 đến nay liên tục giảm, với mức giảm từ 50-60% so với hồi quý 1/2022, các doanh nghiệp sản xuất thép bị ảnh hưởng rất lớn, hoạt động sản xuất kinh doanh khó khăn, hiệu quả thấp.

Trên thế giới, một số tập đoàn thép lớn có kế hoạch đóng cửa lò cao và tại Việt Nam, các nhà máy thép lớn cũng đã phải dừng hoạt động lò cao như Hòa Phát, Formosa, Tisco… hoặc giãn kế hoạch sản xuất như Thép Miền Nam, Maruichi Sunsco…

Sản xuất thép xây dựng trong tháng 11/2022 tiếp tục sụt giảm so với các tháng trước và cùng kỳ 2021 do một số công ty thép cắt giảm sản xuất. Cụ thể, sản lượng thép xây dựng sản xuất trong tháng 11 đạt 682.000 tấn, giảm 5,28% so với tháng trước và giảm 37,2% so với tháng 11/2021.

Tiêu thụ thép giảm mạnh 22,73% và chỉ đạt hơn 874.000 tấn, ngang bằng với cùng thời điểm năm 2021; trong đó, xuất khẩu thép xây dựng đạt hơn 97.000 tấn, giảm hơn 52% so với tháng 11/2021.