Tín hiệu đáng ngại về nền kinh tế Mỹ

Người tiêu dùng Mỹ - vốn được xem là trụ cột nâng đỡ nền kinh tế lớn nhất thế giới kể từ sau đại dịch - đang cho thấy những dấu hiệu suy yếu, theo chia sẻ của các lãnh đạo doanh nghiệp, chuyên gia kinh tế và nhà đầu tư.

Mùa báo cáo kết quả kinh doanh doanh nghiệp tuần này bắt đầu với những tín hiệu không mấy khả quan, làm dấy lên lo ngại rằng sức mạnh tiêu dùng đã chạm đỉnh. Điều này vẫn xảy ra bất chấp số liệu GDP quý 2 tăng trưởng cao hơn dự báo (2.8%), phần lớn nhờ vào chi tiêu tiêu dùng.

Kathy Bostjancic, Chuyên gia kinh tế trưởng tại Nationwide Mutual, dự báo một viễn cảnh không mấy lạc quan: "Người tiêu dùng sẽ thắt chặt chi tiêu khi chúng ta bước vào nửa cuối năm nay". Bà giải thích: "Tiền tiết kiệm trong đại dịch đã cạn kiệt, các hộ gia đình thu nhập thấp ngày càng sử dụng tín dụng tới hạn mức và tăng trưởng việc làm sẽ tiếp tục chậm lại".

Dấu hiệu suy giảm niềm tin tiêu dùng càng được củng cố khi chỉ số tâm lý người tiêu dùng của Đại học Michigan ghi nhận mức thấp nhất trong 8 tháng trong ngày 26/07. Chỉ số này đạt 66.4 điểm trong tháng 7, mức thấp nhất kể từ tháng 11/2023. Joanne Hsu, Giám đốc cuộc khảo sát, nhận xét: "Giá cả cao tiếp tục kéo giảm tâm lý, đặc biệt là đối với những người có thu nhập thấp".

Trong tuần qua, nhiều ông lớn trong ngành hàng tiêu dùng đã lên tiếng cảnh báo về xu hướng này. Jim Peters, Giám đốc tài chính của Whirlpool - nhà sản xuất thiết bị gia dụng thuộc S&P 500, cho biết người tiêu dùng đang "mệt mỏi". Ông nhấn mạnh nhu cầu đặc biệt yếu từ những người mua hàng không thiết yếu - những người muốn nâng cấp tủ lạnh hoặc máy giặt thay vì thay thế những thiết bị đã hỏng.

Không chỉ riêng Whirlpool, UPS - công ty giao hàng được xem là chỉ báo cho toàn bộ nền kinh tế - cũng chứng kiến cổ phiếu giảm mạnh 12% trong ngày 23/07 sau khi công bố kết quả không như kỳ vọng của các nhà phân tích và phải điều chỉnh giảm dự báo cho phần còn lại của năm.

Ngành hàng không cũng không nằm ngoài xu hướng này khi một số hãng thừa nhận đã ước tính quá cao nhu cầu trong quý 2. Thậm chí, Lamb Weston - nhà cung cấp khoai tây cho các chuỗi đồ ăn nhanh như McDonald's và Chick-fil-A - cảnh báo rằng đà giảm của nhu cầu đã "tăng tốc" trong những tháng gần đây và có thể kéo dài sang năm tài chính tới.

Max Gokhman, Phó Chủ tịch cấp cao tại Franklin Templeton Investment Solutions, chia sẻ: "Dữ liệu thời gian thực cho thấy người tiêu dùng đang bắt đầu chậm lại". Ông dẫn chứng từ các báo cáo của các thương hiệu hàng tiêu dùng thiết yếu và tài chính, cho thấy xu hướng người tiêu dùng chuyển sang các hàng hóa giá trị thấp hơn, trong khi người tiêu dùng thu nhập thấp vay nhiều hơn nhưng chi tiêu ít hơn.

Tuy nhiên, đối với Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), đây có thể là một tín hiệu mà họ kỳ vọng. Khi họ chuẩn bị họp bàn về thời điểm bắt đầu giảm lãi suất trong tuần tới, sự chậm lại trong chi tiêu tiêu dùng có thể giúp họ đạt được mục tiêu kiềm chế lạm phát ở mức 2%.

Austan Goolsbee, Chủ tịch Fed Chicago, trong cuộc trao đổi với Financial Times vào đầu tháng 7, đã nhìn nhận xu hướng này là điều tất yếu: "Rất có thể chúng ta sẽ quay lại chi tiêu phần lớn tiền cho dịch vụ và khi điều đó xảy ra, các nhà sản xuất hàng hóa sẽ phải đối mặt với tình trạng khó khăn". Ông cũng lưu ý rằng một số dấu hiệu này đã bắt đầu xuất hiện, đặc biệt là trong ngành sản xuất quần áo và bán lẻ.

Lisa Cook, Thống đốc Fed, cũng đưa ra nhận định tương tự. Bà chỉ ra rằng việc các chuỗi bán lẻ lớn như Target và Walmart quay trở lại chiến lược giảm giá cho thấy người tiêu dùng ngày càng không sẵn lòng chấp nhận mức tăng giá cao như trong những năm gần đây. "Một số nhà bán lẻ quốc gia đã công bố kế hoạch giảm giá một số mặt hàng nhất định", bà Cook nói. "Và có bằng chứng ngày càng rõ ràng cho thấy những người mua sắm có thu nhập cao hơn đang chuyển sang các cửa hàng giảm giá".

Tuy nhiên, bức tranh tổng thể không hoàn toàn ảm đạm. Noel Wallace, Giám đốc điều hành Colgate-Palmolive, vẫn tỏ ra lạc quan về nhu cầu trên toàn cầu. Trong báo cáo công bố vào ngày 26/07, Colgate-Palmolive cho biết khối lượng bán hàng quý 2 đã tăng 4.7% so với cùng kỳ năm ngoái, đồng thời nâng dự báo cho cả năm.

Tương tự, James Quincey, Giám đốc điều hành Coca-Cola, mặc dù thừa nhận có "dấu hiệu áp lực ở nhiều phân khúc người tiêu dùng khác nhau ở các thị trường phát triển", nhưng ông vẫn lạc quan khi chỉ ra rằng doanh số bán một số sản phẩm cao cấp như nước ép và nước khoáng đang tăng trưởng. Coca-Cola thậm chí đã nâng dự báo doanh số cho cả năm.

Nhìn chung, xu hướng tiêu dùng tại Mỹ đang cho thấy những dấu hiệu dịch chuyển. Trong khi các nhà sản xuất hàng hóa và bán lẻ đang phải đối mặt với thách thức, thì đây lại có thể là cơ hội cho các doanh nghiệp trong lĩnh vực dịch vụ.