Đầu tư cổ phiếu thế nào khi tỷ giá có xu hướng ‘nóng’ trở lại?

Việc tỷ giá tăng được nhận định có tác động tới thị trường chứng khoán trong ngắn hạn. Tuy nhiên, chuyên gia cho rằng ở mỗi giai đoạn, yếu tố tỷ giá tác động đến thị trường là khác nhau.

Trong một tháng qua, trên thị trường liên ngân hàng, tỷ giá USD/VND tiếp tục tăng hơn 700 đồng/USD (tương đương 2,8%).

Tác động ngắn hạn

Tỷ giá USD/VND niêm yết tại các ngân hàng cũng tăng mạnh lên mức cao nhất kể từ đầu tháng 8. Cụ thể, tại Vietcombank - ngân hàng có quy mô giao dịch ngoại tệ lớn nhất hệ thống, từ đầu tháng 10 đến nay, giá USD đã tăng khoảng 660 đồng, tương đương mức tăng 2,6% và chỉ còn cách đỉnh lịch sử chưa đầy 100 đồng. Tính từ đầu năm, tỷ giá USD niêm yết tại Vietcombank đã tăng khoảng 1.000 đồng, tương đương khoảng 4%.

Theo ông Trần Hoàng Sơn - Giám đốc Chiến lược thị trường của Chứng khoán VPBankS, trong giai đoạn gần đây, câu chuyện tỷ giá nói riêng và thị trường emerging market nói chung chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố.

Đầu tiên là Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) có thể sẽ kéo dài thời gian hạ lãi suất hơn so với kỳ vọng, chỉ số DXY (đo lường sức mạnh đồng USD) đã tăng liên tiếp lên mức 103 – cao nhất trong vòng 4 tuần trở lại đây. Khi USD-Index tăng cao thì tỷ giá của các thị trường mới nổi yếu trở lại trong khoảng 2 tuần trở lại đây.

Thứ hai, số liệu kinh tế Mỹ gần đây cho thấy ổn định hơn rất nhiều đang tiếp thêm sức mạnh cho đồng USD.

Thứ ba, đối với Việt Nam, tính mùa vụ có, bởi trong những thời điểm tháng 10 hàng năm, nhu cầu mua USD để nhập khẩu phục vụ nhu cầu xuất khẩu cuối năm cho dịp lễ Noel và năm mới của phương tây. Do vậy, tỷ giá tháng 10 thường tăng cao.

Thứ tư, nhu cầu USD gần đây tăng để hoàn thành nghĩa vụ thanh toán nợ quốc tế.

Mặc dù cho rằng việc tỷ giá tăng phần nhiều do yếu tố mùa vụ bởi trong thời gian tới, xu hướng giảm lãi suất của Fed vẫn được duy trì, song chuyên gia VPBankS nhận định việc này vẫn có tác động tới thị trường chứng khoán (TTCK).

“Khi tỷ giá tăng trở lại, ngay lập tức nhà đầu tư nước ngoài đã rút vốn ròng trên TTCK. Yếu tố tỷ giá với xu hướng rút ròng của nước ngoài vẫn là một yếu tố ảnh hưởng đến thị trường ít nhất trong ngắn hạn”, ông Sơn chỉ rõ.

Thống kê cho thấy, mỗi khi tỷ giá tăng vượt quá 2% thì TTCK thường xảy ra nhịp điều chỉnh. Mức độ điều chỉnh phụ thuộc vào nhiều yếu tố, nhưng khi tỷ giá tăng, nhà đầu tư nước ngoài bán ròng, gây áp lực đối với thị trường.

Tính riêng trong tuần giao dịch 14 - 18/10/2024, khối ngoại ghi nhận bán ròng mạnh và đều đặn tất cả các ngày trong tuần, tổng cộng hơn 2.000 tỷ đồng. Cùng với đó, thanh khoản thị trường èo uột và giảm điểm liên tục.

Tỷ giá USD/VND tăng cũng tác động tiêu cực đến tâm lý nhà đầu tư nội. Bởi khi tỷ giá tăng nóng, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) phải hút ròng. Dữ liệu lịch sử cho thấy vào thời điểm NHNN hút ròng thì TTCK khó lên.

Thực tế, trong bối cảnh tỷ giá tăng “nóng” trở lại, NHNN đã phát hành hơn 12.000 tỷ đồng tín phiếu qua kênh thị trường mở để hút VND.

Đầu tư thế nào?

Tuy nhiên, ông Nguyễn Hoàng Linh - Giám đốc Phân tích, Công ty Quản lý quỹ Vietcombank cho biết, ở mỗi giai đoạn, yếu tố tỷ giá tác động đến TTCK là khác nhau. Chẳng hạn, năm 2022, Việt Nam đối mặt với nhiều thách thức về vĩ mô, khi áp lực tỷ giá và lạm phát quá lớn, buộc NHNN liên tiếp tăng lãi suất điều hành, đi ngược với xu hướng thế giới.

Bên cạnh đó, thị trường trái phiếu doanh nghiệp được quản lý chặt hơn, khiến không ít doanh nghiệp đối mặt với rủi ro thanh khoản, do không thể phát hành thêm để tái tài trợ các khoản vay sắp đáo hạn. Áp lực dòng tiền và tâm lý phòng thủ khi vĩ mô bất ổn dẫn tới việc nhà đầu tư bắt đầu bán tháo các tài sản rủi ro, trong đó có cổ phiếu.

Trong khi đó, với câu chuyện tỷ giá hiện nay, dù NHNN liên tục phát hành tín phiếu nhằm ổn định tỷ giá, nhưng cân đối vĩ mô nhìn chung ổn định và thanh khoản thị trường vẫn dồi dào. Điều này đồng nghĩa với việc nhà đầu tư không có áp lực phải bán tháo tài sản để xoay xở dòng tiền, nên các đợt điều chỉnh của VN-Index là do yếu tố tâm lý.

Vì vậy, nhiều ý kiến cho rằng việc đầu tư theo tỷ giá kết hợp với kết quả kinh doanh quý III tích cực là một chiến lược khá ổn trong bối cảnh hiện nay.

Tỷ giá tăng tác động tích cực tới các nhóm ngành xuất khẩu gồm: Thủy sản, Hóa chất, Dầu khí, Nhựa, Dệt may, Gỗ, Săm lốp.

Cụ thể, với nhóm thủy sản, giá của hầu hết các mặt hàng thủy sản được quote (yết giá)và giao dịch theo đồng USD.

Với nhóm hóa chất, Tập đoàn Đức Giang (DGC) ghi nhận doanh thu xuất khẩu chiếm tỷ trọng lớn, nhập khẩu nguyên liệu chiếm tỷ trọng nhỏ hơn.

Với nhóm dệt may, thị trường xuất khẩu và khách hàng chính của đại đa số các doanh nghiệp may mặc là từ Mỹ, tuy nhiên hầu hết các doanh nghiệp đều phải nhập nguyên vật liệu đầu vào từ nước ngoài theo chỉ định của khách hàng nên nhìn chung tác động từ tỷ giá tăng lên kết quả kinh doanh không nhiều.

Trong khi đó nhóm trung lập gồm sắt thép, gạo, công nghệ thông tin.

Với nhóm sắt thép, Hòa Phát có tỷ trọng xuất khẩu trên tổng sản lượng chỉ ở mức 20%, trong khi 70% nguyên liệu nhập khẩu nên sẽ ảnh hưởng tiêu cực nếu tỷ giá tăng mạnh. Hoa Sen và Thép Nam Kim có tỷ trọng xuất khẩu khá cao, nguyên liệu chính (thép HRC) có thể mua từ cả nguồn trong nước và nhập khẩu, sẽ hưởng lợi nếu tỷ giá tăng. Tuy nhiên, hoạt động xuất khẩu đang trên đà giảm kể từ tháng 3/2022 do nhu cầu xuất khẩu yếu.

Với nhóm công nghệ thông tin, tỷ giá USD/VND tăng sẽ bù đắp lại tỷ giá JPY/VND giảm, ngoài ra, các khoản vay bằng USD của FPT cũng sẽ được trả trực tiếp bằng đồng USD từ doanh thu tại thị trường Mỹ nên nhìn chung tác động đến kết quả kinh doanh là không nhiều.

Với nhóm tiện ích, giá điện ở các dự án (trừ dự án chuyển tiếp) được neo theo đồng USD đã bù đắp thiệt hại ở các khoản vay bằng đồng USD. Riên Nhơn Trạch 2 bị ảnh hưởng tiêu cực khi giá khí đầu vào được tính theo đồng USD do đó sẽ làm tăng chi phí sản xuất điện và giảm tính cạnh tranh với các loại hình năng lượng khác.

Nhóm tiêu cực có phân bón, trong đó Đạm Cà Mau và Đạm Phú Mỹ, do nguyên liệu đầu vào được tính bằng đồng USD, doanh thu xuất khẩu chiếm tỷ trọng nhỏ.