HAG - phép thử cân bằng quyền lực và quyền lợi

Luật sư Nguyễn Tiến Hoà, Đoàn Luật sư Thành phố Hồ Chí Minh nhận định: hiện nay, các quy định pháp luật về huỷ niêm yết doanh nghiệp tương đối rõ ràng nhưng thiếu sự chặt chẽ.

Luật sư Hoà nhấn mạnh, qua các sự việc xảy ra đối với thị trường chứng khoán trong thời gian vừa rồi đã cho thấy, quyền lợi của các cổ đông cũng như các nhà đầu tư tương lai chưa thực sự được bảo đảm.

- Việc huỷ niêm yết đối với cổ phiếu HAG của CTCP Hoàng Anh Gia Lai do làm ăn thua lỗ giai đoạn trước đang gây tranh cãi. Quan điểm của ông về vấn đề này như thế nào?

Trong thời gian qua, nổi cộm lên vấn đề HAGL có thể bị hủy niêm yết trên sàn chứng khoán do thua lỗ trong 03 năm liên tiếp. Tuy nhiên, sau khi bị hủy niêm yết, HAGL vẫn có thể tiến hành giao dịch trên sàn UPCoM.

Đứng trước nguy cơ bị hủy niêm yết, HAGL kiến nghị Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, Sở Giao dịch Chứng khoán Việt Nam và Sở Giao dịch Chứng khoán TP Hồ Chí Minh cho phép HAGL áp dụng điều kiện thử thách là nếu kết quả kinh doanh bán niên và cả năm 2022 không có lãi thì hãy xem xét huỷ niêm yết.

Việc HAGL đứng trước nguy cơ bị hủy niêm yết dẫn đến tình trạng sẽ có rất nhiều nhà đầu tư bán cổ phiếu HAG trước khi mã này chính thức bị hủy niêm yết. Điều này sẽ tạo ra một đợt giảm giá rất mạnh của cổ phiếu HAG trên thị trường chứng khoán. Việc giảm giá này dẫn đến việc thua lỗ của nhà đầu tư đang nắm giữ, từ đó ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả đầu tư của các cổ đông.

Theo quy định của pháp luật, HAGL sẽ bị huỷ niêm yết bắt buộc cho kết quả kinh doanh giai đoạn 2017-2019. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại đã là năm 2022, nếu quy định không nêu rõ về trường hợp hồi tố huỷ niêm yết kết quả kinh doanh thì không nên huỷ niêm yết cổ phiếu của HAGL ở thời điểm hiện tại.

Biểu đồ chỉ số giá cổ phiếu HNG từ đầu năm 2022.

Cùng với đó, doanh nghiệp đang phát triển tốt lên, kinh doanh có lãi, một vài tháng tới hay năm tới doanh nghiệp lại đủ điều kiện niêm yết, buộc phải niêm yết lại sẽ dẫn tới sự rắc rối không cần thiết, ảnh hưởng tới tâm lý đầu tư. Quy định huỷ niêm yết có mục tiêu là không để “con sâu làm rầu nồi canh”, ảnh hưởng xấu tới thị trường; huỷ để các mã cổ phiếu xấu, không đủ điều kiện vẫn huy động được vốn, ảnh hưởng tới quyền lợi của cổ đông, nhà đầu tư. Hiện nay, tình hình kinh doanh của HAGL đang dần phục hồi. Do đó, việc hủy niêm yết cần được cân nhắc kỹ.

Bên cạnh đó, theo quy định hiện hành, sau khi hủy niêm yết, các doanh nghiệp sẽ tự động được đăng ký giao dịch trên sàn UPCoM để duy trì thanh khoản cổ phiếu.

Thế nhưng, cổ phiếu có thanh khoản hay không hoàn toàn phụ thuộc vào khả năng hồi phục của doanh nghiệp. Một khi doanh nghiệp đã cạn về tài chính, khả năng hoạt động không hiệu quả thì đưa lên sàn UPCoM chẳng khác gì thêm “rác” vào sàn này.

-Theo ông, hiện các quy định pháp lý đã đủ chặt chẽ để bảo vệ quyền lợi cổ đông cũng như các nhà đầu tư tương lai chưa, thưa ông?

Hiện nay, các quy định pháp luật tương đối rõ ràng tuy nhiên thiếu sự chặt chẽ. Qua các sự việc xảy ra đối với thị trường chứng khoán trong thời gian vừa rồi đã cho thấy, quyền lợi của các cổ đông cũng như các nhà đầu tư tương lai chưa thực sự được bảo đảm.

Các doanh nghiệp sẵn sàng gây ra sai phạm, cố tình vi phạm các quy định về chứng khoán để trục lợi vì tính toán được án phạt sẽ chỉ là con số nhỏ so với lợi ích mình đạt được. Bên cạnh đó, việc công bố thông tin của các doanh nghiệp niêm yết cũng chưa thực sự minh bạch. Các cơ quan quản lý chưa thực sự giám sát chặt chẽ tình hình để kịp thời đưa ra các văn bản cảnh báo khiến các nhà đầu tư không nắm được thông tin chính xác trước khi mua hay bán cổ phiếu.

Bản chất của đầu tư chứng khoán đã tiềm ẩn nhiều rủi ro hơn so với việc gửi tiết kiệm ngân hàng, do đó cần có quy định nghiêm minh cùng với các đơn vị giám sát, thực hiện quy định đó chặt chẽ, chính xác hơn, không chỉ đảm bảo sự “trong sạch” của thị trường mà còn để bảo vệ quyền lợi của người tham gia.

- Ông có đề xuất hay khuyến nghị như thế nào để giải quyết các trường hợp như HAG và để tránh các trường hợp tương tự xảy ra trong tương lai, thưa ông?

Việc các doanh nghiệp tính toán, xem xét và thay đổi Báo cáo tài chính trong các năm cũ không phải điều gì xa lạ. Tuy nhiên, với trường hợp của HAGL do khi thay đổi đã dẫn tới BCTC trong 3 năm liên tiếp từ 2017-2019 đều thể hiện việc thua lỗ nên mọi người lo sợ cổ phiếu HAG sẽ bị huỷ niêm yết theo quy định tại điểm e khoản 1 Điều 120 Nghị định 155/NĐ-CP ngày 31/12/2020.

Theo tôi điều khoản này không thể áp dụng được trong trường hợp của HAGL vì theo quy định tại khoản 12 Điều 310 của Nghị định này thì việc xử lý huỷ niêm yết phải được áp dụng từ ngày 01/01/2022. Tuy nhiên, câu trả lời cuối cùng đều phải đến từ các cơ quan có thẩm quyền.

Theo thông tin từ báo chí thì thông tin HAGL thua lỗ 3 năm liên tiếp đã được công bố từ tháng 3/2021, như vậy mặc dù đã hơn 10 tháng nhưng các cơ quan chức năng không có động thái cảnh báo nhà đầu tư việc có huỷ niêm yết cổ phiếu này hay không cũng là vấn đề cần lưu tâm.

Như đã bày tỏ ý kiến ở trên thì các cơ quan có thẩm quyền cần phải thúc đẩy việc giám sát một cách toàn diện, chặt chẽ hơn nhằm thông báo đến các nhà đầu tư về những thông tin ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán thay vì xử lý chậm chạp khiến nhiễu loạn thông tin như hiện nay.

Ngoài ra, như đã nói ở trên, thị trường chứng khoán là một kênh đầu tư rất “khốc liệt” và không thể đảm bảo 100% lãi như việc gửi tiết kiệm ngân hàng, do đó nhà đầu tư cần phải trang bị kiến thức cũng như kỹ năng khi tham gia, đồng thời giữ vững sự tỉnh táo trước những thông tin mập mờ, chưa được kiểm chứng.

- Xin cảm ơn ông!