Các doanh nghiệp xin khất nợ 95.000 tỷ đồng trái phiếu

Khoảng 50 doanh nghiệp đàm phán dời ngày đáo hạn cho hơn 95.200 tỷ đồng trái phiếu trong bối cảnh thiếu vốn và kinh doanh khó khăn.

Mới đây, Novaland thông báo đã đạt thỏa thuận gia hạn một lô trái phiếu với ngày đáo hạn ban đầu vào cuối tháng 6/2023 thành cuối tháng 6/2025. Lô này được phát hành từ năm 2019, ban đầu có tổng giá trị 1.300 tỷ đồng, đến nay còn lưu hành 650 tỷ đồng.

Bên cạnh gia hạn, Novaland điều chỉnh việc trả lãi thành một lần vào ngày đáo hạn đã điều chỉnh hoặc ngày mua lại trước hạn trái phiếu, thay vì trả lãi định kỳ 3 tháng một lần như trước. Trong trường hợp có doanh thu bán hàng hoặc nguồn thu khác về nhanh hơn dự kiến, công ty sẽ mua lại trước hạn một phần hoặc toàn bộ trái phiếu.

Tính chung cả tháng 9, Novaland và công ty con đã dời kỳ hạn cho ba lô trái phiếu với tổng giá trị khoảng 1.145 tỷ đồng. Các lô đều được nâng thêm hai năm, ngày đáo hạn được dời sang tháng 6-8/2025.

Nới kỳ hạn trái phiếu trở thành động thái chung của nhiều doanh nghiệp trong thời gian qua, nhất là nhóm bất động sản. Hệ sinh thái Hưng Thịnh đàm phán lùi thời hạn tổng cộng 7 lô trái phiếu trong tháng 9, giá trị khoảng 9.200 tỷ đồng. Nhóm thuộc Bamboo Capital cũng dời hạn khoảng 8.000 tỷ đồng trái phiếu. Một doanh nghiệp đa ngành có trụ sở tại TP HCM cũng nới hạn hoàn thành nghĩa vụ với 11 lô trái phiếu, tương ứng khoảng 12.000 tỷ đồng. Đa phần điều chỉnh ngày đáo hạn thêm hai năm, dời áp lực trả nợ sang giai đoạn 2025-2026.

Thiếu vốn và hoạt động kinh doanh gặp khó khiến các doanh nghiệp chọn tập trung đàm phán kéo dài thời gian, thay vì mua lại trái phiếu đến hạn. Riêng tháng 9, Hiệp hội thị trường trái phiếu Việt Nam (VBMA) thống kê các doanh nghiệp chỉ mua lại hơn 9.200 tỷ đồng trái phiếu, chưa bằng một phần tư so với tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp đến hạn. Con số này cũng nằm trong nhóm thấp nhất kể từ năm 2022 và giảm một nửa so với cùng kỳ.

Nhóm phân tích VNDirect dùng từ "sôi động" để diễn tả hoạt động đàm phán gia hạn trái phiếu trong quý III. Theo đơn vị này, tính đến ngày 3/10 đã có hơn 50 tổ chức phát hành đạt thỏa thuận tăng kỳ hạn với các trái chủ và đã có báo cáo chính thức lên Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX). Tổng giá trị trái phiếu đã được gia hạn hơn 95.200 tỷ đồng.

Tình trạng chậm trả lãi và gốc trái phiếu vẫn nhiều. Tính đến ngày 3/10, khoảng 69 doanh nghiệp nằm trong danh sách chậm nghĩa vụ thanh toán lãi hoặc nợ gốc trái phiếu theo thông báo của HNX. VNDirect ước tính, tổng dư nợ trái phiếu của nhóm này khoảng 176.100 tỷ đồng, chiếm gần 18% toàn thị trường. Phần lớn là các doanh nghiệp kinh doanh địa ốc.

Thời gian tới, các bên quan sát thị trường đều cho rằng áp lực trả nợ trái phiếu vẫn rất lớn với doanh nghiệp. VNDirect ước tính, trong quý IV sẽ có khoảng gần 53.800 tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp đáo hạn. Nhóm bất động sản có tỷ trọng lớn nhất chiếm 44% và đứng thứ hai là nhóm tài chính - ngân hàng với tỷ lệ gần 40%.

Trong khi đó, Hiệp hội Bất động sản TP HCM (HoREA) đưa ra con số 65.500 tỷ đồng nếu không tính các lô trái phiếu đã giãn và hoãn. Gần 80% là trái phiếu doanh nghiệp bất động sản. Vì thế, HoREA đánh giá quý cuối năm mới là giai đoạn cao điểm đáo hạn trái phiếu.