Fed hạ lãi suất tác động thế nào đến TTCK Việt Nam?

Chứng khoán ACBS vừa phát hành Báo cáo chiến lược năm 2024, các chuyên viên phân tích chỉ đã chỉ ra tác động từ việc hạ lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đến thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam.

ACBS dẫn thống kê trong lịch sử từ năm 1994-2023 chỉ ra Fed có tổng cộng 13 lần đưa ra các chính sách nâng/hạ lãi suất điều hành với 5 lần tăng lãi suất và 8 lần hạ lãi suất (có 3 đợt hạ lãi suất mạnh: tháng 11-12/2021, 09/2007-12/2008 và 03/2020 nhằm đối phó rủi ro suy thoái kinh tế).

Đến nay, theo biểu đồ “dot plot” của Fed vào tháng 12/2023, dự kiến quá trình giảm lãi suất sắp tới có thể kéo dài trong 3 năm. Trong đó, năm 2024 sẽ giảm 0.75%, đưa lãi suất về mức bình quân 4.5%; tiến tới năm 2026, lãi suất bình quân là 2.75%.

Lịch sử ghi nhận các chỉ số chính của Mỹ là S&P 500 và Dow Jones thường có một đợt sụt giảm, thay vì tiếp tục tăng sau mỗi đợt hạ lãi suất nhanh và mạnh của Fed. Đợt giảm lãi suất gần đây nhất vào năm 2019-2020 là ngoại lệ do chịu ảnh hưởng của chính sách bơm tiền hỗ trợ Covid-19, TTCK Mỹ chỉ giảm nhẹ trước khi tăng mạnh trở lại sau đó.

Lịch sử tăng/giảm lãi suất của Fed

Theo các chuyên viên phân tích, các chỉ số chứng khoán Mỹ hiện đang ở vùng đỉnh lịch sử. Trong trường hợp suy thoái xảy ra, Fed buộc phải cắt giảm lãi suất nhanh và mạnh để đối phó, kịch bản sụt giảm của TTCK Mỹ có thể lặp lại. Nguyên nhân do triển vọng kinh doanh các doanh nghiệp Mỹ kém khả quan, vùng định giá cao và đồng USD giảm giá.

Về tác động đối với các TTCK khác, đội ngũ phân tích quan sát thấy rằng giai đoạn 2007-2009 là lúc Fed cắt giảm lãi suất mạnh tay, TTCK Mỹ sụt giảm, nhưng các thị trường mới nổi (Emerging) lại tăng giá và chỉ quay đầu giảm điểm sau khi quá trình cắt giảm lãi suất hoàn thành (2008-2009). Điều này cũng tương tự đối với các thị trường cận biên (Frontier).

Việt Nam là thị trường cận biên, với quy mô và thanh khoản tương đương một thị trường mới nổi. Đội ngũ phân tích của ACBS đánh giá về lý thuyết, TTCK Việt Nam có thể được hưởng lợi khi dòng tiền đầu tư quay trở lại thị trường mới nổi và cận biên khi Fed giảm lãi suất.

Song, ACBS cũng lưu ý các diễn biến trong quá khứ cho thấy VN-Index tương đối đồng pha với TTCK Mỹ. Lý do chính có thể giải thích do nền kinh tế Việt Nam là nền kinh tế mở, tỷ trọng xuất nhập khẩu trên GDP khoảng 160% và Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất, mặc dù tỷ trọng này đang giảm đi trong năm 2023.

Một lưu ý khác được đội ngũ phân tích đưa ra là Trung Quốc cũng là đối tác thương mại lớn thứ hai của Việt Nam, với thị phần khoảng 17-17.5% (trừ năm 2022 do ảnh hưởng của chính sách phong tỏa).

Đội ngũ phân tích kỳ vọng Việt Nam sẽ khéo léo cân bằng được ảnh hưởng từ 2 thị trường lớn nhất này để truy trì sức tăng trưởng kinh tế.

Trong bối cảnh vĩ mô thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng năm 2024, ACBS đưa ra 2 kịch bản cho VN-Index với 2 tiềm năng tăng giá khác biệt. Ở kịch bản cơ sở, VN-Index dao động trong vùng 1,000-1,280 điểm; còn ở kịch bản tích cực, VN-Index dao động trong vùng 1,140-1,400 điểm. ACBS nhấn mạnh kịch bản tích cực chỉ có thể xảy ra khi được sự ủng hộ của dòng tiền và chỉ hé lộ vào 6 tháng cuối năm 2024. Điểm tích cực của cả 2 kịch bản là rủi ro giảm giá sâu của VN-Index kể từ ngưỡng hiện tại khó xảy ra, do định giá của hầu hết cổ phiếu vốn hóa lớn đang ở mức thấp.

Các yếu tố cần theo dõi

Ngoài ra, đội ngũ phân tích cũng đưa ra các yếu tố cần theo dõi, trong đó rủi ro địa chính trị được làm nổi bật. Đây là một trong những yếu tố được quan tâm nhiều nhất trong năm 2024, với các cuộc bầu cử ở rất nhiều quốc gia, từ đó có thể dẫn tới những sự thay đổi lớn về chính sách kinh tế và đối ngoại. Rủi ro địa chính trị là một sự kiện “thiên nga đen” mà ảnh hưởng của nó có thể trên bình diện khu vực, toàn cầu. Những sự căng thẳng ở phạm vi khu vực gần đây khiến lo ngại về rủi ro địa chính trị ngày càng lớn.