Trung Quốc tạo gã khổng lồ ngành chứng khoán 230 tỷ USD, quyết đấu với Phố Wall

Trong một động thái đánh dấu bước ngoặt quan trọng cho ngành tài chính Trung Quốc, hai công ty chứng khoán hàng đầu của quốc gia này - Guotai Junan Securities Co. và Haitong Securities Co. - đã công bố kế hoạch sáp nhập. Thương vụ này sẽ tạo ra một tập đoàn tài chính khổng lồ với tài sản trị giá 230 tỷ USD, vượt qua Citic Securities để trở thành công ty chứng khoán lớn nhất Trung Quốc.

Thương vụ sáp nhập đang chờ được phê duyệt từ HĐQT và cổ đông của các công ty, cũng như các cơ quan quản lý.

Thông báo này đã làm dấy lên làn sóng lạc quan trên thị trường chứng khoán, với cổ phiếu của các công ty chứng khoán trong nước tăng vọt vào trong ngày 06/09.

Động thái này được cho là hưởng ứng lời kêu gọi của Chủ tịch Tập Cận Bình từ một năm trước, nhằm nuôi dưỡng một số ngân hàng đầu tư hàng đầu để cạnh tranh với các công ty tài chính nước ngoài đang mở rộng hoạt động tại Trung Quốc. Cơ quan giám sát chứng khoán quốc gia cũng bày tỏ ủng hộ mạnh mẽ cho quá trình hợp nhất này, với mục tiêu đầy tham vọng là có được 2-3 ngân hàng đầu tư có thể cạnh tranh trên toàn cầu vào năm 2035.

Trung Quốc có khoảng 145 công ty chứng khoán vào cuối năm 2023, với tổng tài sản 11.8 ngàn tỷ Nhân dân tệ, theo số liệu chính thức.

"Sự kết hợp này có lợi cho việc xây dựng một ngân hàng đầu tư hàng đầu và thúc đẩy sự phát triển chất lượng cao của ngành", theo các tuyên bố.

Khó khăn bủa vây ngành chứng khoán

Tuy nhiên, ngành chứng khoán Trung Quốc đang phải đối mặt với nhiều thách thức, từ sự suy giảm các thương vụ đến thị trường vốn trầm lắng do tăng trưởng kinh tế yếu kém. Haitong Securities, một trong hai công ty trong thương vụ sáp nhập, ghi nhận lợi nhuận giảm 75% trong nửa đầu năm, phản ánh khó khăn chung của toàn ngành.

Hua Chuang Securities, trong một báo cáo phân tích, nhận định rằng việc sáp nhập có thể giải quyết các vấn đề kinh doanh của Haitong, nhưng cũng cảnh báo về khả năng cắt giảm việc làm trong bối cảnh ngành này đang bị ảnh hưởng bởi sự khan hiếm các công ty niêm yết mới.

Thương vụ này cũng đặt ra câu hỏi về tương lai của lực lượng lao động trong ngành tài chính Trung Quốc. Guotai Junan có khoảng 15,000 nhân viên, trong khi Haitong Securities có hơn 13,600 nhân viên bao gồm 1,645 người trong bộ phận ngân hàng đầu tư. Guotai Junan không phân tích chi tiết nhân sự theo từng mảng kinh doanh, theo báo cáo thường niên 2023 của công ty. Với tổng cộng gần 30,000 nhân viên từ cả hai công ty, việc tái cơ cấu và tối ưu hóa nhân sự sau sáp nhập sẽ là một thách thức lớn.

Theo thỏa thuận, Guotai Junan sẽ phát hành cổ phiếu được niêm yết trên Sở Giao dịch Chứng khoán Thượng Hải cho các cổ đông nắm giữ cổ phiếu A của Haitong, và làm tương tự ở Hong Kong với cổ phiếu H. Công ty cũng có kế hoạch phát hành riêng lẻ cổ phiếu A mới để huy động vốn bổ sung. Họ không tiết lộ bất kỳ điều khoản tài chính nào.

Cả hai công ty đã tạm ngừng giao dịch ở Thượng Hải và Hong Kong từ thứ Sáu. Việc tạm ngừng giao dịch cổ phiếu A tại Trung Quốc dự kiến sẽ kéo dài không quá 25 ngày giao dịch.

Đáng chú ý, động thái này diễn ra trong bối cảnh chiến dịch "thịnh vượng chung" của Chủ tịch Tập Cận Bình đang gây áp lực lên các công ty tài chính. Nhiều công ty đã phải cắt giảm lương và sa thải nhân viên để tuân thủ sự giám sát chặt chẽ hơn từ Chính phủ.

Thương vụ sáp nhập giữa Guotai Junan và Haitong có thể mở đường cho làn sóng hợp nhất tiếp theo trong ngành tài chính Trung Quốc. Tuần này, Guosen Securities đã công bố kế hoạch mua lại Vanho Securities, trong khi Guolian Securities cũng tuyên bố sẽ thâu tóm Minsheng Securities và Western Securities.

Mặc dù vậy, con đường phía trước không hoàn toàn bằng phẳng. Thương vụ vẫn cần được phê duyệt bởi hội đồng quản trị, cổ đông và các cơ quan quản lý. Hơn nữa, kinh nghiệm từ quá khứ cho thấy việc triển khai các kế hoạch hợp nhất quy mô lớn trong lĩnh vực tài chính Trung Quốc có thể gặp nhiều trở ngại. Một ví dụ điển hình là đề xuất từ 4 năm trước về việc Citic Group mua lại cổ phần của CSC Financial từ Central Huijin, vốn đã không đạt được tiến triển đáng kể.

Dù vậy, với sự ủng hộ mạnh mẽ từ chính phủ và nhu cầu cấp thiết trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh quốc tế, thương vụ sáp nhập giữa Guotai Junan và Haitong được kỳ vọng sẽ mở ra một chương mới cho ngành tài chính Trung Quốc. Hiện Ủy ban Giám sát và Quản lý Tài sản Nhà nước Thượng Hải gián tiếp nắm giữ khoảng 1/3 cổ phần của Guotai Junan và gần 20% của Haitong, theo trang web chính thức của họ.

Vũ Hạo (Theo Bloomberg)

FILI