MỚI

Trợ lý đầu tư M.AI

#Tài chính

24HMONEY đã kiểm duyệt

Ngân hàng: Vai trò tiên phong trong việc định hướng thị trường trái phiếu năm 2024

Theo báo cáo mới nhất từ VIS Rating, tổ chức xếp hạng tín dụng uy tín tại Việt Nam, thị trường trái phiếu đã có sự hồi phục mạnh mẽ trong 11 tháng đầu năm 2024, khi tổng lượng trái phiếu phát hành mới đạt 403.000 tỷ đồng. Con số này không chỉ phản ánh sự phục hồi sau giai đoạn khó khăn 2022-2023, mà còn đánh dấu mức phát hành ấn tượng, tương đương với năm 2019 và chỉ đứng sau đỉnh cao của thị trường vào hai năm 2020-2021.

Theo báo cáo từ VIS Rating, một tổ chức xếp hạng tín dụng uy tín tại Việt Nam, tổng lượng trái phiếu phát hành mới trong 11 tháng đầu năm nay đạt 403.000 tỷ đồng, minh chứng cho sự phục hồi mạnh mẽ sau giai đoạn khó khăn 2022-2023. Mức phát hành này không chỉ ngang bằng với năm 2019 mà còn chỉ đứng sau những đỉnh cao của thị trường trái phiếu trong hai năm 2020-2021.

Giống như năm ngoái, thị trường trái phiếu năm nay chủ yếu được dẫn dắt bởi nhóm ngân hàng, với tỷ trọng phát hành chiếm ưu thế, tiếp theo là ngành bất động sản.

Theo dữ liệu từ Hiệp hội Thị trường Trái phiếu Việt Nam (VBMA), trong 10 tháng đầu năm, các ngân hàng tiếp tục là nhóm ngành phát hành trái phiếu nhiều nhất, chiếm tới 72% giá trị toàn thị trường, tương đương với 239.655 tỷ đồng.

Trong tháng 11/2024, theo thống kê từ VIS Rating, lượng trái phiếu phát hành mới đã giảm xuống còn 23.400 tỷ đồng, giảm mạnh so với mức 39.100 tỷ đồng của tháng 10. Các ngân hàng thương mại vẫn chiếm ưu thế khi phát hành tổng cộng 17.400 tỷ đồng, tiếp tục chiếm hơn 70% giá trị các đợt phát hành mới.

Một trong những điểm đáng chú ý trong chiến lược phát hành trái phiếu của các ngân hàng là chi phí vốn. Thông thường, lãi suất trái phiếu mà các ngân hàng phải trả thường cao hơn so với lãi suất tiết kiệm ở cùng kỳ hạn. Tuy nhiên, việc đa dạng hóa nguồn vốn huy động là điều hết sức quan trọng đối với các nhà băng, giúp giảm sự phụ thuộc vào tiền gửi của khách hàng dân cư, vốn có tính nhạy cảm cao với biến động lãi suất. Ngược lại, vốn huy động từ trái phiếu có kỳ hạn dài hơn, do đó mang tính ổn định và bền vững hơn.

Một trong những lý do chủ yếu khiến các ngân hàng phát hành trái phiếu dài hạn là để đảm bảo tuân thủ tỷ lệ an toàn vốn theo quy định của Basel, với mức tối thiểu hiện nay là 8%. Bên cạnh việc đáp ứng yêu cầu này, việc phát hành trái phiếu còn giúp các ngân hàng gia tăng nguồn vốn dài hạn, từ đó đáp ứng tốt hơn nhu cầu tín dụng của nền kinh tế.

Điều này không chỉ giúp nâng cao năng lực tài chính của ngân hàng mà còn đóng góp vào sự phát triển bền vững của toàn hệ thống tín dụng. Trong trường hợp không thể ngay lập tức tăng vốn điều lệ để bổ sung vốn cấp 1 (Tier 1 capital), các ngân hàng có thể phát hành trái phiếu dài hạn đủ điều kiện để được tính vào vốn cấp 2 (Tier 2 capital) theo quy định của Basel II và III.

Những yêu cầu này bao gồm: kỳ hạn tối thiểu 5 năm, không có quyền rút vốn trước hạn, điều khoản chuyển đổi thành cổ phần hoặc hủy bỏ (write-down) trong trường hợp ngân hàng gặp khó khăn tài chính, cùng với lãi suất cố định hoặc điều chỉnh theo một số chỉ số nhất định.

Một ví dụ điển hình là Agribank, dù là ngân hàng thương mại Nhà nước với mạng lưới rộng khắp, nhưng vài năm trước, ngân hàng này đã phải đối mặt với nguy cơ vi phạm hệ số an toàn vốn CAR khi Thông tư 41 có hiệu lực. Để đáp ứng yêu cầu này trong thời gian ngắn, Agribank đã quyết định phát hành 10.000 tỷ đồng trái phiếu dài hạn, đồng thời triển khai các biện pháp kiểm soát rủi ro tài sản một cách quyết liệt. Đây là giải pháp kịp thời khi Agribank chưa thể ngay lập tức tăng vốn điều lệ.

Chỉ trong những tháng cuối năm 2022, mặc dù thị trường trái phiếu doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn, Agribank đã phát hành thành công 12.431 tỷ đồng trái phiếu tăng vốn, nâng vốn chủ sở hữu của ngân hàng lên 86.997 tỷ đồng. Nhờ đó, hệ số CAR của Agribank đã đạt mức 9% ngay trong năm đầu tiên của Thông tư 41.

Trong khi đó, vào năm 2024, Agribank không còn phải phát hành trái phiếu mới, nhờ việc đã được cơ quan quản lý chấp thuận tăng vốn điều lệ. Theo Nghị quyết của Quốc hội khóa XV, Agribank sẽ được bổ sung vốn điều lệ trong giai đoạn 2021-2030, tương ứng với lợi nhuận còn lại thực nộp ngân sách Nhà nước, với mức tối đa lên tới 17.100 tỷ đồng.

Tương tự như Agribank, nhiều ngân hàng khác cũng tìm đến trái phiếu dài hạn như một kênh tăng vốn cấp 2, nhằm gia tăng bộ đệm dự phòng và đảm bảo hệ số CAR. Theo VIS Rating, trong tháng 11, khoảng 40% trái phiếu phát hành bởi các ngân hàng như HDBank, ACB, TPBank, LPBank, và Eximbank là trái phiếu thứ cấp đủ điều kiện tính vào vốn cấp 2.

Bên cạnh đó, các ngân hàng cũng phải tuân thủ quy định về tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn, khi tỷ lệ này phải giảm từ 34% xuống còn 30% theo Thông tư 08 từ ngày 1/10/2023. Điều này đã thúc đẩy các ngân hàng tập trung phát hành trái phiếu kỳ hạn dài, đặc biệt trong bối cảnh lãi suất đã giảm.

Thêm vào đó, trái phiếu xanh cũng đang trở thành một xu hướng mạnh mẽ trên toàn cầu. Ngân hàng Techcombank, vào tháng 12, đã trở thành ngân hàng tư nhân đầu tiên tại Việt Nam công bố khung trái phiếu xanh, tuân thủ các nguyên tắc của Hiệp hội Thị trường Vốn Quốc tế (ICMA). Khung trái phiếu này, được đánh giá độc lập với xếp hạng "Medium Green", cam kết sử dụng nguồn vốn huy động cho các dự án bảo vệ môi trường, góp phần vào sự phát triển bền vững.

Cùng với Techcombank, Vietcombank cũng đã công bố khung trái phiếu xanh, đánh dấu sự tham gia của nhiều ngân hàng trong việc hỗ trợ các dự án bảo vệ môi trường và phát triển bền vững. Trái phiếu xanh, do đó, đang trở thành một công cụ tài chính quan trọng không chỉ giúp huy động vốn mà còn góp phần bảo vệ môi trường và phát triển nền kinh tế bền vững tại Việt Nam.