Điều gì nhấn chìm thị trường tài chính toàn cầu trong ngày 23/09?

Chứng khoán rớt mạnh, lợi suất trái phiếu leo dốc và đồng USD mạnh hơn trong ngày 23/09 vì nỗi lo về lãi suất và suy thoái.

Làn sóng bán tháo ngày 23/09 diễn ra trên toàn cầu, trong một tuần mà Fed nâng lãi suất 75 điểm cơ bản và các NHTW khác cũng “nốt gót” làm theo để chống lạm phát trên toàn cầu.

S&P 500 giảm 1.7% xuống 3,693 điểm trong ngày 23/09, sau khi có lúc rơi xuống 3,647 điểm. Dow Jones khép lại phiên giao dịch đầy biến động ở mức 29,890 điểm, tức giảm 486 điểm và lập đáy mới trong năm 2022.

Thị trường châu Âu giảm còn mạnh hơn, với chỉ số FTSE của Anh và DAX của Đức giảm 2%, còn CAC của Pháp lao dốc 2.3%.

Trong ngày 23/09, châu Âu nhận được dữ liệu PMI yếu ớt về cả sản xuất lẫn dịch vụ. Trước đó, lời cảnh báo nền kinh tế đã rơi vào suy thoái của NHTW Anh cũng “dội thêm lửa” vào tâm trí nhà đầu tư.

Ở diễn biến mới nhất, Chính quyền Anh gây chấn động thị trường trái phiếu khi tung ra gói cắt giảm thuế và đưa ra chính sách khuyến khích đầu tư để thúc đẩy kinh tế.

Fed “tán thành” ý tưởng suy thoái

Tuần này, Fed nâng lãi suất 75 điểm cơ bản và dự báo có thể nâng lên tới 4.6% vào đầu năm 2023. Hiện tại, phạm vi lãi suất đang ở mức 3-3.25%.

“Lạm phát và lãi suất ngày càng tăng không phải là hiện tượng của riêng nước Mỹ. Đây cũng là một thách thức đối với các thị trường toàn cầu”, Michael Arone, Chiến lược gia đầu tư chính tại State Street Global Advisors, cho biết.

“Rõ ràng là kinh tế đang chậm lại, nhưng lạm phát lại tăng mạnh và Fed buộc phải giải quyết vấn đề này. Nhìn sang Châu Âu, ECB [Ngân hàng Trung ương Châu Âu] đang tăng lãi suất từ âm sang dương giữa lúc họ đang đối mặt với khủng hoảng năng lượng và có chiến tranh ở sân sau của họ”.

Fed cũng dự báo tỷ lệ thất nghiệp có thể tăng lên 4.4% trong năm 2023, từ mức 3.7% ở hiện tại. Chủ tịch Fed Jerome Powell khẳng định Fed sẽ làm những gì cần thiết để dập tắt lạm phát.

“Bằng cách tán thành ý tưởng về suy thoái, ông Powell đã châm ngòi cho làn sóng bán tháo trên thị trường”, Julian Emanuel, Trưởng bộ phận cổ phiếu, phái sinh và chiến lược định lượng tại Evercore ISI, cho biết.

“Nhiều khả năng nhà đầu tư sẽ tiếp tục nhận tin xấu trong thời gian tới khi hầu như mọi tài sản đều bị bán tháo. Tin tốt là khi hầu hết mọi tài sản đều bị bán tháo thường là điểm kết thúc của hầu hết mọi thị trường con gấu mà chúng tôi từng chứng kiến và điều này sẽ diễn ra vào tháng 9 và tháng 10/2022".

Nỗi lo về suy thoái cũng khiến thị trường hàng hóa lao đao, với hợp đồng kim loại và nông sản bị bán tháo trên diện rộng. Hợp đồng dầu WTI tương lai giảm hơn 4% xuống 78 USD/thùng, thấp nhất kể từ đầu tháng 1/2022.

Khủng hoảng tại châu Âu

Khi thị trường chứng khoán Mỹ mở cửa, lợi suất trái phiếu Chính phủ Mỹ hạ nhiệt đôi chút và lợi suất trái phiếu của những nước khác cũng giảm. Việc Chính phủ Anh đưa ra gói cắt giảm thuế trên diện rộng cũng gây xáo trộn trên thị trường trái phiếu và nhấn chìm đồng Bảng Anh.

* Bảng Anh lao dốc 2.6% sau khi Anh tuyên bố cắt giảm thuế

Lợi suất của trái phiếu Chính phủ Anh kỳ hạn 2 năm ở mức 3.95%, cao hơn nhiều so với mức 1.71% hồi đầu tháng 8/2022. Lợi suất trái phiếu Chính phủ Mỹ kỳ hạn 2 năm ở mức 4.19%, thấp hơn mức đỉnh 4.25%. Lợi suất trái phiếu diễn biến ngược chiều với giá trái phiếu.

“Trái phiếu châu Âu đang có dấu hiệu hồi phục, nhưng thị trường trái phiếu Anh vẫn là một thảm họa”, Peter Boockvar, Giám đốc đầu tư tại Bleakley Advisory Group, nhận định. “Trong khi đó, những chàng trai đầu tư cổ phiếu rõ ràng vẫn rất bối rối và đồng USD lại ngày càng tăng”.

Chỉ số đồng USD – vốn đo lường sức mạnh của đồng bạc xanh với các đồng tiền chủ chốt khác – tăng 1.4% lên 112.96, còn đồng Euro rơi xuống mức 0.9696 USD.

Ông Arone cho biết sự xáo trộn trên thị trường toàn cầu còn xuất phát từ các yếu tố khác. Vị chuyên gia này nhận định: “Trung Quốc, thông qua chiến lược Zero Covid và thịnh vượng chung, đã làm giảm tốc độ tăng trưởng kinh tế. Họ cũng chậm chạp trong việc đưa ra chính sách tiền tệ nới lỏng hoặc gói kích thích tài khóa bổ sung vào thời điểm này."

Các nhà chiến lược cho biết Fed gây xáo trộn thị trường khi dự tính nâng lãi suất lên mức 4.6%, cao hơn nhiều so với dự báo. Tuy nhiên, các chiến lược gia cho rằng lộ trình lãi suất của Fed vẫn còn có thể thay đổi và tùy thuộc vào dữ liệu lạm phát.

“Tình trạng biến động mạnh sẽ diễn ra cho tới khi chúng ta có bức tranh rõ ràng về lạm phát và lãi suất”, ông Arone cho biết. “Việc Fed không biết thời điểm kết thúc cuộc chiến chống lạm phát đang làm gia tăng sự không chắc chắn và nhà đầu tư ghét điều đó”.

Theo dõi những tín hiệu căng thẳng từ thị trường

Ông Boockvar cho biết thị trường lao dốc vì các NHTW đang rút lại các gói kích thích tiền tệ. Ông cho biết lãi suất đã ở mức thấp trên toàn cầu kể từ cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008 và thậm chí, châu Âu còn duy trì lãi suất âm.

Marc Chandler, Trưởng bộ phận chiến lược thị trường tại Bannockburn Global Forex, nghĩ rằng thị trường bắt đầu phản ánh mức lãi suất cao hơn từ Fed, có thể lên tới 5%

“Tôi cho rằng động thái từ Fed đã thôi thúc thị trường chiết khấu mức lãi suất cao hơn. Đây là một trong những yếu tố khiến thị trường biến động cực mạnh”, ông nói.

Lãi suất ngày càng cao sẽ thúc đẩy USD tăng giá so với các đồng tiền chủ chốt khác.

Các chiến lược gia cho biết họ chưa nhìn thấy tín hiệu cụ thể, nhưng đang theo dõi các tín hiệu căng thẳng trên thị trường, nhất là ở châu Âu – nơi diễn biến lãi suất kịch tính hơn.

“Điều này cũng giống với câu nói từ Warren Buffett. Khi thủy triều rút, bạn mới biết ai không mặc quần”, Chandler cho biết. “Có những nơi đã hưởng lợi từ lãi suất thấp trong một khoảng thời gian dài. Bạn không biết về điều đó cho tới khi thủy triều rút đi và tảng đá xuất hiện”.