Bầu cử Mỹ sẽ ảnh hưởng thế nào đến kinh tế các nước châu Á?

Kết quả bầu cử tổng thống Mỹ ngày 5-11 tới sẽ tác động mạnh đến thị trường tài chính châu Á. Nhà đầu tư đang cố phán đoán thị trường sẽ phản ứng ra sao vì ông Donald Trump và bà Kamala Harris có chính sách tương phản nhau.

Các cuộc thăm dò trước ngày bầu cử cho thấy Phó tổng thống Kamala Harris, ứng viên của đảng Dân chủ, và cựu Tổng thống Donald Trump, ứng viên của đảng Cộng hòa không giành vị thế vượt trội so với đối thủ. Thị trường cá cược cho thấy khả năng Trump chiến thắng nhỉnh hơn.

Trump thắng cử, đồng nội tệ và xuất khẩu châu Á gặp áp lực

Nhà đầu tư toàn cầu đang suy đoán một nhiệm kỳ mới của ông Trump hay phiên bản Trump 2.0 sẽ có ý nghĩa như thế nào với châu Á. Nhiều nhà phân tích tin rằng, Trump sẽ sớm áp thuế 60% với hàng Trung Quốc, 20% với hàng các nước khác và điều này sẽ làm gián đoạn thương mại toàn cầu. Chính sách tài khóa mở rộng sẽ làm lạm phát tồi tệ hơn. Điều này đồng nghĩa rằng Quỹ Dự trữ liên bang (Fed) sẽ ít cắt giảm lãi suất hơn và sức mạnh đồng đô la được duy trì.

Theo Alex Loo, chiến lược gia ngoại hối và vĩ mô tại TD Securities ở Singapor, trên khắp các thị trường ngoại hối, châu Á sẽ bị ảnh hưởng nặng nề nhất nếu ông Trump chiến thắng. Đối với các nhà đầu tư ngoại hối châu Á, mối quan tâm hàng đầu là nếu ông Trump đắc cử và ban hành thuế quan toàn diện đối với tất cả hàng nhập khẩu vào Mỹ. Điều này sẽ ảnh hưởng rất lớn đến các nước châu Á bởi khu vực này có xu hướng hướng đến xuất khẩu nhiều hơn.

Trong khi đó, Peter Kinsella, giám đốc chiến lược ngoại hối toàn cầu thuộc Union Bancaire Privee ở London, nhận định đồng nhân dân tệ ở Trung Quốc đại lục có thể dễ dàng trượt giá trở lại mức 7,20+ đổi 1 đô la từ mức 7,11 hiện tại nếu Cộng hòa chiến thắng.

Kể từ khi chiến tranh thương mại khởi phát từ 2018-2019, các nhà phân tích một cách tin cậy là Trung Quốc đã duy trì đồng nội tệ suy yếu để bù đắp cho tác động tiêu cực do hàng rào thuế quan Mỹ gây ra.

“Lần này, Bắc Kinh sẽ không muốn chấp nhận đồng nhân dân tệ mất giá đáng kể so với đồng đô la", theo báo cáo của các nhà kinh tế của hãng chứng khoán Nomura Securities. Nguyên nhân là do Trung Quốc đang cố gắng nâng đỡ đồng nội tệ, ổn định thị trường bất động sản và tài chính trong nước.

Alex Holmes, giám đốc khu vực châu Á tại Economist Intelligence Unit ở Singapore, cho rằng đồng yen là một trong những loại tiền tệ dễ bị ảnh hưởng nhất khi ông Trump đắc cử lần thứ hai, do chênh lệch lớn về lãi suất giữa Mỹ và Nhật Bản.

Đồng yen đã giảm xuống dưới mức 153 yen ăn 1 đô la hôm 23-10, mức thấp nhất trong ba tháng qua trước khi hồi phục vào cuối tuần rồi. Sự mất giá mới nhất của đồng yen bắt nguồn từ sức mạnh của đồng đô la sau khi Chủ tịch Fed Jerome Powell cho biết không vội vàng giảm lãi suất. Các nhà đầu tư buộc phải cân nhắc khả năng chiến thắng của Trump sẽ làm lạm phát tệ hơn.

Holmes đánh giá, đồng tiền của Đài Loan và Thái Lan nằm trong số những loại tiền tệ sẽ bị ảnh hưởng bởi chênh lệch tỷ giá với Mỹ. Với Nhật Bản, Nicholas Smith, chiến lược gia về vốn chủ sở hữu Nhật Bản tại CLSA, nhận định các công ty Nhật Bản có vẻ ít bị ảnh hưởng hơn trước nhiệm kỳ Trump 2.0 vì đã dành bốn thập niên vừa qua để chuyển hoạt động sản xuất ra nước ngoài.

"Các tập đoàn Nhật Bản đầu tư lớn vào Mỹ, đặc biệt là ngành xe hơi. Điều đó thực sự trở nên quan trọng hơn từ đây trở đi vì việc vận chuyển hàng hóa xuyên biên giới sẽ trở thành vấn đề ngày càng trắc trở hơn đối với các tập đoàn trên toàn cầu nếu ông Trump thắng trong cuộc bầu cử tuần tới", Smith nói.

Trump 2.0: Nợ công và thị trường chứng khoán căng thẳng?

Theo báo cáo của Fitch Ratings do Thomas Rookmaaker đứng đầu công bố hôm 14-10, đồng đô la mạnh hơn dự kiến ​​có thể gây căng thẳng cho nền kinh tế một số nước châu Á - Thái Bình Dương.

Báo cáo Fitch Ratings cho biết, hơn 80% nợ công của Mông Cổ là bằng ngoại tệ. Con số này là hơn 20% đối Sri Lanka, Bangladesh, Pakistan, Philippines, Indonesia và Việt Nam.

Cũng theo đó, dưới thời Trump 1.0, đồng đô la mạnh hơn so với mức cơ sở của Fitch thường sẽ làm tăng gánh nặng cho các đơn vị cấp phát tín dụng ở châu Á trong việc trả nợ bằng đô la Mỹ, tương tự là khó khăn trong việc tái cấp vốn cho khoản nợ này.

Một số nhà đầu tư đang chuyển sang các loại giao dịch có thể tự bảo vệ trong trường hợp ông Trump vượt qua bà Harris trong bầu cử tuần tới.

Kinsella của Union Bancaire Privee cho biết, ở thị trường giao dịch quyền chọn (options market) hoạt động mua đô la so với đồng yen, euro, nhân dân tệ ở thị trường nội địa Trung Quốc và peso Mexico đã tăng đáng kể. Động thái này cho thấy các nhà đầu tư tổ chức đang phòng ngừa khả năng Trump thắng cử.

"Tuy nhiên, chúng tôi lưu ý rằng các giao dịch này có thời hạn hạn chế, cho thấy thị trường đang đặt cược vào "phản xạ tự nhiên ban đầu” đối với chiến thắng của Trump", Kinsella nói.

Đối với cổ phiếu, các thị trường chứng khoán Đông Bắc Á là sàn niêm yết của các công ty liên quan đến chip, linh kiện và phần cứng và doanh thu các công ty này có tỷ lệ phụ thuộc cao vào thị trường Mỹ. Hartmut Issel, giám đốc đầu tư cổ phiếu châu Á - Thái Bình Dương tại UBS Wealth Management ở Singapore, tin rằng những ngành này sẽ bị chính sách thuế quan của ông Trump tác động.

Theo dữ liệu của UBS Wealth Management, tính đến tháng 7 có 25% doanh thu của các công ty niêm yết Đài Loan là tại Mỹ, gấp năm lần chỉ số MSCI Emerging Markets. Trong khi đó, tỷ lệ của Hàn Quốc là 17%. Để so sánh, mức độ tiếp xúc doanh thu của doanh nghiệp Philippines và Malaysia với Mỹ chỉ là 2% và Trung Quốc là 1%.

Issel cho biết các công ty niêm yết lớn của Trung Quốc không xuất khẩu phần lớn sản lượng sang Mỹ. "Do đó, áp lực có thể xảy ra đối với cổ phiếu Trung Quốc sẽ đến một cách gián tiếp, nhất là khi nền kinh tế đại lục đang trì trệ hoặc đơn giản là sự thu hẹp của hệ số định giá".

Trong cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung dưới thời ông Trump, các chỉ số chứng khoán của Trung Quốc đại lục đã giảm khoảng 30%, các chỉ số của Hàn Quốc và Đài Loan cũng giảm vừa phải. Issel nói hiệu suất của S&P 500 đã giảm hai chữ số vào thời điểm đó.

Nếu bà Harris chiến thắng?

Chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ lần thứ 60 của bà Harris được kỳ vọng sẽ duy trì mọi thứ nguyên trạng như hiện nay. Tuy vậy, cổ phiếu và tiền tệ châu Á cũng có thể phản ứng theo cách riêng.

Tim Murray, chiến lược gia thị trường vốn tại bộ phận đa tài sản tại T. Rowe Price ở Mỹ, cho biết các nhà đầu tư cổ phiếu châu Á có thể sẽ có phản ứng tích cực trong ngắn hạn. Các nhà đầu tư Mỹ sẽ lo ngại hơn về khả năng quản lý các hãng big tech và thuế doanh nghiệp cao hơn.

Loo của TD Securities tin rằng, chiến thắng của Harris sẽ làm suy yếu đồng đô la vì "giữ nguyên trạng mọi thứ", với khả năng Mỹ sẽ tiếp tục chu kỳ cắt giảm lãi suất. Theo nhiều nhà phân tích, bà Harris dự kiến ​​sẽ tiếp tục thực hiện cách tiếp cận của ông Biden đối với thương mại toàn cầu.

Holmes của Economist Intelligence Unit cho biết, Biden đã thay đổi chính sách Mỹ khá nhiều. Hồi tháng 6, ông Biden đã áp thuế đến 100% đối với một số sản phẩm năng lượng mặt trời của Trung Quốc được sản xuất tại Đông Nam Á. Hai năm trước, ông đã giới thiệu luật khí hậu, luật giảm phát để thúc đẩy sản xuất năng lượng tái tạo của Mỹ. Riêng Đạo luật Chip và khoa học nhằm mục đích củng cố ngành công nghiệp bán dẫn của nước này.

"Một điểm quan trọng cần nêu ra là xét về thương mại, không phải Trump sẽ bảo hộ còn Harris thì không. Mỹ vẫn sẽ cố gắng bảo vệ các ngành công nghiệp chiến lược dưới thời Harris, chỉ là hiệu quả hơn Trump", Holmes nói.