Giải mã thị trường: Sự rút lui của dòng tiền

Thanh khoản thị trường chứng khoán Việt Nam đang ghi nhận sự suy giảm rõ rệt trong những tuần gần đây. Diễn biến này khiến không ít nhà đầu tư đặt câu hỏi: Dòng tiền đang rút khỏi thị trường hay chỉ tạm thời đứng ngoài để tái định vị?

Bài viết của Hồng Nhung - Chuyên viên tư vấn đầu tư

 

Thực tế cho thấy, sự sụt giảm thanh khoản hiện nay không xuất phát từ một nguyên nhân đơn lẻ, mà là hệ quả của sự hội tụ nhiều yếu tố, bao gồm bối cảnh vĩ mô - tiền tệ, tâm lý thị trường và cấu trúc vận động nội tại của chỉ số.

Theo quan sát diễn biến giao dịch trên sàn HOSE, giá trị khớp lệnh bình quân từ đầu tháng 11 đến nay đã giảm mạnh so với giai đoạn cao điểm tháng 10, khi thanh khoản thường xuyên duy trì ở vùng rất cao. Hiện tại, thị trường đang vận động với mức thanh khoản thấp hơn đáng kể, phản ánh trạng thái thận trọng bao trùm.

I. Áp lực từ bối cảnh vĩ mô và chính sách tiền tệ

1. Lãi suất trong nước có dấu hiệu nhích lên trở lại

Khi mặt bằng lãi suất tiết kiệm trở nên hấp dẫn hơn, dòng tiền ngắn hạn có xu hướng dịch chuyển từ các kênh rủi ro cao như chứng khoán sang kênh an toàn, đặc biệt là với nhóm nhà đầu tư cá nhân thiên về bảo toàn vốn.

Bên cạnh đó, áp lực tỷ giá và chi phí vốn cuối năm cũng góp phần khiến dòng tiền “rẻ” trở nên thận trọng hơn, làm giảm động lực giao dịch trên thị trường cổ phiếu.

2. Hiện tượng “khô tiền” mang tính chu kỳ cuối năm

Cuối năm cũng là thời điểm hệ thống ngân hàng phải ưu tiên thanh khoản cho hoạt động tín dụng, trong khi dư địa nới lỏng không còn nhiều. Điều này khiến dòng tiền đầu cơ và dòng tiền ngắn hạn vào thị trường chứng khoán suy yếu, đặc biệt là khi mức sinh lời ngắn hạn không còn hấp dẫn như giai đoạn trước.

Khối ngoại tiếp tục duy trì xu hướng bán ròng trong thời gian qua. Dù động thái này phần lớn mang tính cơ cấu danh mục và chịu ảnh hưởng từ yếu tố toàn cầu, nhưng tác động tâm lý lên nhà đầu tư trong nước là không nhỏ, nhất là trong bối cảnh thị trường thiếu động lực tăng trưởng rõ ràng.

II. Tâm lý phòng thủ lan rộng và cấu trúc thị trường thiếu đồng thuận

1. Nhà đầu tư cá nhân chuyển sang trạng thái quan sát

2. Nhà đầu tư tổ chức ưu tiên bảo vệ thành quả

Sau một năm mà nhiều quỹ và nhà đầu tư chuyên nghiệp đạt được mức sinh lời tương đối tích cực, chiến lược phổ biến trong giai đoạn cuối năm là bảo toàn lợi nhuận, hạn chế gia tăng rủi ro. Do đó, dòng tiền tổ chức có xu hướng chậm lại, tập trung quan sát và chuẩn bị cho các cơ hội mang tính trung - dài hạn trong năm tới, thay vì thúc đẩy thanh khoản ngắn hạn.

3. Thiếu nhóm cổ phiếu dẫn dắt rõ ràng

Thị trường hiện vận động trong trạng thái luân chuyển nhanh giữa các nhóm ngành, nhưng chưa hình thành được một nhóm cổ phiếu đủ sức dẫn dắt xu hướng. Thậm chí dòng ngân hàng được kì vọng sẽ dẫn sóng cũng mất hút sau nhịp điều chỉnh 3 tháng qua với những lo ngại KQKD quý 4 suy giảm vì NIM. Trong những nhịp giảm mạnh, dòng tiền lớn thường chọn đứng ngoài, chờ mức chiết khấu hấp dẫn hơn hoặc tín hiệu kỹ thuật xác nhận xu hướng mới. Khi dòng tiền chủ yếu mang tính lựa chọn cơ hội, thanh khoản toàn thị trường khó có thể bùng nổ.

III. Thanh khoản thấp – tiêu cực hay trạng thái cần thiết?

Khi nào thanh khoản có thể cải thiện?

Thanh khoản nhiều khả năng sẽ quay trở lại khi:

(1)Thị trường xác lập được xu hướng tăng với dòng dẫn dắt rõ ràng và bền vững hơn.

(2) Hoặc xuất hiện tín hiệu vĩ mô đủ mạnh, giúp củng cố niềm tin của nhà đầu tư.

Trong bối cảnh quốc tế, kỳ vọng về chu kỳ nới lỏng tiền tệ của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) trong thời gian tới có thể giúp giảm áp lực tỷ giá, từ đó tạo thêm dư địa cho chính sách tiền tệ trong nước - một yếu tố hỗ trợ quan trọng cho thị trường chứng khoán. Ngoài ra, đầu năm sẽ là thời điểm được hỗ trợ nhiều về cả mặt thanh khoản lẫn thông tin sẽ giúp thị trường vượt qua cơn gió đông này.

Tóm lại là,

Thanh khoản sụt giảm không đồng nghĩa với việc thị trường “hết tiền”, mà phản ánh trạng thái phòng thủ và chờ đợi của dòng vốn thông minh. Trong những giai đoạn như vậy, kiên nhẫn và kỷ luật thường mang lại lợi thế lớn hơn so với hành động vội vàng.

Thị trường không thiếu cơ hội – chỉ là dòng tiền đang chờ đúng thời điểm để lên tiếng

Hành trình vạn dặm bắt đầu từ một bước chân