Thiếu sức cầu, ngành xi măng khó khăn chồng chất nửa đầu năm

6 tháng đầu năm 2023, nhiều doanh nghiệp đầu ngành xi măng xuất hiện những khoản lỗ lớn và đang phải hoạt động cầm chừng trong lúc chờ thị trường hồi phục. Đáng chú ý, một số doanh nghiệp phải giảm sản lượng sản xuất trong bối cảnh cung vượt xa cầu.

Theo số liệu ước tính của Bộ Xây dựng, trong 6 tháng đầu năm 2023, sản lượng sản xuất và tiêu thụ một số vật liệu xây dựng chủ yếu giảm mạnh, trong đó xi măng giảm 10% so với cùng kỳ năm 2022.

Cụ thể, sản lượng xi măng ước đạt 39 triệu tấn, giảm 7%; tiêu thụ 43 triệu tấn, giảm 10% (trong đó, tiêu thụ nội địa 29 triệu tấn, giảm 8%; xuất khẩu sản phẩm xi măng và clinker 15 triệu tấn, giảm 15%). Giá trị xuất khẩu ước gần 700 triệu USD.

Theo Hiệp hội Xi măng Việt Nam (VNCA), năng lực sản xuất xi măng năm 2023 của Việt Nam đạt hơn 120 triệu tấn (nếu điều chỉnh tỷ lệ phụ gia thì khả năng sản xuất sẽ lên tới 140 triệu tấn), trong khi tiêu thụ nội địa chỉ khoảng 65 triệu tấn, xuất khẩu vẫn tiếp đà suy giảm.

Ngoài ra, theo Nghị định số 101/2021/NĐ-CP, thuế xuất khẩu clinker đã được điều chỉnh tăng từ 5% lên 10%, nhằm hạn chế việc xuất khẩu sản phẩm tiêu thụ nhiều nguyên liệu, nhiên liệu và tài nguyên không tái tạo. Tuy nhiên, tăng thuế xuất khẩu mà giá clinker xuất khẩu vẫn không thay đổi đã tạo thêm khó khăn cho các doanh nghiệp xi măng.

Các khoản lỗ

Theo VietstockFinance, trong 13 doanh nghiệp xi măng trên sàn chứng khoán đã công bố BCTC quý 2/2023, chỉ duy nhất Xi măng Thái Bình (HNX: TBX) tăng trưởng doanh thu, còn lại 12 doanh nghiệp đều giảm doanh thu so với cùng kỳ năm trước.

Có 5/13 doanh nghiệp giảm lợi nhuận. Trong đó, giảm mạnh nhất là Xi măng VICEM Hoàng Mai (HNX: HOM) khi "bốc hơi" 98% lợi nhuận quý 2, chỉ còn 234 triệu đồng; cùng kỳ năm trước lãi 11 tỷ đồng. Tiếp đến là Đầu tư và Xây dựng Bình Dương ACC (HOSE: ACC) giảm 70%, Xi Măng Vicem Hà Tiên (HOSE: HT1) giảm 57%, Xi măng La Hiên VVMI (HNX: CLH) giảm 39% và Đầu tư và Xây dựng Tiền Giang (HOSE: THG) giảm 32% so với cùng kỳ.

Có 3/13 doanh nghiệp báo lỗ gồm Xi măng VICEM Hải Vân (HOSE: HVX), Xi măng VICEM Bút Sơn (HNX: BTS) và Xi măng Bỉm Sơn (HNX: BCC). 1 doanh nghiệp tiếp tục lỗ là VICEM Thạch cao Xi măng (HNX: TXM).

Do nhu cầu xi măng thấp, BTS báo doanh thu hơn 689 tỷ đồng, giảm 13%; lỗ ròng hơn 17 tỷ đồng; cùng kỳ năm trước lãi 30 tỷ đồng. Đây là quý thứ ba liên tiếp lỗ của BTS. Lũy kế 6 tháng, Công ty đạt hơn 1,342 tỷ đồng doanh thu, giảm 12% và lỗ hơn 32 tỷ đồng, cùng kỳ lãi 47 tỷ đồng.

BTS cho biết, 6 tháng đầu năm nay là giai đoạn khó khăn nhất với ngành xi măng từ trước đến nay. Nhu cầu xi măng thấp, suy thoái kinh tế, bất động sản chưa có dấu hiệu phục hồi; các công trình, dự án chậm triển khai, thậm chí phải giãn, hoãn tiến độ do khó khăn về nguồn vốn, giải ngân vốn đầu tư công còn chậm.

Ngoài ra, nguồn cung xi măng tiếp tục vượt xa cầu, dẫn đến cạnh tranh ngày càng khốc liệt; các thị trường xuất khẩu xi măng, clinker chính gặp nhiều khó khăn. Sản lượng tiêu thụ xi măng quý 2/2023 của Công ty giảm hơn 101 ngàn tấn so với cùng kỳ, khiến doanh thu giảm và đây là nguyên nhân chính dẫn đến lỗ quý 2.

Tương tự, BCC đánh dấu quý lỗ thứ 4 liên tiếp khi lỗ hơn 5 tỷ đồng trong quý 2 năm nay, cùng kỳ lãi hơn 59 tỷ đồng. Công ty cho biết, do mức giảm doanh thu bán hàng, thu nhập khác và mức tăng chi phí tài chính lớn hơn mức giảm giá vốn hàng bán, chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp, chi phí khác dẫn đến lợi nhuận sau thuế giảm. Lũy kế 6 tháng, Doanh nghiệp đạt gần 1,741 tỷ đồng doanh thu, giảm 25%; lỗ hơn 52 tỷ đồng, cùng kỳ lãi 130 tỷ đồng.

HVX có quý 2 với lỗ gần 19 tỷ đồng, cùng kỳ lãi 1 tỷ đồng. Kết thúc 6 tháng, HVX lỗ gần 19 tỷ đồng.

Quý 2, doanh nghiệp đầu ngành HT1 có lãi trở lại với gần 59 tỷ đồng, sau khoản lỗ gần 86 tỷ đồng quý đầu năm, nhưng giảm tới 57% so với cùng kỳ. Doanh thu gần 2 ngàn tỷ đồng, giảm 16%. Kết thúc nửa đầu năm, doanh thu của HT1 đạt 3,690 tỷ đồng, giảm 15%; kết quả vẫn còn lỗ 27 tỷ đồng, cùng kỳ năm trước lãi 167 tỷ đồng.

KQKD quý 2/2023 của các doanh nghiệp xi măng (Đvt: Tỷ đồng)

Nguồn: VietstockFinance

Điểm sáng “le lói”

Ảm đạm là thế, vẫn có vài doanh nghiệp tăng trưởng mạnh trong quý 2 cũng như 6 tháng đầu năm 2023.

Điển hình là CTCP Năng lượng và Bất động sản Trường Thành (HOSE: TEG) quý 2 lãi cao kỷ lục với gần 56 tỷ đồng, tăng gần 10 lần so với cùng kỳ; tuy nhiên, kết quả này nhờ vào thanh lý các khoản đầu tư. Đây cũng là quý có lãi cao nhất kể từ khi Công ty niêm yết trên HOSE vào năm 2018 đến nay. Lũy kế 6 tháng, lãi ròng tăng tới 428%, lên 58 tỷ đồng.

Kế đến, Khoáng sản FECON (HOSE: FCM) doanh thu quý 2 đạt 127 tỷ đồng, giảm 7%; lãi hơn 5 tỷ đồng, tăng 14%. Lũy kế 6 tháng, FCM ghi nhận doanh thu 193 tỷ đồng, giảm 17%; tuy nhiên, lãi ròng gần 8 tỷ đồng, tăng 126%.

Lũy kế 6 tháng đầu năm 2023 của các doanh nghiệp Xi măng (Đvt: Tỷ đồng)

Nguồn: VietstockFinance

Những ông lớn đầu ngành đều đón nhận kết quả không mấy khả quan trong 6 tháng đầu năm, cho thấy phần nào việc đưa ra chỉ tiêu năm 2023 của các doanh nghiệp đều có tính toán và rất thận trọng. Hầu hết doanh nghiệp đều đặt mục tiêu giảm sản lượng clinker, trong đó BBC giảm 9%, HT1 giảm 4%, BTS giảm 1% so với năm 2022.

Doanh thu và lợi nhuận mục tiêu của HT1 tăng trưởng khiêm tốn lần lượt ở mức 1% và 7%. BBC và BTS dù đặt doanh thu cao hơn năm 2022 nhưng lợi nhuận lại giảm sâu lần lượt 56% và 41%.

Kế hoạch kinh doanh năm 2023 của HT1, BBC và BTS

Nguồn: VietstockFinance