Hé lộ lý do giúp doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản tăng trưởng bằng lần trong quý II/2022

Bất chấp cơn bão lạm phát, chi phí bán hàng tăng cao, các doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản vẫn ghi nhận kết quả kinh doanh bứt phá, thậm chí nhiều doanh nghiệp báo lãi kỷ lục trong quý II/2022.

Theo số liệu của Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), quý II/2022, kim ngạch xuất khẩu thủy sản đạt hơn 3,2 tỷ USD, tăng 36% so với cùng kỳ năm trước. Lũy kế 6 tháng, kim ngạch đạt 5,8 tỷ USD, tăng 40%, trong đó xuất khẩu tôm đạt 2,3 tỷ USD (tăng 33%), xuất khẩu cá tra đạt 1,4 tỷ USD (tăng 83%).

"Nữ hoàng cá tra" Công ty cổ phần Vĩnh Hoàn (VHC) trong quý II/2022 với doanh thu đạt mức kỷ lục 4.326 tỷ đồng, tăng 80% cùng kỳ năm trước. Biên lãi gộp cải thiện từ 18,4% cùng kỳ lên 26%. Đây cũng quý có biên lãi gộp kỷ lục của doanh nghiệp kể từ khi lên sàn.

Kết thúc quý thứ hai, Vĩnh Hoàn báo lãi sau thuế cao nhất lịch sử tại 788 tỷ đồng, cao gấp 3 lần cùng kỳ quý II/2021. Lũy kế 6 tháng đầu năm, Vĩnh Hoàn ghi nhận doanh thu thuần 7.494 tỷ đồng và lãi sau thuế 1.341 tỷ đồng, tăng tương ứng 81% và 241% so cùng kỳ. Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối lũy kế tính đến cuối tháng 6 hơn 5.150 tỷ đồng.

Năm 2022, Vĩnh Hoàn đặt kế hoạch doanh thu 13.000 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế 1.600 tỷ đồng, lần lượt tăng 43,6% và 45,6% so với thực hiện trong năm 2021. Như vậy, kết thúc 6 tháng đầu năm, Công ty hoàn thành 58% kế hoạch doanh thu 83,8% kế hoạch lợi nhuận năm.

Một doanh nghiệp cá tra khác cũng báo lãi kỷ lục là CTCP Đầu tư và Phát triển Đa Quốc Gia I.D.I (HoSE: IDI) với lãi sau thuế quý II cao kỷ lục: Gấp 18 lần cùng kỳ, ở mức gần 203 tỷ đồng nhờ giá cá xuất khẩu tăng. Lũy kế 6 tháng đầu năm, I.D.I ghi nhận doanh thu thuần đạt 2.727 tỷ đồng, tăng gần 46%, trong đó doanh thu cao nhất đến từ các sản phẩm cá tra với hơn 2.002 tỷ đồng, tăng 61% so với cùng kỳ năm trước. Lợi nhuận trước thuế là 431 tỷ đồng, tăng 11,5 lần so với cùng kỳ.

Công ty CP Nam Việt (Navico; HoSE: ANV) mới đây cũng công bố kết quả kinh doanh quý II với doanh thu đạt 1.294,52 tỷ đồng, tăng 20,5% so với cùng kỳ. Biên lợi nhuận gộp tăng mạnh từ 12,9% lên 35,1%. Kết thúc quý II/2022, Navico báo lãi đạt 240,69 tỷ đồng, tăng 913,9% (gấp 10 lần) so với cùng kỳ.

Lũy kế trong 6 tháng đầu năm, Navico ghi nhận doanh thu đạt 2.513,7 tỷ đồng, tăng 41,2% so với cùng kỳ và lợi nhuận sau thuế đạt 447,32 tỷ đồng, tăng 411% so với cùng kỳ.

Thực phẩm Sao Ta (HoSE: FMC) - đơn vị thành viên Tập đoàn PAN (PAN) cho biết, doanh thu quý II đạt 1.411 tỷ đồng, tăng 22%; lãi sau thuế cổ đông công ty mẹ đạt 114 tỷ đồng, tăng 50% và đây cũng mức kỷ lục trong lịch sử hoạt động của công ty. 6 tháng đầu năm, FMC ghi nhận doanh thu tăng 29% lên 2.738 tỷ đồng, lãi ròng tăng 42% đạt 161 tỷ đồng.

Doanh thu xuất khẩu của các doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản 6 tháng đầu năm. Số liệu: Tổng Cục Hải quan

Xuất nhập khẩu thủy sản Bến Tre (HoSE: ABT) báo cáo doanh thu quý II đạt 178 tỷ đồng, gấp 2,3 lần; lãi ròng 32 tỷ đồng, gấp nhiều lần con số 1,1 tỷ cùng kỳ năm trước. Bán niên, doanh thu công ty đạt gấp 2,2 lần lên 312 tỷ đồng, lãi ròng gấp đôi lên 39,5 tỷ đồng.

Tương tự, Thủy sản Nam Việt (ANV) thông báo doanh thu quý II đạt 1.294 tỷ đồng, tăng 20%; lợi nhuận sau thuế cổ đông công ty mẹ tăng gấp 10 lần cùng kỳ năm trước, đạt 241 tỷ đồng. Tính chung 6 tháng, doanh thu đạt 2.514 tỷ đồng, tăng 40%; lãi ròng 447 tỷ đồng, gấp 5 lần.

Trong khi đó, Thủy sản Mekong (AAM) ghi nhận lợi nhuận đạt 8,8 tỷ đồng, cải thiện so với mức lỗ 3 tỷ cùng kỳ năm trước. Nửa đầu năm, doanh nghiệp chuyển từ lỗ 4,2 tỷ đồng sang lãi 10,9 tỷ đồng.

Giải trình về kết quả kinh doanh, "nữ hoàng cá tra" Vĩnh Hoàn cho biết do sản lượng và giá bán đều tăng là động lực giúp lợi nhuận quý II cũng như nửa đầu năm tăng cao. Hầu hết các thị trường xuất khẩu chính của Vĩnh Hoàn đều phục hồi tốt trong nửa đầu năm, đặc biệt là thị trường Mỹ. Giá xuất khẩu cá tra vào Mỹ cũng lập đỉnh 5 USD/kg, cao hơn gần 2 USD có với cùng kỳ năm trước.

Xuất nhập khẩu thủy sản Bến Tre cũng ghi nhận kết quả kinh doanh đột biến quý II với lãi ròng 32 tỷ đồng, gấp nhiều lần con số 1,1 tỷ cùng kỳ năm trước. Công ty cho biết hoạt động kinh doanh trong quý có nhiều điểm khởi sắc như giá bán tăng nhẹ, việc đầu tư thêm nhiều máy móc thiết bị hiện đại, tự động hóa nhiều khâu giúp giá thành sản phẩm giảm. Đồng thời, trong quý công ty cũng nhận về khoản cổ tức từ Sao Ta hơn 16 tỷ đồng giúp doanh thu tài chính tăng mạnh.

Tương tự, theo lãnh đạo I.D.I, doanh số bán hàng tăng hơn 40% nhưng lợi nhuận gộp tăng gần 3,5 lần là do công ty chủ động được nguồn cung cấp nguyên liệu giá tốt và giá cá xuất khẩu tăng cao so với cùng kỳ năm trước. Bên cạnh đó, lợi nhuận khác cũng tăng hơn 27% do công ty ký thêm hợp đồng dịch vụ cho thuê tài sản để tối đa hóa hiệu quả các hạng mục tài sản của công ty.

Như vậy, nhu cầu phục hồi mạnh từ các thị trường xuất khẩu đã giúp hầu hết các doanh nghiệp thủy sản báo lãi trong quý II/2022, thậm chí có những doanh nghiệp còn lập kỷ lục mới. Tuy nhiên, theo dự báo, những tháng cuối năm, xuất khẩu thủy sản sẽ bị chững lại kể từ tháng 5, do lượng hàng tồn kho tại các thị trường xuất khẩu ở mức cao.

Theo Hiệp Hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), tồn kho tại trị trường Mỹ đã ở mức cao. Kết hợp với lạm phát, dự báo tăng trưởng xuất khẩu thủy sản giảm tốc trong quý III.

VASEP cho biết, từ năm 2020 đến nay, với nhiều lý do từ "tắc cảng" do đại dịch Covid-19 và nay là giá nhiên liệu xăng dầu tăng, việc đặt container vốn đã khó khăn thì giá cước ở hầu hết các chặng tăng 4-5 lần.

Vấn đề thứ 2, khoảng 40-50% tàu khai thác hải sản đã nằm bờ. Nguồn nguyên liệu đầu vào cho các nhà máy chế biến giảm từ 70-80% so với trước. Do nguồn nguyên liệu trong nước bị giảm mạnh nên các nhà máy chế biến hải sản cũng gặp khó khăn. Các doanh nghiệp buộc phải tăng nguồn nguyên liệu nhập khẩu nhưng không đủ cho chế biến.

Bên cạnh đó, hiện nguồn nguyên liệu từ nuôi trồng chiếm 70% nguyên liệu cho chế biến xuất khẩu. Do đó, các doanh nghiệp đều có nhu cầu mở rộng các vùng nuôi tập trung để tăng nguyên liệu cho chế biến xuất khẩu. Tuy nhiên, hiện nay các địa phương đang đô thị hoá nên các biến động từ quy hoạch đất cho sản xuất và những quy hoạch về sử dụng đất đang là thách thức lớn cho doanh nghiệp thuỷ sản và người nuôi thuỷ sản.

Một thách thức, khó khăn khác mà các doanh nghiệp thủy sản đang gặp phải là các thủ tục chứng nhận nguồn gốc thuỷ sản khai thác còn nhiều bất cập. Do đó, các doanh nghiệp vẫn còn vướng mắc khi sử dụng nguồn nguyên liệu khai thác có chứng nhận.

Dù gặp nhiều thách thức, nhưng các oanh nghiệp xuất khẩu thủy sản vẫn kỳ vọng nhu cầu sẽ tăng nhanh trong tháng 9, ngay trước kỳ nghỉ lễ từ tháng 11 đến tháng 12.