Sức hút của penny

Khẩu vị của nhiều nhà đầu tư nhỏ lẻ giai đoạn này vẫn là các cổ phiếu của doanh nghiệp nhỏ, có thị giá thấp (penny).

Thích cảm giác mạnh

Nguyễn Mạnh, một nhà đầu tư mới tham gia thị trường chứng khoán cho biết, anh cùng một nhóm bạn chỉ chuyên đầu tư vào cổ phiếu của các doanh nghiệp nhỏ, thị giá thấp nhưng có triển vọng tăng trưởng, với triết lý “bới rác rồi luyện thành vàng”. Họ lý giải, với hơn 400 triệu đồng trong tài khoản, hiện tại, họ chỉ mua được 4.000 cổ phiếu VCB, nhưng lại mua được tới 1 triệu cổ phiếu DLG.

“Để giá cổ phiếu VCB tăng gấp đôi, tức tăng lên vùng 200.000 đồng/cổ phiếu hầu như là điều không thể, nhưng cổ phiếu DLG thì hoàn toàn có thể. Thị giá DLG từng từ mức đáy 2.600 đồng/cổ phiếu tăng lên 4.250 đồng/cổ phiếu, tương lai có thể tăng 8.000 - 9.000 đồng/cổ phiếu, hay chí ít cũng phải là 6.000 đồng/cổ phiếu”, Mạnh chia sẻ.

Dẫu vậy, anh cũng thừa nhận, “người yếu tim không theo được trường phái này”. Hồi giữa năm, khi chỉ số VN-Index vọt lên gần 1.400 điểm, các mã “bank-chứng-thép” tăng mạnh thì tài khoản toàn cổ phiếu penny của Mạnh âm vài trăm triệu đồng. Song khi thị trường chung ngập sắc đỏ, NAV của anh tăng gần 400 triệu đồng.

Ngày 30/9/2021, Hoàng Anh, một nhà đầu tư cá nhân khác mở smartphone cho xem danh mục đầu tư gồm toàn penny của anh, trong đó mã sinh lời thấp nhất cũng là 31%, còn hầu như đều tăng 70 đến hơn 100%.

Ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc Phòng Phân tích, Công ty Chứng khoán Yuanta Việt Nam cho hay, dòng tiền vào cổ phiếu penny khá mạnh, do lớp nhà đầu tư cá nhân mới (F0) gia nhập thị trường sôi động. Kiến thức và kinh nghiệm của các nhà đầu tư này còn mỏng nên dễ bị dẫn dắt bởi hội chứng FOMO trong đầu tư (hội chứng sợ bị bỏ lỡ).

Nhận diện rủi ro

Theo ông Minh, những nhà đầu tư theo khuynh hướng này thường bị hấp dẫn bởi tỷ suất sinh lời cao do cổ phiếu penny mang lại, nhưng nguyên tắc của đầu tư tài chính là lợi nhuận cao thường đi kèm với rủi ro lớn.

“90% cổ phiếu penny không chứa đựng câu chuyện cơ bản bền vững nào cả, nếu nó có tăng trưởng thì cũng chỉ là tạo sóng ngắn trong một thời gian nào đó thôi. Chỉ có 10% cổ phiếu dạng này có khả năng hồi sức thật sự”, ông Minh nói.

“Tạo sóng ngắn” mà ông Minh nói chính là động tác của các “đội lái” (những người nắm phần lớn cổ phiếu) dùng câu chuyện, “game” riêng để đánh lên đánh xuống giá cổ phiếu để kiếm lời. Chính vì vậy, nhà đầu tư F0 nếu thiếu kinh nghiệm dễ bị sa lầy vì cổ phiếu penny.

Ông Bùi Khoa Bảo, Trưởng phòng Đầu tư, Công ty Chứng khoán VPS nhận định, mỗi người có một gu đầu tư khác nhau, nhưng thực tế thì chưa có huyền thoại chứng khoán nào trên thế giới bắt đầu từ cổ phiếu rác.

Nhưng không phải nhà đầu tư không có lý khi bỏ tiền vào cổ phiếu thị giá thấp. Theo ông Bảo, một số doanh nghiệp trước đây kinh doanh kém hiệu quả, thua lỗ, thậm chí sắp phá sản nhưng sau này đã “hồi sinh” nhờ được tái cấu trúc khi có nhóm cổ đông lớn vào nắm quyền kiểm soát.

Ông Nguyễn Thế Minh khuyến nghị, nếu đầu tư vào nhóm này, nhà đầu tư hãy chọn những cổ phiếu “cơ bản phục hồi tốt”. Trước đây, có những cổ phiếu thị giá chỉ có vài nghìn đồng, thanh khoản thấp, song gần đây tăng mạnh khi doanh nghiệp tăng vốn, mở rộng hoạt động, cải thiện hiệu quả kinh doanh và sức khỏe tài chính doanh nghiệp.

TS. Tôn Tích Quý, nguyên Phó giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và đầu tư chứng khoán, Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước đưa ra lời khuyên, nhà đầu tư nên dựa vào định giá cổ phiếu trước khi ra quyết định đầu tư cổ phiếu giá rẻ.

“Giá thị trường của cổ phiếu đang thấp nhưng định giá lại cao thì không nên mua vào”, ông Quý nói.

Các chuyên gia tài chính cũng lưu ý, nếu nhà đầu tư cho rằng cổ phiếu thị giá thấp có dư địa tăng giá lớn là sai lầm, bởi có những cổ phiếu ở vùng giá 4.000 – 5.000 đồng giảm về 1.000 đồng, tương đương mức giảm tới 70-80%, thậm chí giảm về 500 đồng/cổ phiếu trong lịch sử. Trong khi đó, cổ phiếu của nhiều doanh nghiệp tốt dù neo ở vùng giá cách xa mệnh giá nhưng lại cho tỷ suất sinh lời rất tốt.