Người Trung Quốc dành dụm 2.600 tỷ USD

Số tiền tiết kiệm kỷ lục của các hộ gia đình năm ngoái có thể tạo ra làn sóng chi tiêu mạnh mẽ khi Trung Quốc mở cửa.

Theo Ngân hàng Trung ương Trung Quốc, tiền tiết kiệm của các hộ gia đình nước này tại các ngân hàng đã lên 17.840 tỷ nhân dân tệ (2.600 tỷ USD) năm 2022, tăng 80% so với năm 2021. Con số này chiếm hơn một phần ba tổng thu nhập của họ. Trước đại dịch, tỷ lệ tiết kiệm chỉ là một phần năm.

Khi các biện pháp kiểm soát đại dịch được dỡ bỏ, người dân Trung Quốc đã tự do chi tiêu trở lại. Doanh thu đặt phòng khách sạn, rạp phim và nhà hàng đều bùng nổ trong kỳ nghỉ Tết Nguyên đán vừa qua.

Swetha Ramachandran và Jian Shi Cortesi - hai giám đốc đầu tư của công ty quản lý tài sản GAM Investments (Thụy Sỹ) cho biết tiêu dùng của Trung Quốc hồi sinh sẽ là "câu chuyện thú vị" đối với nhà đầu tư toàn cầu năm nay.

"Người tiêu dùng Trung Quốc đang mua sắm với năng lực tài chính mạnh mẽ", hai chuyên gia nhận định. Theo họ, các thương hiệu xa xỉ toàn cầu và hàng không thiết yếu giờ đây sẽ hưởng lợi đáng kể.

Theo Bộ Văn hóa và Du lịch Trung Quốc, hơn 300 triệu du khách đã chi tổng cộng 56 tỷ USD trong kỳ nghỉ Tết Nguyên đán, tăng 30% so với cùng kỳ 2022. Theo Cục Quản lý Thuế Nhà nước, doanh số từ các doanh nghiệp hàng tiêu dùng cao hơn 12% so với năm 2019.

Công ty du lịch trực tuyến Tongcheng Travel cho hay lượng đặt phòng khách sạn đã tăng hơn 10 lần tại một số điểm đến hấp dẫn, như thành phố Tây An và Lạc Dương. Bảo tàng Đội quân đất nung Tây An đông đến mức du khách phàn nàn rằng họ chỉ có thể nhìn thấy đầu của người khác chứ không thấy tượng.

Theo một khảo sát do Hiệp hội Ẩm thực Trung Quốc công bố tuần trước, các nhà hàng ghi nhận doanh số cao hơn so với trước đại dịch và không xoay xở kịp trước nhu cầu gia tăng. Hơn một phần ba doanh nghiệp được hỏi cho biết "cực kỳ" thiếu nhân sự trong mùa Tết.

Doanh thu phòng vé đạt hơn 1,5 tỷ USD tháng trước, theo Cục Điện ảnh Trung Quốc. Việc này chủ yếu nhờ một tuần nghỉ Tết khiến 129 triệu lượt khách tìm đến rạp phim.

Tiêu dùng hồi phục đã vực dậy kinh tế Trung Quốc. Tuần trước, chỉ số nhà quản trị mua hàng (PMI) mảng dịch vụ tăng trở lại trong tháng 1 sau 5 tháng giảm. Nguyên nhân chính là du lịch và tiêu dùng khởi sắc.

Chi tiêu bùng nổ đã thúc đẩy niềm tin kinh doanh. Sau khi chứng kiến doanh số kỷ lục tại nhiều cửa hàng, Xiabuxiabu - một trong những chuỗi lẩu lớn nhất Trung Quốc - đã mở 34 cửa hàng mới vào tháng trước.

Các đại gia xa xỉ toàn cầu cũng đặt nhiều kỳ vọng vào thị trường này. LVMH "tự tin" và "lạc quan" rằng thị trường hàng xa xỉ Trung Quốc sẽ phục hồi trong năm nay. CEO LVMH Bernard Arnault cho biết các cửa hàng ở Pháp đã sẵn sàng chào đón khách Trung Quốc. Burberry cũng nhận thấy những dấu hiệu "rất hứa hẹn" ở đây.

BNP Paribas cho biết hoạt động "mua sắm bù" ở Trung Quốc chắc chắn sẽ xảy ra, dù có quy mô nhỏ hơn so với các nền kinh tế phương Tây, như Mỹ. "Việc dỡ bỏ các hạn chế thời Covid-19 sẽ giải phóng nhu cầu bị dồn nén. Chúng tôi kỳ vọng động lực lớn nhất cho sự phục hồi năm 2023 là tiêu dùng", công ty nhận định.

BNP Paribas kỳ vọng tăng trưởng tiêu dùng hộ gia đình sẽ là 9,5% năm nay, từ mức 3% năm ngoái. Việc này sẽ kéo tăng trưởng GDP lên trên 5%.

Morgan Stanley thì dự đoán "mua sắm bủ" chủ yếu diễn ra với các hộ gia đình có thu nhập ổn định. Họ cho rằng tiêu dùng sẽ phục hồi nhẹ vào quý I và tăng mạnh nửa cuối năm nay, góp phần vào tăng trưởng kinh tế cả năm là 5,7%.

Tuy nhiên, thị trường nhà đất khó hưởng lợi từ làn sóng chi tiêu trở lại. Doanh số bán bất động sản của 100 hãng địa ốc lớn nhất giảm 32% trong tháng 1, theo China Real Estate Information. Tại 30 thành phố lớn nhất, doanh số bán bất động sản chỉ bằng 60% so với mức năm 2022.

Bất chấp một loạt biện pháp kích thích của chính phủ, tình hình vẫn chưa cải thiện. Tính đến tháng 12, giá nhà mới đã giảm 16 tháng liên tiếp, theo số liệu của chính phủ. Các nhà phân tích cho biết, vì bất động sản chiếm 70% tài sản hộ gia đình ở Trung Quốc, mức độ "mua sắm bù" sau phong tỏa sẽ bị hạn chế.

"Bất động sản vẫn là lực cản lớn nhất đối với nền kinh tế Trung Quốc", Raymond Yeung, Kinh tế trưởng Trung Quốc địa lục tại ANZ Research, đánh giá. Cũng theo chuyên gia này, tỷ lệ thanh niên thất nghiệp cao và giá tài sản giảm sẽ hạn chế sự phục hồi tiêu dùng.