24HMONEY đã kiểm duyệtWorld Bank: Tăng trưởng kinh tế Việt Nam có dấu hiệu hạ nhiệt trong nửa cuối năm 2025
Ngân hàng Thế giới (World Bank) vừa công bố Báo cáo Cập nhật Kinh tế Việt Nam ngày 8/9, trong đó đánh giá kinh tế Việt Nam đã ghi nhận một khởi đầu bùng nổ trong nửa đầu năm 2025. Tuy nhiên, xu hướng tích cực này khó có thể duy trì trong những tháng còn lại, khi động lực từ xuất khẩu suy yếu, thương mại toàn cầu tiềm ẩn nhiều bất ổn, và áp lực điều chỉnh chính sách ngày càng lớn.
Tăng trưởng đầu năm bứt phá nhờ xuất khẩu
Theo World Bank, GDP Việt Nam trong 6 tháng đầu năm 2025 tăng 7,5% so với cùng kỳ, mức cao nhất trong nhiều năm trở lại đây và vượt xa mức 6,5% của cùng kỳ năm 2024. Thành tích này chủ yếu đến từ xuất khẩu – vốn là động lực truyền thống của nền kinh tế.
Kim ngạch xuất khẩu tăng 14,2% so với cùng kỳ, với điểm nhấn là thị trường Hoa Kỳ. Doanh nghiệp Việt Nam đã tranh thủ cơ hội “chạy trước” các rào cản thương mại mới bằng cách đẩy mạnh đơn hàng, đưa kim ngạch xuất khẩu sang Mỹ tăng tới 28,3%. Đây được coi là cú hích mạnh mẽ, góp phần giúp nhiều ngành công nghiệp chế biến, chế tạo duy trì công suất cao ngay từ đầu năm.
Tuy nhiên, World Bank lưu ý rằng sự bứt phá này mang tính tạm thời, do nhu cầu gia tăng bất thường trước nguy cơ áp thuế mới. Khi đơn hàng quay lại quỹ đạo bình thường từ sau tháng 4/2025, đà tăng trưởng xuất khẩu đã bắt đầu chững lại rõ rệt.
Tăng trưởng nửa cuối năm dự kiến chậm lại
Các chỉ báo gần đây cho thấy đơn hàng xuất khẩu mới liên tục giảm từ cuối năm 2024, xu hướng này càng rõ rệt trong quý II/2025. Điều đó khiến World Bank dự báo GDP Việt Nam nửa cuối năm sẽ tăng chậm hơn, kéo mức tăng trưởng cả năm 2025 xuống còn khoảng 6,6%.
Triển vọng trung hạn cũng không mấy thuận lợi: năm 2026, tăng trưởng có thể chỉ đạt 6,1% do nhu cầu toàn cầu suy yếu và áp lực cạnh tranh ngày càng gay gắt. Đến năm 2027, khi thương mại thế giới được kỳ vọng phục hồi, tăng trưởng của Việt Nam có thể quay lại mức 6,5%.
Độ phụ thuộc vào thị trường Hoa Kỳ – rủi ro lớn nhất
Một trong những cảnh báo đáng chú ý nhất từ World Bank là rủi ro đến từ sự phụ thuộc ngày càng lớn vào thị trường Hoa Kỳ. Hiện nay, Mỹ chiếm tới 30% tổng kim ngạch xuất khẩu, tương đương 26% GDP Việt Nam.
Sự dịch chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu theo mô hình “Trung Quốc +1” mang lại lợi thế lớn, giúp Việt Nam thu hút dòng vốn FDI và mở rộng xuất khẩu. Tuy nhiên, mức độ tập trung cao khiến nhiều ngành chủ lực như điện tử, dệt may, da giày, đồ gỗ… dễ bị tổn thương khi chính sách thương mại Mỹ thay đổi.
Đặc biệt, một số mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam đang chiếm thị phần trên 40% tại Hoa Kỳ. Điều này có nghĩa chỉ một động thái điều chỉnh thuế, tiêu chuẩn hay quy định kỹ thuật từ phía Mỹ cũng có thể tác động mạnh đến sản xuất, việc làm và thu nhập của hàng triệu lao động Việt Nam.
Những điểm sáng trong bức tranh kinh tế
Mặc dù triển vọng nửa cuối năm kém tích cực hơn, World Bank vẫn ghi nhận nhiều yếu tố tích cực giúp kinh tế Việt Nam duy trì sức bật.
Đầu tư công tăng tốc mạnh mẽ: Trong nửa đầu năm, giải ngân đầu tư công tăng 36% so với cùng kỳ 2024, tương đương 4,5% GDP. Đây là kết quả của việc Chính phủ thúc đẩy tiến độ các dự án hạ tầng trọng điểm, đặc biệt trong lĩnh vực giao thông, năng lượng và logistics.
FDI duy trì ổn định và đa dạng hóa: Trong 12 tháng tính đến tháng 6/2025, Việt Nam giải ngân khoảng 26,2 tỷ USD vốn FDI, tăng 9,3% so với cùng kỳ, tương đương 5,5% GDP. Đáng chú ý, vốn đăng ký mới từ Trung Quốc tăng gần 29%, chiếm tới 30% tổng vốn đăng ký – cho thấy Việt Nam đang mở rộng nguồn nhà đầu tư, không chỉ phụ thuộc vào các thị trường truyền thống như Hàn Quốc, Nhật Bản hay Singapore.
Tiêu dùng hộ gia đình cải thiện: Nửa đầu năm 2025, tiêu dùng tăng 8% so với cùng kỳ, phần lớn nhờ sự phục hồi mạnh mẽ của du lịch. Doanh thu từ khách quốc tế tăng hơn 60%, trong đó khách Trung Quốc chiếm tỷ trọng lớn. Ngành dịch vụ lưu trú và ăn uống tăng trưởng 16,2%, đóng góp đáng kể cho sự phục hồi của khu vực dịch vụ.
Tuy nhiên, World Bank cũng chỉ ra rằng mức tiêu dùng vẫn chưa hoàn toàn quay lại giai đoạn trước đại dịch, do tâm lý thận trọng và tỷ lệ tiết kiệm cao (lên tới 37,2% vào cuối năm 2024).
Chính sách tiền tệ nới lỏng và rủi ro tín dụng
Trong 6 tháng đầu năm 2025, Ngân hàng Nhà nước tiếp tục duy trì chính sách tiền tệ nới lỏng. Lãi suất tái cấp vốn giữ ở 4,5% và lãi suất chiết khấu ở 3,0%, mức thấp nhất kể từ giữa năm 2023. Nhờ đó, tín dụng tăng trưởng 18,1%, vượt xa mục tiêu 16% đề ra. Nguồn vốn tín dụng chủ yếu chảy vào bất động sản, chế biến chế tạo và thương mại.
Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng tín dụng quá nhanh khiến World Bank lo ngại về chất lượng vốn vay. Tỷ lệ nợ xấu đã có xu hướng nhích lên, từ 5,05% năm 2024 lên 5,3% vào tháng 2/2025. Nếu xu hướng này tiếp tục, hệ thống ngân hàng có thể đối mặt với rủi ro ổn định tài chính.
Khuyến nghị chính sách từ World Bank
Trong bối cảnh tăng trưởng nửa cuối năm dự kiến chậm lại và nhiều rủi ro bên ngoài, World Bank đưa ra một loạt khuyến nghị cho Việt Nam:
Tận dụng dư địa tài khóa: Với mức nợ công hiện ở ngưỡng an toàn, Việt Nam có thể tiếp tục mở rộng đầu tư công, đặc biệt trong hạ tầng năng lượng, logistics và giao thông – những lĩnh vực then chốt để duy trì sức cạnh tranh dài hạn.
Tăng cường giám sát ngân hàng: Để hạn chế rủi ro từ tín dụng tăng nóng, Việt Nam cần siết chặt quản lý chất lượng vốn vay, nâng cao an toàn vốn và xây dựng cơ chế ứng phó khủng hoảng tài chính.
Đẩy mạnh cải cách cơ cấu: Bao gồm củng cố các dịch vụ công thiết yếu, thúc đẩy tăng trưởng xanh, cải thiện chất lượng nguồn nhân lực, và đa dạng hóa thị trường xuất khẩu. Đây được xem là “chìa khóa” để Việt Nam giảm thiểu tác động từ biến động toàn cầu, đồng thời tạo nền tảng vững chắc cho tăng trưởng dài hạn.
Triển vọng: Thách thức song hành với cơ hội
Báo cáo của World Bank cho thấy Việt Nam đang đứng trước giai đoạn vừa có nhiều cơ hội, vừa phải đối diện với không ít thách thức. Sự bùng nổ trong nửa đầu năm 2025 khẳng định sức bật mạnh mẽ của nền kinh tế, nhưng cũng đồng thời phơi bày những rủi ro về phụ thuộc thị trường và tín dụng.
Nếu biết tận dụng dư địa chính sách, kết hợp với cải cách cơ cấu sâu rộng, Việt Nam có thể vừa vượt qua giai đoạn hạ nhiệt ngắn hạn, vừa củng cố nền tảng cho một chu kỳ tăng trưởng bền vững hơn trong những năm tới.
Theo dõi người đăng bài
Nhà đầu tư lưu ý
Bạn muốn trở thành VIP/PRO trên 24HMONEY?
Bấm vào đây để liên hệ 24HMoney ngay
Từ khóa hot
Bàn tán về thị trường