Chân dung một nhà đầu tư F0 năm 2021

Một buổi chiều cuối năm 2021, cô bạn (U40, làm việc trong ngành quảng cáo) kể với tôi về chuyện đầu tư chứng khoán.

Cô hào hứng:

- Mình mới chơi gần đây thôi, đang lời 20%.

Tôi đã có cuộc trò chuyện với bạn để hiểu rõ hơn các F0 (những nhà đầu tư cá nhân mới tham gia thị trường chứng khoán) đầu tư như thế nào.

Bạn thấy người khác đầu tư chứng khoán có lời nên tham gia hay sao?

Đúng là cái gì cũng có duyên. Đáng lẽ mình chơi chứng khoán lâu rồi, mà năm nay mới có duyên. Mình theo dõi thị trường từ năm trước và mới đầu tư thời gian gần đây thôi.

Bạn chọn cổ phiếu như thế nào?

Chủ yếu nhờ tư vấn. Bạn mình làm chứng khoán hơn 10 năm, tư vấn về doanh nghiệp, về các “game” trong thị trường... Mấy môi giới kiểu tư vấn ngắn hạn hay đu theo thị trường đã nghỉ việc qua mấy cơn sóng, bạn mình vẫn ổn.

Sau khi được tư vấn, mình kiểm tra lại, xem cơ bản tốt không, có câu chuyện không, rồi tìm điểm tốt để mua, đợi tích lũy lâu có điểm break (bứt phá) thì mua. Mình chưa biết nhiều công ty lắm nhưng nói chung, có biết phân tích cơ bản và kỹ thuật.

Khi mua cổ phiếu, bạn có tự tin không?

Rất tự tin vì mình lọc kỹ lắm. Mà mình vừa có một “sai lầm” là tác động bên ngoài nên chốt lời sớm. Do lướt sóng nên lỡ mất hàng, chứ không đã lời tới 60-70%.

Khi đầu tư, bạn nhắm đến ngành nào?

Tùy mã. Ngoài 1 mã có game thì các mã kia đều tốt mà giá rẻ.

Bạn nắm cổ phiếu lâu không?

Cũng tùy. Mã nào mình nhắm giữ lâu thì giữ lâu. Có mấy mã thì trade (giao dịch) ngắn.

Vậy, bạn giao dịch như thế nào? Bình thường khi nào thì bán?

Điểm bán là khó nhất. Mình đang luyện tâm lý thị trường. Mà tại thị trường lên nhiều rồi nên cũng sợ sẽ điều chỉnh mạnh, chứ các mã mình chọn là siêu tốt.

Dù mới tham gia nhưng bạn có rút ra cách nào để kiếm được tiền từ thị trường chứng khoán không?

Mình chưa biết. Nói như nhiều người thì mình “chưa tốt nghiệp” thị trường. Mà kiếm ít ít cũng được. Chơi vui vui cũng được, quan trọng là tâm mình an, mình vẫn enjoy (hưởng thụ) cuộc sống.

Bạn có đặt mục tiêu khi đầu tư không?

Mục tiêu bây giờ là hiểu rõ thị trường chứng khoán thôi. Mình thuộc kiểu không chơi khi không rành, nếu làm cái gì mà không rành thì từ đầu chả mong đợi gì, coi như có thể mất.

Bạn ứng phó rủi ro trong đầu tư như thế nào?

Cần phân bổ vốn. Hồi trước, mình có học được từ một người thầy. Bài học lớn nhất là về phân bổ nguồn vốn, chứ không phải trade gì. Với đầu tư chứng khoán, chỉ dùng vốn mình chấp nhận mất cũng không sao, thì tâm lý mình vững, không chơi kiểu all in (tất tay). Phải bảo đảm cuộc sống hàng ngày của mình và gia đình không bị ảnh hưởng bởi nguồn vốn đầu tư, cái này mới quan trọng.

Bạn định đầu tư chứng khoán lâu dài không?

Chứng khoán ổn lắm, tiềm năng. Hồi đó, mình chê chứng khoán lời ít nên không chơi, qua chơi crypto.

Bây giờ, mình thấy chứng khoán kiểu là chân lý cuộc đời. Không phải do lời mà mình nói vậy đâu, nhưng nó rất hay. Nói chung là rất phải và cần chơi chứng khoán. Đáng lẽ mình nên tham gia từ lâu.

Chân lý như thế nào? Tại sao phải đầu tư chứng khoán?

Mình là người luôn tìm một cách nào đó kiếm tiền thêm ngoài lương từ công việc chính. Trước giờ mình làm đủ thứ mà toàn trải nghiệm tệ. Cái chính là... tất cả những cái đó đều không lâu dài, không bền vững, trong khi chứng khoán là kênh đầu tư đi theo suốt đời được, những kiến thức và trải nghiệm từ chứng khoán sẽ cho mình giỏi hơn.

Chứng khoán là kênh hợp pháp, Nhà nước bảo hộ nên tạm yên tâm. Chứng khoán cũng giúp mình hiểu hơn về kinh tế, cuộc sống xung quanh nói chung.

Bạn trải nghiệm thị trường giảm điểm lần nào chưa?

Có vài lần rồi. Lúc mình vào thị trường là VN-Index về 1,225 điểm, canh đúng lúc giảm sâu để vào, trước đó mình ngồi canh thôi. Rồi hôm bữa mình mua mã X, vừa mua xong là thị trường giảm, mình vẫn giữ hàng, mua thêm, sau khi nó rũ hàng tơi bời rồi thì nó “bay”.

Bạn đã chuẩn bị cho tình huống thị trường vào chu kỳ giảm chưa?

Khi đầu tư, đầu tiên phải nhìn thị trường, kế tiếp là nhìn cổ phiếu. Thị trường sẽ phải điều chỉnh, không tăng mãi, không giảm mãi. Sẽ có những lúc thị trường giảm cả năm. Cũng có khả năng năm sau giảm, vì nó lên 2 năm rồi.

Mình quan sát thôi, nhìn các yếu tố vĩ mô để đoán thị trường như lãi suất còn ủng hộ thị trường không, tâm lý thị trường... Mình vẫn luôn có tâm thế thị trường có khả năng quay đầu mạnh. Mặc dù kinh tế bây giờ khác xưa nhiều rồi nhưng không có nghĩa là năm sau không sập. Nói chung đầu tư mà, cũng phải có tư thế thị trường điều chỉnh, nếu còn tin vào thị trường thì mình giữ vốn đó thôi. Quan trọng là phải giữ nồi cơm của mình.

Sau cuộc trò chuyện, tôi nghĩ rằng mặc dù trải nghiệm thị trường có thể chưa đủ nhưng một số F0 không “mơ mộng”, “tay không bắt giặc” như nhiều người vẫn nghĩ là “thiếu kinh nghiệm và kiến thức trên thị trường chứng khoán”, đâu đó vẫn có những nhà đầu tư chịu khó tìm hiểu; đầu tư cẩn trọng; biết sử dụng “đòn bẩy trí tuệ”. Và một người ổn định tài chính thì sẽ có một gia đình ổn định tài chính, một xã hội thịnh vượng.