T.S Quách Mạnh Hào: Dòng tiền chảy vào nhóm rủi ro cực kỳ lớn

Kịch bản thị trường chứng khoán sẽ tăng bằng lần nhờ gói kích thích kinh tế như năm 2009 khó lặp lại.

Giai đoạn rủi ro đến gần

Thị trường chứng khoán đã phản ứng rất mạnh trước thông tin về khả năng tung ra gói kích thích kinh tế lên tới hàng trăm nghìn tỷ đồng. Dòng tiền nhàn rỗi từ các nhà đầu tư cá nhân bùng nổ, biểu hiện ở số lượng tài khoản mở mới tăng mạnh và thanh khoản cao kỷ lục khi tổng giá trị giao dịch có ngày lên tới 52 nghìn tỷ đồng.

Tuy nhiên, TS. Quách Mạnh Hào, giảng viên Đại học Lincoln (Vương quốc Anh) cho rằng, việc dựa quá nhiều vào tâm lý khiến thị trường chứng khoán thời điểm này thiếu tính bền vững và cảnh báo: "“Tôi cho rằng, giai đoạn thận trọng đâu đó đã đến rất gần.”

Ông Hào chỉ ra thực tế là thị trường chứng khoán luôn vận hành theo ngành, sau đó là theo dòng tiền.

Trong đó, doanh nghiệp niêm yết được chia thành ba nhóm: an toàn, trung tính, rủi ro. Tại các nhóm, những doanh nghiệp mà nhà đầu tư nhìn thấy kết quả kinh doanh tốt, tiền sẽ chảy vào trước. Trái lại, kết quả kinh doanh không tốt, tiền sẽ vào sau.

"Khi tiền vào tất cả các doanh nghiệp thuộc nhóm rủi ro nhất, hoạt động không tốt cũng được thổi giá lên là lúc thị trường đến điểm rủi ro", ông Hào nhận xét.

Dữ liệu 5 tháng gần đây cho thấy dòng tiền chảy vào nhóm rủi ro là cực kỳ lớn. Dòng tiền vào nhóm cổ phiếu mà được cho là an toàn nhất khiến nhóm này vẫn tăng nhưng so với hai nhóm rủi ro và trung tính thì không bằng.

Khó có thể mong quá khứ lặp lại

Về tác động của gói kích thích kinh tế đang bàn thảo mà có thể lên đến 500-800 nghìn tỷ đồng, ông Hào cho rằng, nếu được thông qua thì đây là lần thứ hai Việt Nam đưa ra gói kích thích kinh tế lớn sau lần đầu tiên vào năm 2009.

Tuy nhiên, do bối cảnh kinh tế hiện nay đã khác hoàn toàn so với lần trước nên sự tác động đến thị trường chứng khoán cũng không thể giống nhau.

Bởi lẽ, vào năm 2009, kinh tế chuyển từ trạng thái thiếu tiền sang thừa tiền. Và việc bơm thanh khoản quá mức đã dẫn tới sự tăng trưởng của các thị trường tài sản, trong đó có chứng khoán khi từ mức đáy 235,5 điểm, chỉ số VN-Index tăng vọt lên 624,1 điểm, tương đương tăng 165% trong vòng 8 tháng.

Thế nhưng, năm nay, tiền trên thị trường rất nhiều, thanh khoản hệ thống ngân hàng luôn dồi dào. Tiền nhiều nhưng cỗ máy kinh tế chưa thể khôi phục để chạy đã khiến tiền chảy vào thị trường chứng khoán và đẩy chỉ số tăng.

Do vậy, ông Hào cho rằng, nếu có gói kích thích kinh tế cũng sẽ không bơm tiền mới. Thậm chí, nếu có bơm tiền mới thì việc phát hành trái phiếu sẽ nhằm vào các nguồn tiền dư thừa nhàn rỗi hiện có trên thị trường.

“Câu chuyện của những người thiết kế gói kích thích hiện nay là họ đang muốn làm sao để chuyển đổi lượng tiền thực tế đã bơm ra nhưng chưa được sử dụng để nó quay trở về đúng mục tiêu, là đi vào các dự án về cơ sở hạ tầng, an sinh xã hội… Điều này cũng giải quyết được bài toán rủi ro lạm phát”, ông Hào đánh giá.

Do đó, khi gói hỗ trợ chính thức được công bố, cỗ máy kinh tế bắt đầu hoạt động bình thường, thị trường chứng khoán sẽ phải cạnh tranh với Chính phủ trong việc sử dụng nguồn tiền của xã hội. “Không thể quá mong mỏi vào những điều đã xảy ra trong quá khứ”, ông Hào nhấn mạnh.

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Quang Thuân, Chủ tịch Fiingroup cho rằng, sẽ không có "sóng ăn bằng lần" như năm 2009 vì nền kinh tế và ngân hàng không gặp những vấn đề về thanh khoản như trước đây. Bên cạnh đó, quy mô thị trường chứng khoán cũng đã lớn hơn rất nhiều và gói kích thích cũng sẽ trọng tâm hướng đến đối tượng bị tác động của dịch Covid-19.

Tuy nhiên, ông Thuân nhìn nhận gói kích thích sẽ tác động đến các ngành, lĩnh vực cụ thể của doanh nghiệp niêm yết sẽ rất tích cực ở góc độ từ cải thiện kết quả kinh doanh nhiều hơn và điều này thì đòi hỏi cần thời gian triển khai và độ "ngấm" hơn là kỳ vọng về một dòng "tiền nóng" vào chứng khoán một cách gián tiếp.