Nhật Bản: Giảm tiền lương và chi tiêu, dấu hiệu cho đợt tăng lãi suất mới

Trong tháng 8/2024, mức lương điều chỉnh theo lạm phát và chỉ số chi tiêu trên hộ gia đình của Nhật Bản đã suy giảm. Tuy nhiên, các chuyên gia kinh tế cho rằng các xu hướng cơ bản vẫn chỉ ra sự phục hồi của lương và tiêu dùng.

Xu hướng dự đoán sẽ hỗ trợ kế hoạch tăng lãi suất thêm của Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ).

Mức lương thực tế của nền kinh tế lớn thứ tư thế giới đã giảm 0,6% trong tháng 8 so với cùng kỳ năm trước, theo dữ liệu do Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản công bố vào thứ Ba (8/10). Đây là sự sụt giảm tiếp theo sau mức tăng 0,3% được điều chỉnh lại từ tháng 7.

Trước đó, vào tháng 6/2024, mức lương thực tế đã ghi nhận sự tăng trưởng lần đầu tiên sau hơn hai năm khi các công ty tăng tiền thưởng mùa hè, nhưng Bộ Lao động đã cảnh báo rằng đóng góp từ các khoản thanh toán đặc biệt này sẽ giảm dần từ tháng 8.

Các khoản tiền thưởng đặc biệt trong tháng 8 đã tăng 2,7% so với cùng kỳ, giảm so với mức tăng 6,6% của tháng 7 và 7,8% của tháng 6. Điều này cho thấy phần lớn các khoản tăng lương là do các yếu tố ngắn hạn như tiền thưởng mùa hè, vốn không thể duy trì trong dài hạn.

Tuy nhiên, dữ liệu lương tháng 8 cũng cho thấy mức tăng lương cơ bản mạnh mẽ, đạt 3%, mức tăng lớn nhất trong gần 32 năm, phản ánh sự thành công của các cuộc đàm phán lương giữa quản lý và người lao động vào mùa Xuân vừa qua. Đây là mức tăng lớn nhất trong ba thập kỷ, và là một dấu hiệu tích cực cho thấy thị trường lao động Nhật Bản đang hướng tới sự cải thiện dài hạn.

Masato Koike, nhà kinh tế cấp cao tại Viện Sompo Plus, nhận xét: "Mức lương thực tế quay trở lại vùng âm đã được dự đoán trước. Tuy nhiên, xét về tổng thể, dữ liệu kinh tế không cho thấy dấu hiệu suy yếu nghiêm trọng."

Một báo cáo khác cũng cho thấy chi tiêu hộ gia đình trong tháng 8 đã giảm 1,9% so với cùng kỳ năm trước, làm dấy lên nghi ngờ về sức mạnh của tiêu dùng cá nhân, một yếu tố quan trọng đóng góp hơn một nửa GDP của Nhật Bản. Tuy nhiên, mức giảm này nhỏ hơn so với dự báo của thị trường, vốn ước tính giảm 2,6% dựa trên cuộc thăm dò của Reuters. Trên cơ sở điều chỉnh theo mùa, chi tiêu đã tăng 2,0% so với tháng trước, đánh dấu tốc độ tăng nhanh nhất trong vòng một năm.

Nhà kinh tế Yutaro Suzuki của Daiwa Securities nhận định: "Dù tỷ lệ tiết kiệm hộ gia đình vẫn ở mức cao, tiêu dùng có thể sẽ dần dần phục hồi nếu tâm lý người tiêu dùng cải thiện nhờ nhận thức về tăng lương."

Tăng trưởng bền vững của mức lương là yếu tố quan trọng để BOJ có thể tiến hành các đợt tăng lãi suất tiếp theo sau lần tăng lãi suất đầu tiên trong 17 năm vào tháng 3/2024 và đợt tăng kế tiếp vào tháng 7/2024. Ngân hàng Trung ương Nhật Bản đã nhấn mạnh rằng lạm phát và tăng trưởng lương đang lan rộng trên toàn quốc. Tuy nhiên, ngân hàng cũng lưu ý rằng các doanh nghiệp vừa và nhỏ đang đối mặt với áp lực lợi nhuận gia tăng, do chi phí lao động cao hơn.

Mức lương danh nghĩa, tức là tổng thu nhập bình quân hàng tháng của mỗi công nhân, đã tăng 3,0% lên 296.588 yên (1.999,11 USD) so với tháng 8/2023, thấp hơn so với mức tăng 3,4% trong tháng 7. Trong khi đó, tiền lương ngoài giờ – một chỉ số quan trọng đo lường sức mạnh của doanh nghiệp – đã tăng 2,6%, cho thấy doanh nghiệp vẫn đang cố gắng giữ nhịp tăng trưởng.

Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) được sử dụng để tính toán mức lương thực tế, bao gồm giá thực phẩm tươi sống nhưng loại trừ tiền thuê nhà, đã tăng 3,5% trong tháng 8, mức tăng cao nhất kể từ tháng 10/2023. Đây là một dấu hiệu cho thấy áp lực lạm phát đang tiếp tục gia tăng, nhưng cũng đồng thời tạo ra động lực cho BOJ trong việc tiếp tục điều chỉnh lãi suất.

Kinh tế Nhật Bản đã tăng trưởng với tốc độ 2,9% trong năm, nhờ vào tiêu dùng mạnh mẽ và lạm phát cốt lõi vẫn duy trì ở mức cao hơn mục tiêu 2% của BOJ. Điều này tiếp tục củng cố kỳ vọng về việc tăng lãi suất thêm trong tương lai gần, khi nền kinh tế đang trên đà hồi phục và duy trì ổn định.