Doanh nghiệp đau đầu xoay xở dòng tiền, giải pháp nào “mở khóa” thanh khoản?

Kinhtedothi - Lãi suất tăng, tỷ giá căng thẳng, nhà đầu tư trái phiếu sốt sắng tất toán trước hạn… đã đặt DN trước hàng loạt áp lực xoay xở dòng tiền. Vậy, cách nào để “mở khóa” thanh khoản cho DN giai đoạn này, nhất là khi mùa cao điểm Tết đang đến rất gần?

Nhiều áp lực

Tại Talkshow với chủ đề “Gỡ nghẽn dòng tiền” do Báo Đầu tư thực hiện mới đây, TS Trần Minh Tuấn - Phó Chủ tịch HĐQT Công ty Chứng khoán Smart Inves cho hay, câu chuyện thanh khoản trên thị trường tiền tệ không phải là mới.

“Hết quý I/2022, room tín dụng và tiếp cận vốn của DN đã rất khó khăn. Đến bây giờ giữa tháng 11/2022, việc nhà đầu tư trái phiếu tập trung rút tiền đồng loạt lại càng khiến DN thêm đau đầu với cân đối dòng tiền” - TS Trần Minh Tuấn thông tin.

Trên thị trường cổ phiếu, nhiều DN cũng bị ảnh hưởng dẫn đến không thể phát hành cổ phiếu để tăng vốn chủ sở hữu. Về tín dụng, giữa tháng 4/2022 đã xảy ra hiện tượng bị nghẽn, do sự tăng trưởng tín dụng nhanh và mạnh sau thời kỳ Covid-19, cộng với các DN không tiếp cận được nguồn tín dụng. Việc này dẫn đến không chỉ DN bất động sản mà các DN sản xuất khác cũng bị ảnh hưởng, do không tiếp cận được vốn tín dụng ngân hàng và vốn tín dụng hay vốn trái phiếu.

Thực tế, nền kinh tế Việt Nam không nằm ngoài làn sóng của các nền kinh tế thế giới bước vào giai đoạn thắt chặt tiền tệ, tăng lãi suất để kiểm soát lạm phát sau giai đoạn kích thích kinh tế phục hồi hậu đại dịch Covid-19. Ngoài ra, những áp lực khi USD tăng giá mạnh so với đồng nội tệ cũng gây sức ép lớn với DN. Thắt chặt tiền tệ, lãi suất tăng cao, biến động trên thị trường trái phiếu đã tạo ra những cú sốc, đặt DN vào tình thế cấp bách khi dòng tiền hoạt động cũng như đầu tư gặp khó khăn, xuất hiện các điểm nghẽn.

Phản ánh từ cộng đồng DN cho thấy, nghẽn thanh khoản kéo dài sẽ triệt tiêu hoạt động sản xuất, kinh doanh cơ bản của DN, ảnh hưởng tiến độ triển khai dự án, qua đó cũng ảnh hưởng đến tiến độ dòng tiền thu về trong tương lai.

Giải bài toán “mắc kẹt” dòng tiền

Từ thực tế trên, nhiều ý kiến, giải pháp được cộng đồng nhà đầu tư đề xuất nhằm “mở khoá” thanh khoản. Trong đó, giải pháp được nhắc đến nhiều nhất là nới room tín dụng. Nhưng câu chuyện đi kèm theo đó là lạm phát.

Theo Viện trưởng Viện nghiên cứu Chiến lược thương hiệu và cạnh tranh Võ Trí Thành, từ câu chuyện chính sách, từ kênh dẫn vốn tín dụng, trái phiếu, cổ phiếu (cổ phiếu có thị trường ảm đạm như hiện nay thì IPO rất khó khăn), các cách huy động vốn đều khó. Ngoài ra, tâm lý thị trường hiện nay phòng thủ rất cao. Người ta có thể có tiền nhưng không muốn xuống tiền. Nói vui trong giai đoạn này thì ai có tiền mặt là vua. Đó là những lý do vì sao thanh khoản hiện nay lại khó khăn như vậy.

Ông Võ Trí Thành, cho rằng, cái khó lớn nhất hiện nay là cùng lúc chúng ta phải xử lý 3 bài toán:

''Thứ nhất là ổn định vĩ mô. Câu chuyện không chỉ đơn thuần là lạm phát, mặc dù lạm phát tính theo năm thì Việt Nam vẫn đang tăng, 10 tháng đầu năm nay cũng 4,3%, cái mục tiêu mình đạt được là lạm phát trung bình. Thứ hai là tỷ giá và cán cân thanh toán quốc tế. Cán cân thanh toán quốc tế của mình (dòng tiền ra, dòng tiền vào) tuy không quá khó khăn nhưng không còn đẹp như những năm trước đây.

Thứ ba là câu chuyện an toàn của hệ thống ngân hàng. Câu chuyện không chỉ là sản xuất kinh doanh ở những lĩnh vực phi tài chính, phi ngân hàng mà còn là câu chuyện cả hệ thống tài chính ngân hàng. Trong bối cảnh này, nhiệm vụ của các cơ quan liên quan là phải tìm được điểm cân bằng, quan trọng nhất không gây ra sự đổ vỡ. Bài học của thế giới có rồi, nếu để vỡ trận thì cái gì cũng vỡ" - ông Võ Trí Thành nhấn mạnh.

Giải pháp được TS Trần Minh Tuấn đề xuất đầu tiên là gỡ nghẽn cho thị trường trái phiếu. Trước đây quy mô thị trường trái phiếu chưa lớn nên việc biến động ra sao không mấy ảnh hưởng đến thị trường tài chính nói chung. Nhưng với quy mô như hiện tại, thị trường trái phiếu bị nghẽn làm mất niềm tin của nhà đầu tư, từ đó dẫn đến các thị trường vốn khác cũng bị nghẽn lại và sụt giảm.

Thứ hai là xem xét để điều chỉnh room cho phù hợp. “Có những giai đoạn cao điểm Ngân hàng Nhà nước chưa kịp nới room các ngân hàng thương mại để cho vay hoạt động sản xuất kinh doanh của từng ngành. Tôi nghĩ rằng nếu có một tỷ lệ room từ đầu năm thì các ngân hàng thương mại sẽ chủ động hơn” - TS Trần Minh Tuấn nói.

Ngoài ra, đẩy mạnh giải ngân đầu tư công, giải ngân các gói hỗ trợ lãi suất cũng là giải pháp quan trọng được chuyên gia đưa ra nhằm “gỡ nghẽn” dòng tiền cho DN.