Bức tranh kinh doanh đa sắc của doanh nghiệp trên sàn chứng khoán quý 2/2023

Quý 2/2023, nhiều doanh nghiệp có dấu hiệu kinh doanh khởi sắc khi quay trở lại “đường đua”. Trái lại, cũng còn nhiều doanh nghiệp đang bế tắc, chưa tìm được lối ra.

Thống kê từ VietstockFinance, tổng doanh thu và lãi ròng của 1,005 doanh nghiệp (đã công bố BCTC ngoại trừ nhóm chứng khoán, ngân hàng và bảo hiểm) trên HOSE, HNX và UPCoM trong quý 2/2023 đạt gần 907 ngàn tỷ đồng và gần 56 ngàn tỷ đồng, giảm lần lượt 5% và 28% so với cùng kỳ năm trước.

Dữ liệu cho thấy, so với cùng kỳ năm 2022, có 298 doanh nghiệp lãi tăng, 5 doanh nghiệp đi ngang, trong khi có đến 428 doanh nghiệp lãi giảm, 113 doanh nghiệp lãi chuyển lỗ, 46 doanh nghiệp giảm lỗ, 46 doanh nghiệp tăng lỗ, và 69 doanh nghiệp lỗ chuyển lãi.

Doanh nghiệp lãi ngàn tỷ

Xét con số lợi nhuận tuyệt đối, đứng đầu danh sách là “ông lớn” bất động sản Vinhomes (HOSE: VHM) lãi ròng hơn 9,652 tỷ đồng, gấp 19 lần cùng kỳ.

Xếp ngay sau là Tổng Công ty Khí Việt Nam - CTCP (HOSE: GAS) khi đạt gần 3,156 tỷ đồng, giảm 38% trên nền cùng kỳ năm trước cao kỷ lục. Theo giải trình của GAS, giá dầu quý 2/2023 bình quân đạt 78.39 USD/thùng, giảm 31% so với cùng kỳ. Giá CP (contract Price) bình quân giảm 39%, còn 516.67 USD/tấn. Đây là nguyên nhân chính khiến lợi nhuận của GAS sụt giảm, dù mức lợi nhuận này không chênh nhiều so với các quý gần đây.

Chủ đầu tư dự án sân bay Long Thành - Tổng Công ty Cảng Hàng không Việt Nam - CTCP (UPCoM: ACV) lãi ròng 2.6 ngàn tỷ đồng trong quý 2, tăng 2% và là quý lãi cao nhất trong lịch sử hoạt động.

Ông lớn ngành sữa Vinamilk (HOSE: VNM) cũng có mức tăng trưởng nhẹ 6% so với cùng kỳ, đạt gần 2,199 tỷ đồng.

Cùng họ nhà Vin, dù lãi ròng giảm tới 42% so với cùng kỳ, nhưng Vingroup (HOSE: VIC) vẫn đạt hơn 1,865 tỷ đồng. Vincom Retail (HOSE: VRE) đứng cuối bảng xếp hạng “câu lạc bộ ngàn tỷ” khi đạt hơn 1 ngàn tỷ đồng, tăng 29%.

Gemadept (HOSE: GMD) có được quý kinh doanh lợi nhuận cao nhất lịch sử khi đạt hơn 1,646 tỷ đồng, gấp 5.7 lần cùng kỳ.

Trái ngược, Lọc hóa Dầu Bình Sơn (UPCoM: BSR) lãi ròng chỉ hơn 1.3 ngàn tỷ đồng, giảm 87% so với cùng kỳ, do giá dầu thô giảm mạnh.

Ngoài ra, một số doanh nghiệp khác cũng báo lãi hơn ngàn tỷ trong quý 2 như Tổng Công ty Máy động lực và Máy nông nghiệp Việt Nam - CTCP (UPCoM: VEA), Hàng tiêu dùng Masan (UPCoM: MCH), FPT (HOSE: FPT), Tập đoàn Hòa Phát (HOSE: HPG), Sabeco (HOSE: SAB) và Tổng Công ty Phát điện 3 - CTCP (HOSE: PGV).

Tổng doanh thu và lợi nhuận của nhóm ngàn tỷ này chiếm lần lượt 26% và 58% kết quả toàn ngành trong quý 2/2023.

Lãi tăng đột biến bằng lần

Nhờ giảm trừ nghĩa vụ trả nợ hơn 540 tỷ đồng khoản vay tại Ngân hàng TMCP Á Châu (HOSE: ACB), chuyển giao cho Công ty TNHH Mua bán nợ Việt Nam (DATC), Vận tải và Thuê tàu biển Việt Nam (UPCoM: VST) lãi gần 517 tỷ đồng, gấp 4,074 lần so với con số 127 triệu đồng cùng kỳ. Đây cũng là quý có lãi cao kỷ lục của VST kể từ khi giao dịch trên sàn UPCoM năm 2009 đến nay.

Tương tự, Đầu tư Phát triển Xây dựng - Hội An (HNX: DIH) lãi ròng quý 2 gần 15 tỷ đồng, gấp 230 lần cùng kỳ; do Công ty hướng mục tiêu cao khai thác dự án đầu tư xây dựng nhà ở khu dân cư có kết hợp chỉnh đô thị Khối Lâm Sa - Tu Lễ - Xuân Hòa tại TP. Hội An để thu hồi vốn.

Ngoài VHM nêu trên, một số ông lớn khác cũng có lãi tăng bằng lần như Tập đoàn GELEX (HOSE: GEX) đạt 321 tỷ đồng, gấp 25 lần cùng kỳ.

Tập đoàn Dabaco Việt Nam (HOSE: DBC) lãi ròng gần 327 tỷ đồng, gấp gần 23 lần cùng kỳ. Doanh nghiệp cho biết, trong quý 2, giá một số nguyên liệu sản xuất thức ăn trong nước và nhập khẩu đều giảm, dịch bệnh được kiểm soát, giá heo hơi tăng dần, nhờ đó Công ty đạt được kết quả tốt hơn. Bên cạnh đó, DBC ghi nhận doanh thu và lợi nhuận từ dự án chung cư Parkview tại Bắc Ninh. Mảng bất động sản mang về hơn 753 tỷ đồng doanh thu trong quý 2 (quý 1 không ghi nhận khoản này).

Thêm điểm sáng trong bức tranh kinh doanh quý 2/2023 từ việc 69 doanh nghiệp chuyển lỗ sang lãi.

Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex, HOSE: PLX) lãi gần 774 tỷ đồng, trong khi cùng kỳ lỗ gần 200 tỷ đồng. Doanh nghiệp cho hay, mức tăng này chủ yếu từ hoạt động kinh doanh xăng dầu đã trở lại bình thường, trong khi cùng kỳ chịu nhiều bất ổn vì xung đột vũ trang Nga - Ukraine tác động đến giá và nguồn cung xăng dầu. Hơn nữa, nguồn cung xăng dầu từ các nhà máy trong nước khá ổn định, trong khi thương nhân thực hiện nhập mua xăng dầu theo đúng kế hoạch, đảm bảo hiệu quả.

Tập đoàn Lộc Trời (UPCoM: LTG) thiết lập kỷ lục lợi nhuận theo quý từ khi niêm yết với lãi ròng quý 2/2023 gần 426 tỷ đồng, cùng kỳ lỗ 46 tỷ đồng.

Đang trong giai đoạn thực hiện tái cấu trúc, Coteccons (HOSE: CTD) tối ưu hóa chi phí quản lý doanh nghiệp, nhờ đó, lãi ròng đạt hơn 30 tỷ đồng, cùng kỳ năm trước lỗ gần 24 tỷ đồng. Đây cũng là quý có lãi cao nhất kể từ quý 3/2021.

Thua lỗ triền miên, chưa tìm được lối ra

Có tới 205 doanh nghiệp ngậm ngùi với kết quả kém tích cực khi thua lỗ trong quý 2/2023. Các gương mặt quen thuộc như HVN, POM, HNG, VVN hay MML… lận đận lỗ trong nhiều quý liên tiếp.

Vietnam Airlines (HOSE: HVN) lỗ 1,362 tỷ đồng trong quý 2/2023, đánh dấu quý thứ 14 lỗ liên tiếp kể từ quý 1/2020 của hãng hàng không quốc gia.

HVN lý giải, do tính mùa vụ cũng như các yếu tố rủi ro tài chính (tỷ giá, lãi suất) và chi phí đầu vào như giá nhiên liệu gia tăng... nên Tổng công ty vẫn chưa có lãi. Ngoài ra, do quý 2 là quý thấp điểm trong hoạt động sản xuất kinh doanh nên kết quả không khả quan bằng quý 1. Bên cạnh đó, hoạt động kinh doanh vận tải vẫn chưa cân bằng được thu chi do thị trường quốc tế chưa phục hồi hoàn toàn, đặc biệt là các thị trường trọng điểm như Trung Quốc, Nhật Bản, Hồng Kông, Đài Loan…

Masan MeatLife (UPCoM: MML) lỗ gần 125 tỷ đồng trong quý 2, cùng kỳ lỗ 182 tỷ đồng. Thép Pomina (HOSE: POM) lỗ gần 350 tỷ đồng, cùng kỳ lỗ 62 tỷ đồng. Đây là quý thứ 5 lỗ tiên tiếp của cả hai doanh nghiệp này kể từ quý 2/2022.

Nhiều ông lớn “chuyển đỏ”

Tổng CTCP Đầu tư Quốc tế Viettel (UPCoM: VGI) là doanh nghiệp lỗ nặng nhất trong quý 2 với khoản lỗ lên tới 1,445 tỷ đồng, cùng kỳ lãi hơn 900 tỷ đồng. VGI cho biết, do thận trọng trích lập dự phòng đầu tư và phải thu đối với Viettel Myanmar và Viettel Cameroun bởi lỗ chênh lệch tỷ giá chưa thực hiện tại công ty mẹ và các công ty thị trường.

Masan High-Tech Materials (UPCoM: MSR) chịu ảnh hưởng bất lợi từ lãi suất tăng cao, khiến chi phí tài chính tăng 185 tỷ đồng so với cùng kỳ. Qua đó, MSR lỗ ròng gần 515 tỷ đồng, cùng kỳ lãi 176 tỷ đồng.

Quý trước lỗ, quý 2 này, FPT Retail (HOSE: FRT) tiếp tục lỗ gần 219 tỷ đồng, cùng kỳ lãi 47 tỷ đồng.

Tương tự VGI, MSR và FRT có tới 112 doanh nghiệp khác cũng chuyển lãi sang lỗ trong quý 2/2023.

Cơn bĩ cực của ngành thép vẫn chưa qua đi đối với CTCP Đầu tư Thương mại SMC (HOSE: SMC) khi Công ty lỗ gần 392 tỷ đồng trong quý 2, cùng kỳ lãi 47 tỷ đồng và xuất hiện khoản trích lập dự phòng khoản phải thu 180 tỷ đồng, phần lớn từ Novaland (NVL).

Phần lớn doanh nghiệp giảm lãi

Tuy không đến mức thua lỗ, nhưng có tới 428/1005 doanh nghiệp ghi nhận mức lợi nhuận giảm.

2 doanh nghiệp có mức giảm gần như 100% trong quý 2 đều thuộc ngành vận tải đường thủy gồm Vận tải Biển Vinaship (UPCoM: VNA) chỉ còn gần 500 triệu đồng, cùng kỳ lãi 115 tỷ đồng và Vận tải Biển Việt Nam (HOSE: VOS) còn hơn 1 tỷ đồng, cùng kỳ lãi 260 tỷ đồng. Cả 2 doanh nghiệp đều lý giải do thị trường hàng khô và tàu container giảm sút khiến kết quả kinh doanh bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Trong nhóm lợi nhuận giảm có ông lớn bán lẻ Thế giới Di động (HOSE: MWG) với lãi thấp kỷ lục: 17 tỷ đồng, cùng kỳ lãi 1,130 tỷ đồng. Trong bối cảnh các doanh nghiệp ICT lao vào cuộc cạnh tranh giá khốc liệt, trong khi mảng bách hóa chưa mang lại lợi nhuận, đây là quý lãi thấp nhất từ trước đến nay của MWG.

Doanh nghiệp khả quan nhất trong nửa đầu năm

Kết thúc nửa đầu năm nay, 1,005 doanh nghiệp trên đạt hơn 1.7 triệu tỷ đồng doanh thu và hơn 106 ngàn tỷ đồng lãi ròng, giảm lần lượt 5% và 28% so với cùng kỳ.

Không thể không nhắc đến các doanh nghiệp đóng góp tích cực cho kết quả trên, điển hình như Tổng Công ty Công nghiệp Dầu Thực vật Việt Nam - CTCP (UPCoM: VOC) lãi ròng 1,186 tỷ đồng, gấp 16 lần so với cùng kỳ sau 6 tháng đầu năm; dù quý 2/2023 lỗ 75 tỷ đồng, do tăng thu nhập tài chính từ việc thoái vốn đầu tư vào công ty liên kết (Công ty TNHH Calofic) từ quý 1/2023.

Tổng Công ty Phát triển Đô thị Kinh Bắc - CTCP (HOSE: KBC) cũng có lãi ròng 6 tháng đầu năm gần 1,652 tỷ đồng, gấp hơn 14 lần cùng kỳ. Nhờ tiếp tục ghi nhận gần 2,000 tỷ đồng doanh thu từ hoạt động kinh doanh khu công nghiệp.

Ngoài ra, còn nhiều doanh nghiệp khác cũng có mức tăng trưởng ấn tượng như Thực phẩm Quốc tế (UPCoM: IFS), CTCP DNP Holding (HNX: DNP), Tổng Công ty Dược Việt Nam - CTCP (UPCoM: DVN)…

Trong khi đó, nhiều doanh nghiệp lãi giảm trong 6 tháng đầu năm như CTCP DAP - VINACHEM (UPCoM: DDV), Bất động sản Thế Kỷ (HOSE: CRE), Đầu tư phát triển ST8 (HOSE: ST8)…