Thêm lực hút nhà đầu tư ngoại vào chứng khoán

Giai đoạn 2017-2018, quy mô giao dịch của nhà đầu tư nước ngoài chiếm khoảng 20% trên tổng giá trị giao dịch, con số này hiện chỉ còn hơn 7%.

Nếu như ở giai đoạn 2017-2018, quy mô giao dịch của nhà đầu tư nước ngoài chiếm khoảng 20% trên tổng giá trị giao dịch, thì đến nay con số này chỉ còn hơn 7%.

Theo số liệu từ Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam (VSD), vào ngày 31/10, trên hệ thống của VSD đang quản lý hơn 3,82 triệu tài khoản của nhà đầu tư trong nước, trong đó chủ yếu là nhà đầu tư cá nhân. Lũy kế 10 tháng đầu năm 2021, đã có hơn 1,085 triệu tài khoản của nhà đầu tư cá nhân được mở mới theo ghi nhận của VSD, gấp gần 2,8 lần kỷ lục của cả năm 2020.

Trong tháng 11, chỉ số VN-Index từng chinh phục thành công mốc 1.500 điểm, giá trị giao dịch trên thị trường tăng mạnh, ghi nhận mức bình quân khoảng 30.000 tỉ đồng/phiên ở sàn HOSE. Ở góc độ của một nhà đầu tư, ông Lâm Minh Chánh, Chủ tịch Trường Quản trị Kinh doanh BizUni, cho hay: “Giữa chứng khoán và bất động sản, tôi nghiêng về chứng khoán”.

Bởi lẽ, theo ông Chánh, trong đầu tư chứng khoán, xét về dài hạn, rủi ro khá thấp; nếu đầu tư theo danh mục, mua được cổ phiếu tốt và doanh nghiệp tốt thì mức sinh lời bình quân trên 15% là không khó, dĩ nhiên sẽ có những năm thấp hơn 15% nhưng cũng có năm cao hơn 15%. Cũng theo ông Chánh, kênh đầu tư chứng khoán có mức thanh khoản cao và có thể đầu tư với số vốn nhỏ, còn bất động sản cần vốn ban đầu khá lớn.

Ông Chánh cho rằng, ở kênh đầu tư chứng khoán có một điểm hay khi giá của các cổ phiếu trong quá khứ đều có sẵn, thành quả của các công ty cũng đều được ghi nhận. Vị chuyên gia này cũng cho rằng những công ty niêm yết trên sàn cũng khá minh bạch về thông tin.

“Đối với tôi, chứng khoán đầu tư về dài hạn là rất tốt, một người đi làm bình thường, có thể dư ra được một khoản nhỏ, có thể dùng tiền đó để đầu tư chứng khoán, có thể mua 100 cổ phiếu, hoặc nếu chưa mua được thì có thể để dành 2 tháng để mua. Cứ đều đặn như vậy, tiền sẽ tăng rất tốt”, ông Chánh nói.

Mặc dù thị trường chứng khoán Việt Nam diễn biến tích cực nhưng lực đẩy chủ yếu đến từ nhà đầu tư cá nhân trong nước và thiếu vắng đi dòng tiền ngoại.

Mức vốn hóa thị trường tại thời điểm 30/9/2021 đạt 6.861 ngàn tỉ đồng, tương đương 109% GDP, trong khi kết thúc năm 2020, vốn hóa thị trường là 5.294 ngàn tỉ đồng. Số lượng tài khoản của các cá nhân và tổ chức nước ngoài trên thị trường chứng khoán Việt Nam đến tháng 9/2021 đạt hơn 38.000 tài khoản, tăng 34,7% so với cùng kỳ năm trước.

Theo số liệu từ Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, tổng giá trị giao dịch của nhà đầu tư nước ngoài trong tháng 10 đạt trên 68.019 tỉ đồng, chiếm 7,32% tổng giá trị giao dịch cả chiều mua và bán của toàn thị trường. Nhà đầu tư nước ngoài đã thực hiện bán ròng trong tháng với giá trị trên 5.751 tỉ đồng. Tính từ đầu năm đến nay, khối này đã bán ròng hơn 50.431 tỉ đồng.

Nếu như ở giai đoạn 2017-2018, quy mô giao dịch của nhà đầu tư nước ngoài chiếm khoảng 20% trên tổng giá trị giao dịch, thì đến nay con số này chỉ còn hơn 7%. Vậy lý do gì khiến nhà đầu tư ngoại liên tục “vắng bóng” ở thị trường Việt Nam?

Chia sẻ tại Talkshow Phố Tài Chính, ông Dominic Scriven, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Công ty Quản lý Quỹ đầu tư Dragon Capital, cho hay, giao dịch của khối ngoại ở thị trường Việt Nam tất nhiên là có cả 2 chiều mua và bán. Ví dụ trường hợp của Dragon Capital thì có huy động thêm nhưng xu hướng chung là nhà đầu tư nước ngoài bán ròng do nhiều nguyên nhân.

Ông Dominic Scriven chỉ ra, thứ nhất Việt Nam được xếp là thị trường cận biên, khái niệm đầu tư vào các thị trường cận biên đang hao mòn. Do đó, dù muốn hay không, các nhà đầu tư ngoại cũng phải bán khoản đầu tư tại Việt Nam.

Thứ 2, dù đã đáp ứng được nhiều mặt nhưng Việt Nam vẫn chưa được xét vào danh sách các thị trường mới nổi cho nên hạn chế khả năng thu hút vốn của nhà đầu tư nước ngoài.

Và cuối cùng, theo ông Dominic Scriven, do thời kỳ COVID-19, nên phản ứng đầu tiên của phần lớn nhà đầu tư là muốn lấy tiền của mình về nhà. Đó là những nguyên nhân lý giải cho đà bán ròng của khối ngoại thời gian qua.

Ở góc độ là một nhà đầu tư nước ngoài, ông Dominic Scriven cũng chỉ ra những điểm khó khăn đối với nhà đầu tư ngoại tại Việt Nam. Đầu tiên là khả năng tiếp cận đủ thông tin như các nhà đầu tư khác, ví dụ như về việc các công ty có chuẩn bị và công bố thông tin bằng những ngôn ngữ không phải tiếng Việt như tiếng Anh, Nhật...

Thứ 2 là quy định yêu cầu nhà đầu tư nước ngoài phải gửi tiền qua tài khoản chứng khoán trước thì vẫn chưa khắc phục được. Thứ 3 là room ở những công ty mà họ muốn mua vào đã hết. Cơ bản Việt Nam là thị trường có độ mở đủ, chỉ còn vài việc không lớn cần được hoàn thiện.

“Trên thế giới cũng như trong khu vực, đang bắt đầu hình thành một cách nhìn đối với Việt Nam như một đầu tàu kinh tế của khu vực ASEAN. Quy mô của thị trường chắc chắn sẽ tiếp tục tăng lên”, ông Dominic Scriven nói.

Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã đưa ra hàng loạt giải pháp hỗ trợ thị trường, đặc biệt là các giải pháp nhằm thu hút dòng vốn đầu tư gián tiếp nước ngoài, như quy định về tỉ lệ sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài, cắt giảm và đơn giản hóa thủ tục hành chính cho nhà đầu tư nước ngoài, rút ngắn chu kỳ thanh toán từ T+3 (T+3 hay bất kỳ một số nào phía sau dùng để đề cập đến số ngày thanh toán trong giao dịch chứng khoán) xuống T+2, gắn cổ phần hóa và đại chúng hóa với niêm yết, đăng ký giao dịch trên sở giao dịch chứng khoán...