Tại sao giá xăng dầu thế giới tăng cao?

Ngày 11/10, giá dầu tăng, tiếp tục kéo dài đà tăng trong nhiều tuần. Giá dầu tăng trong bối cảnh nguồn cung hạn chế từ các nhà sản xuất lớn và nhu cầu nhiên liệu ngày càng tăng khi các nền kinh tế cố gắng phục hồi sau đại dịch.

Giá dầu thế giới tăng liên tiếp trong thời gian dài

Cụ thể, giá dầu thô Brent tăng 81 cent, tương đương 1%, ở mức 83,20 USD/thùng vào lúc 02h12 GMT, sau khi tăng gần 4% vào tuần trước. Dầu thô của Mỹ tăng 1,15 USD, tương đương 1,5%, lên 80,50 USD/thùng, mức cao nhất kể từ cuối năm 2014. Dầu thô của Mỹ tăng 4,6% cho đến hết ngày 08/10. Giá đã tăng khi nhiều người được tiêm chủng hơn đã quay trở lại làm việc. Giá dầu Brent đã tăng trong năm tuần và dầu thô của Mỹ tăng trong bảy tuần liên tiếp.

Giá than và khí đốt cũng tăng cao khi các nền kinh tế phục hồi, khiến dầu trở nên hấp dẫn hơn để làm nhiên liệu cho sản xuất điện, đẩy thị trường dầu thô tăng cao hơn. Với việc hàng tồn kho ở Mỹ bắt đầu tăng trở lại sau những đợt giảm giá gần đây, giá dầu có thể bắt đầu chững lại. Nhà kinh tế trưởng Caroline Bain tại Capital Economics, cho rằng giá dầu thô sẽ khó tăng cao hơn nhiều trong quý này và vẫn dự báo sẽ giảm dần trong năm tới. Dự trữ dầu thô của Mỹ đã tăng trong kỳ báo cáo thứ hai liên tiếp vào tuần trước khi sản lượng nhiều hơn trở lại sau thời gian đóng cửa kéo dài do bão. Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ và các đồng minh (OPEC +) mới tuần trước đã quyết định duy trì mức tăng sản lượng ổn định và dần dần.

Giá xăng và dầu diesel tăng mạnh đang đốt cháy túi tiền của người tiêu dùng. Việc giá nhiên liệu tăng mạnh trong những tháng qua diễn ra khi tình hình đại dịch COVID-19 từng bước được cải thiện trên toàn cầu. Từ mức thấp nhất là 16 USD/ thùng vào ngày 22/4/2020, giá dầu Brent đã tăng đều đặn kể từ đó và hiện đã vượt mốc 80 USD/ thùng. Giá dầu thô tăng đã góp phần khiến giá xăng và dầu diesel chạm mức cao nhất mọi thời đại điển hình ở Ấn Độ. Tác động của điều này có thể nhìn thấy rõ ràng trên thị trường chứng khoán với lo ngại về lạm phát ngày càng tăng, tác động đến giá trị tiền tệ và chi phí đầu vào đối với các công ty trên tất cả các lĩnh vực. Dầu thô Brent chạm mức thấp nhất là 16 USD / thùng vào ngày 22 tháng 4 năm ngoái. Kể từ đầu năm 2021, giá dầu thô đã tăng gần 58% từ khoảng 51,8 USD / thùng lên khoảng 81 USD vào cuối ngày 06/10. Mức tăng mạnh trong sáu tuần qua, từ 65 USD / thùng vào ngày 20/8. Theo các nhà phân tích, giá nhiên liệu đang gần mức cao nhất trung bình là 86 USD/ thùng. Xung quanh mức này, một số dự kiến ​​sẽ giảm nhiệt mặc dù xu hướng rộng hơn vẫn tăng.

Khi nền kinh tế thế giới phục hồi sau COVID-19, nhu cầu dầu thô toàn cầu đã tăng lên vào năm 2021 được cho là dẫn đến giá cả tăng mạnh. Một lý do khác khiến giá dầu quốc tế tăng mạnh là do Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ và các đồng minh (OPEC +) duy trì các hạn chế về nguồn cung. Do đại dịch, các nền kinh tế sản xuất dầu này tiếp tục tăng sản lượng chậm dẫn đến giá dầu và khí đốt tăng. Hiện tại, tình trạng thiếu khí đốt ở châu Âu và châu Á đã thúc đẩy nhu cầu dầu cho sản xuất điện.

Tác động của giá xăng dầu tăng: Trường hợp điển hình ở Ấn Độ

Tại Ấn Độ, do nước này nhập khẩu một phần lớn nhu cầu nhiên liệu, nên cần nhiều đô la hơn để mua dầu thô, dẫn đến giảm tính thanh khoản. Đồng rupee đang tiến tới mốc 75 Rs/USD, điều này sẽ khiến hàng hóa nhập khẩu có xu hướng đắt hơn. Khi chuỗi cung ứng than giảm, điều này lại làm tăng nhu cầu về dầu trên thị trường quốc tế. Nhập khẩu dầu thô Brent chiếm gần 20% trong hóa đơn nhập khẩu của Ấn Độ. Chi phí nhập khẩu nhiên liệu đã tăng từ 8,5 tỷ USD cho quý kết thúc vào tháng 6 năm 2020 lên 24,7 tỷ USD cho quý kết thúc vào tháng 6 năm 2021. Giá nhiên liệu tăng có thể dẫn đến lạm phát tăng vọt, buộc phải thực hiện các biện pháp thắt chặt thanh khoản, sau đó là tăng lãi suất.

Giá dầu thô tăng đồng nghĩa với việc tăng chi phí sản xuất và vận chuyển một số loại hàng hóa. Giá dầu thô tăng cũng có xu hướng làm tăng chi tiêu của Ấn Độ và ảnh hưởng xấu đến thâm hụt tài chính. Việc tăng giá ảnh hưởng đến thâm hụt tài khoản vãng lai, nghĩa là giá trị hàng hóa và dịch vụ nhập khẩu vượt quá giá trị hàng hóa và dịch vụ xuất khẩu. Giá dầu thô Brent tăng mạnh cũng có thể tạo ra sự hoảng loạn trong ngắn hạn trên thị trường chứng khoán. Năm ngoái, trong thời kỳ cao điểm của đại dịch, giá dầu giao dịch kỳ hạn tương lai đã âm và thị trường chứng khoán chạm đáy. Kể từ đó, thị trường chứng khoán đang trên đà tăng cùng với giá dầu tăng trên thị trường quốc tế.

Giá xăng và dầu diesel đồng loạt tăng trong ngày thứ hai liên tiếp vào ngày 08/10 trong bối cảnh giá dầu toàn cầu biến động với giá dầu thô chuẩn vẫn ở mức cao trên 78 USD / thùng. Theo đó, giá dầu diesel tăng 30 paisa / lít tại thủ đô New Delhi của Ấn Độ lên 90,17 Rupi / lít, trong khi giá xăng tăng 25 paisa / lít lên 101,89 Rupi / lít. Giá dầu diesel hiện đã tăng trong sáu ngày, tương đương với giá bán lẻ 1,55 Rs paisa / lít ở Delhi. Giá xăng dầu đã duy trì ổn định kể từ ngày 5/9 nhưng các công ty dầu cuối cùng đã tăng giá máy bơm do giá sản phẩm gần đây tăng vọt. Các công ty xăng dầu đã ưu tiên duy trì mức giá theo dõi về tình hình dầu mỏ toàn cầu trước khi thực hiện bất kỳ sự điều chỉnh nào về giá cả. Đây là lý do khiến giá xăng dầu không được điều chỉnh trong ba tuần qua ở Ấn Độ. Tuy nhiên, sự biến động mạnh trong diễn biến giá dầu toàn cầu hiện đã thúc đẩy các công ty thực hiện việc tăng.

Kế hoạch chờ và theo dõi của các công ty xăng dầu đã giải tỏa được tâm lý của người tiêu dùng trước đó vì không có sự điều chỉnh nào được đưa ra trong thời kỳ giá dầu thô tăng do sản lượng và hàng tồn kho của Mỹ thiếu hụt và nhu cầu tăng lên. Điều này sẽ khiến giá xăng và dầu diesel tăng. Tại Mumbai, giá xăng tăng 21 paisa / lít lên 107,99 Rupee / lít, trong khi giá dầu diesel tăng lên khoảng 97,80 Rupee / lít. Trên khắp cả nước Ấn Độ, xăng và dầu diesel tăng từ 20-30 paisa mỗi lít nhưng mức giá bán lẻ thay đổi tùy thuộc vào mức thuế địa phương của tiểu bang. Giá nhiên liệu trong nước đã dao động ở mức kỷ lục do tỷ giá bán lẻ tăng 41 lần kể từ tháng 4 năm nay. Nó đã giảm trong một vài trường hợp nhưng phần lớn vẫn ổn định. Sau khi tăng trên mức cao nhất trong ba năm là 80 USD / thùng vào đầu tuần này, điểm chuẩn toàn cầu hiện đã giảm xuống còn 78 USD / thùng. Giá dầu tăng 2% trong tuần và đây là mức tăng thứ năm trong tuần. Kể từ ngày 5/9, khi cả giá xăng và dầu diesel được điều chỉnh, giá xăng và dầu diesel trên thị trường quốc tế cao hơn khoảng 6-7 USD / thùng so với giá bình quân trong tháng 8.

Theo công thức định giá được các công ty dầu khí áp dụng, giá xăng và dầu diesel sẽ được họ xem xét và sửa đổi hàng ngày. Ở Ấn Độ, giá mới có hiệu lực từ lúc 6 giờ sáng. Việc xem xét và sửa đổi giá hàng ngày dựa trên giá nhiên liệu chuẩn trung bình trên thị trường quốc tế trong 15 ngày trước đó và tỷ giá hối đoái. Tuy nhiên, sự biến động của giá dầu toàn cầu đã ngăn cản các công ty xăng dầu tuân theo công thức này về tính tổng thể và các sửa đổi hiện đang được thực hiện với khoảng cách dài hơn. Điều này cũng đã ngăn các công ty tăng giá nhiên liệu bất cứ khi nào có sự chênh lệch giữa giá nhiên liệu đến và giá bơm trên toàn cầu.