Thanh tra Chính phủ nêu trách nhiệm việc DIG không xác định giá trị QSDĐ dự án Đại Phước trong quá trình cổ phần hóa

Thanh tra Chính phủ (TTCP) ngày 27/08/2024 công bố kết luận về việc chấp hành pháp luật trong cổ phần hoá và thoái vốn Nhà nước tại Tổng CTCP Đầu tư Phát triển Xây dựng (DIC Corp, HOSE: DIG), trong đó nêu một số hạn chế, thiếu sót trong quá trình này.

Theo kết luận thanh tra, quá trình cổ phần hoá DIG và thoái vốn Nhà nước tại công ty này được Bộ Xây dựng quan tâm triển khai thực hiện đạt kết quả tích cực.

Bên cạnh đó vẫn còn một số hạn chế, thiếu sót, vi phạm như DIG không lập phương án sử dụng đất; không xác định giá trị lợi thế vị trí địa lý đối với đất thuê là loại đất đô thị để tính vào giá trị doanh nghiệp.

Bộ Xây dựng ban hành quyết định phê duyệt giá trị vốn Nhà nước tại thời điểm 0h ngày 13/03/2008 để bàn giao doanh nghiệp Nhà nước là CTCP Đầu tư Phát triển Xây dựng sang Tổng CTCP Đầu tư Phát triển Xây dựng không đảm bảo đúng thời gian theo quy định.

Về xác định giá trị tài sản là công trình xây dựng trên đất, theo TTCP, đơn vị tư vấn là CTCP Giám định, thẩm định Việt Nam (VIVACO) xác định không đúng suất vốn đầu tư và nguyên giá của 2 công trình xây dựng trên đất dẫn đến giá trị tài sản được đánh giá chênh lệch giảm so với quy định số tiền hơn 2.4 tỷ đồng; không xác định lại giá trị quyền sử dụng đất (QSDĐ) 25 căn biệt thự thuộc khu biệt thự Phương Nam theo đúng quy định của Chính phủ. Tuy nhiên, doanh thu từ việc chuyển nhượng 14/25 căn biệt thự sau ngày 01/01/2007 đã được hạch toán vào kết quả kinh doanh của Công ty Nhà nước theo quy định; 11 căn còn lại đã được Kiểm toán Nhà nước xác định bổ sung tiền sử dụng đất và DIG đã nộp vào Quỹ hỗ trợ sắp xếp doanh nghiệp sau khi Bộ Xây dựng có quyết định phê duyệt giá trị vốn Nhà nước tại thời điểm 0h ngày 13/03/2008 để bàn giao doanh nghiệp Nhà nước sang CTCP.

VIVACO và Bộ Xây dựng không xác định lại giá trị quyền sử dụng đất dự án khu đô thị du lịch sinh thái Đại Phước mà sử dụng tập hợp chi phí đầu tư và giá trị quyền phát triển dự án để tính vào giá trị doanh nghiệp cổ phần hoá, không đúng quy định của Chính phủ.

Theo quy định của Chính phủ, TTCP đã đề nghị và được UBND tỉnh Đồng Nai có văn bản ngày 29/08/2023 xác định vị trí dự án chưa được ghi nhận trong bảng giá đất giai đoạn 2006 - 2008, không có giao dịch chuyển nhượng quyền sử dụng đất ở giai đoạn 2006 - 2008 nên không xác định được giá thị trường.

TTCP thấy tập hợp chi phí đầu tư và giá trị quyền phát triển dự án đã tính vào giá trị doanh nghiệp cao hơn giá trị QSDĐ tính theo bảng giá đất năm 2007 do UBND tỉnh Đồng Nai Quy định. Tuy nhiên, nhằm đảm bảo giá trị QSDĐ của dự án đưa vào xác định giá trị doanh nghiệp cổ phần hóa sát với giá thị trường theo Nghị định 17/2006/NĐ-CP, TTCP đề nghị Bộ Xây dựng, UBND tỉnh Đồng Nai cần rà soát lại để xử lý theo đúng quy định pháp luật về cổ phần hóa doanh nghiệp. Nếu giá trị quyền sử dụng đất xác định lại thấp hơn tập hợp chi phí đầu tư và giá trị quyền phát triển dự án đã tính vào giá trị doanh nghiệp thì giữ nguyên, nếu cao hơn thì thu nộp bổ sung vào ngân sách Nhà nước.

Bộ Xây dựng chưa làm hết trách nhiệm trong việc chỉ đạo về giá chào bán cổ phiếu riêng lẻ năm 2009

Về xử lý tài chính trong giai đoạn từ khi xác định giá trị doanh nghiệp đến khi chính thức chuyển sang CTCP, theo TTCP, trong quá trình quyết toán giá trị vốn Nhà nước, DIG đã hạch toán các khoản lỗ của 3 công ty con (từ thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp cổ phần hoá công ty con đến thời điểm chuyển sang CTCP công ty con), được Bộ Xây dựng phê duyệt quyết toán vào giá trị vốn Nhà nước tại thời điểm 0h ngày 13/3/2008 để bàn giao sang CTCP không đúng quy định của Chính phủ.

TTCP kiến nghị Bộ Xây dựng và người đại diện phần vốn Nhà nước tại DIG cần làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm đối với các khoản lỗ trên để xử lý theo đúng quy định.

Đối với việc phát hành cổ phiếu riêng lẻ, theo TTCP, Bộ Xây dựng với vai trò là chủ sở hữu chưa làm hết trách nhiệm trong việc chỉ đạo về giá chào bán cổ phiếu riêng lẻ năm 2009, cần được kiểm điểm, xử lý theo quy định.

Về trình tự, thủ tục thoái vốn và việc xác định giá trị cổ phần để thoái vốn Nhà nước, TTCP nêu, Bộ Xây dựng phê duyệt phương án thoái vốn Nhà nước tại DIG nhưng không xin ý kiến của Bộ Tài chính và Bộ Kế hoạch và Đầu tư; DIG cung cấp thông tin không đầy đủ, dẫn đến đơn vị tư vấn không xác định lại giá trị quyền sử dụng đất của 3 địa chỉ đất nhằm bảo đảm sát với giá thị trường tại thời điểm thẩm định giá cổ phần. Tổng số tiền chưa được xác định theo giá thị trường để đưa vào định giá cổ phần tạm ước tính là 1,821 đồng/cp, ước giá cổ phần sẽ là 14,251 đồng (bằng giá do tư vấn đã xác định là 12,430 đồng + 1,821 đồng).

Tuy nhiên, kết quả thẩm định giá của đơn vị tư vấn và lịch sử giá giao dịch trên thị trường chứng khoán của mã cổ phiếu DIC đã được Bộ Xây dựng tham khảo, trên cơ sở đó Bộ Xây dựng xác định giá bán cổ phần tối thiểu là 15,000 đồng, cao hơn giá thẩm định của đơn vị tư vấn (12,430 đồng); giá bán khớp lệnh trên sàn giao dịch chứng khoán đã thực hiện là 19,250 đồng/CP, cao hơn giá do Bộ Xây dựng xác định. Trong khi đó, theo quy định của pháp luật về phương thức chuyển nhượng vốn Nhà nước của Chính phủ thì giá bán cổ phần theo phương thức khớp lệnh trên sàn chứng khoán sẽ do thị trường quyết định.

Trách nhiệm đối với các vi phạm trên theo TTCP thuộc về Ban Chỉ đạo Cổ phần hoá DIG, lãnh đạo Bộ Xây dựng giai đoạn 2007 - 2008, năm 2009, giai đoạn năm 2016 - 2017 và các tổ chức, cá nhân có liên quan; đơn vị tư vấn là VIVACO; người đại diện phần vốn Nhà nước tại DIG.

Cần xác định nguyên nhân dẫn đến các khoản lỗ tại 3 công ty con của DIG

Từ những hạn chế, thiếu sót, vi phạm trên, Tổng Thanh tra kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Xây dựng tổ chức kiểm điểm để có hình thức xử lý theo quy định đối với tập thể lãnh đạo giai đoạn 2007 - 2008, 2016 - 2017 và các tổ chức, cá nhân có liên quan trong việc để xảy ra những hạn chế, vi phạm được chỉ ra qua thanh tra.

Đôn đốc các tổ chức, cá nhân có liên quan khắc phục số tiền vi phạm trong xác định giá trị tài sản được chỉ ra qua thanh tra; xác định nguyên nhân dẫn đến các khoản lỗ tại CTCP Đầu tư Phát triển Xây dựng Số 1 (UPCoM: DC1), CTCP Vật liệu Xây dựng DIC và CTCP Du lịch DIC để có biện pháp xử lý đối với các khoản lỗ đã quyết toán vào giá trị vốn Nhà nước tại DIG theo đúng quy định; làm rõ việc chỉ đạo về giá chào bán cổ phiếu riêng lẻ năm 2009; kiểm điểm, làm rõ việc không xác định lại giá trị quyền sử dụng đất của 3 vị trí đất trong quá trình thẩm định giá cổ phần để thoái vốn Nhà nước tại DIG.

Chủ trì, phối hợp với UBND tỉnh Đồng Nai rà soát lại việc xác định giá trị tài sản là quyền sử dụng đất dự án khu đô thị di lịch sinh thái Đại Phước. Nếu giá trị quyền sử dụng đất được xác định lại thấp hơn tập hợp chi phí đầu tư và giá trị quyền phát triển dự án đã tính vào giá trị doanh nghiệp thì giữ nguyên, nếu cao hơn thì thu nộp bổ sung vào ngân sách Nhà nước.

Ngoài ra, TTCP kiến nghị trong quá trình kiểm điểm, rà soát, xử lý, khắc phục các hạn chế, vi phạm được chỉ ra qua thanh tra, nếu phát hiện dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự thì Bộ Xây dựng chuyển thông tin đến cơ quan điều tra xem xét xử lý theo thẩm quyền.

Thượng Ngọc

FILI