Ba bộ cùng quan điểm về tăng thuế đối với giao dịch chứng khoán

Việc tăng thuế suất đối với các giao dịch, nhất là giao dịch chứng khoán, bất động sản... cần phải nghiên cứu thận trọng trước khi áp dụng, để giảm thiểu ảnh hưởng bất lợi đến sự phát triển của thị trường.

Như BizLIVE đề cập vừa qua, trong khuôn khổ kỳ họp bất thường của Quốc hội đang diễn ra, Ủy ban Kinh tế của Quốc hội đã đề cập đến đề nghị tăng thuế đối với chứng khoán, bất động sản…

Có ý kiến đại biểu Quốc hội cũng đề nghị cần tăng thuế đối với giao dịch chứng khoán, bất động sản, nhưng các bộ chức năng cho rằng cần nghiên cứu thận trọng.

Trong khuôn khổ kỳ họp bất thường lần thứ nhất, Quốc hội đã dành gần trọn ngày 7/1 để thảo luận về dự thảo Nghị quyết chính sách tài khóa, tiền tệ để hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế- xã hội.

Đây là nội dung đã được trình Quốc hội từ sáng 4/1 trong phiên khai mạc kỳ họp và được thảo luận tại tổ ngay chiều cùng ngày.

Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế phản ánh, nhiều ý kiến đề nghị tiếp tục nghiên cứu biện pháp tăng thuế đối với giao dịch chứng khoán, bất động sản, lĩnh vực kinh doanh trên nền tảng kỹ thuật số hoặc tăng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với một số mặt hàng cần hạn chế tiêu dùng.

Phiên thảo luận tổ cũng ghi nhận nhiều ý kiến đồng tình với quan điểm này.

Theo thông tin từ Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc, thu ngân sách trên thị trường chứng khoán (TTCK) năm 2021 tăng 11 nghìn tỷ đồng, trên sàn thương mại điện tử thu được gần 1,4 nghìn tỷ, là vấn đề mới trong điều hành ngân sách.

Sau phiên thảo luận tổ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước và các bộ, cơ quan có liên quan đã giải trình, làm rõ một số nội dung thảo luận tại tổ và ý kiến cơ quan thẩm tra.

Các cơ quan của Chính phủ cho rằng, quy định của pháp luật về thuế hiện hành đã bao quát được các giao dịch chứng khoán, bất động sản, lĩnh vực kinh doanh trên nền tảng số.

Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện nay, việc tăng thuế suất đối với các giao dịch, nhất là giao dịch chứng khoán, bất động sản... cần phải nghiên cứu thận trọng trước khi áp dụng, để giảm thiểu ảnh hưởng bất lợi đến sự phát triển của thị trường.

Cụ thể, đối với lĩnh vực chứng khoán, theo quy định hiện nay, doanh nghiệp, tổ chức trong nước nộp thuế đối với thu nhập từ chuyển nhượng chứng khoán theo mức thuế suất 20% trên thu nhập. Đối với tổ chức nước ngoài (nhà thầu nước ngoài) áp dụng tỷ lệ thuế 0,1% trên doanh thu bán chứng khoán. Đối với cá nhân áp dụng mức thuế suất 0,1% trên giá bán chứng khoán (việc áp dụng mức thu thuế theo tỷ lệ % trên doanh thu, giá bán chứng khoán không phân biệt có lãi hay không có lãi).

Trong bối cảnh hiện nay, việc tăng thuế suất đối với các giao dịch chứng khoán cần nghiên cứu thận trọng để tránh ảnh hưởng đến sự phát triển thị trường chứng khoán trong giai đoạn tới với mục tiêu tăng quy mô, vị thế của thị trường chứng khoán Việt Nam, thu hút dòng vốn đầu tư trong và ngoài nước, theo báo cáo.

Đối với lĩnh vực bất động sản, ba cơ quan trên của Chính phủ nêu, theo quy định tại các Luật thuế TNDN, Luật thuế TNCN: mức thuế suất thuế TNDN 20% trên thu nhập được áp dụng đối với tổ chức, doanh nghiệp có thu nhập từ hoạt động chuyển nhượng bất động sản, doanh nghiệp không được bù trừ lãi từ hoạt động bất động sản với lỗ từ hoạt động sản xuất, kinh doanh và không áp dụng chính sách ưu đãi thuế TNDN đối với chuyển nhượng bất động sản; đối với cá nhân chuyển nhượng bất động sản áp dụng mức thuế suất 2% trên giá bán từng lần. Trường hợp không xác định được giá bán hoặc giá bán ghi trên hợp đồng thấp hơn mức giá do UBND cấp tỉnh quy định thì giá chuyển nhượng làm căn cứ tính thuế áp dụng theo mức giá do UBND cấp tỉnh quy định tại thời điểm chuyển nhượng. Như vậy, pháp luật thuế hiện hành đã quy định không ưu đãi đối với hoạt động kinh doanh, mua bán bất động sản.

Đối với lĩnh vực kinh doanh trên nền tảng kỹ thuật số có hưởng lợi, theo báo cáo, chính sách thuế hiện hành không phân biệt hoạt động kinh doanh theo hình thức truyền thống và hoạt động kinh doanh dựa trên nền tảng kỹ thuật số, hoạt động thương mại điện tử. Như vậy, các chính sách thu đã bao quát các hoạt động kinh doanh dựa trên nền tảng kỹ thuật số, hoạt động thương mại điện tử.

Đối với việc điều chỉnh tăng thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) đối với một số mặt hàng cần hạn chế tiêu dùng, theo báo cáo, căn cứ Chương trình xây dựng pháp luật nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV, việc sửa đổi, bổ sung Luật thuế TTĐB thuộc nhóm các nhiệm vụ lập pháp cần nghiên cứu rà soát, thời hạn hoàn thành báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội là ngày 30 tháng 6 năm 2022.

Hiện Chính phủ đang chỉ đạo Bộ Tài chính khẩn trương xây dựng, hoàn thành báo cáo rà soát để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội, trên cơ sở đó sẽ đề xuất thời điểm sửa đổi Luật thuế TTĐB cho phù hợp.

Ý kiến đại biểu về đánh giá tác động đến nợ xấu cũng được hồi âm tại báo cáo.

Theo đó, ước tính đến cuối tháng 12/2021, tỷ lệ nợ xấu nội bảng của hệ thống các tổ chức tín dụng (TCTD) khoảng 1,92%, tăng so với mức 1,69% cuối năm 2020. Trong trường hợp thận trọng hơn, nếu tính cả các khoản nợ có nguy cơ chuyển thành nợ xấu thì tỷ lệ này ước tính đến cuối tháng 12/2021 khoảng 7,31% .

Dự kiến khi Chương trình hỗ trợ nói trên được triển khai tác động làm tăng trưởng kinh tế tăng thêm khoảng 2,9% trong năm 2022 và 0,2% trong năm 2023, tạo điều kiện hoàn thành mục tiêu tăng trưởng bình quân giai đoạn 2021-2025 khoảng 6,5-7%/năm, ước tính tỷ lệ nợ xấu nội bảng của hệ thống các TCTD sẽ giảm khoảng 0,2 điểm % và duy trì ở mức dưới 3% cuối năm 2022.

Tỷ lệ nợ xấu dự kiến sẽ tiếp tục xu hướng giảm dần và được duy trì dưới mức 2-3% khi nền kinh tế tiếp tục giữ được đà phục hồi nhanh trong các năm tiếp theo, góp phần thực hiện mục tiêu đưa tỷ lệ nợ xấu nội bảng và các khoản nợ tiềm ẩn trở thành nợ xấu ở mức dưới 3% vào cuối năm 2025. Tuy nhiên, việc giảm lãi suất cho vay quá thấp có thể khiến khách hàng vay thiếu cẩn trọng trong sử dụng vốn vay, tiềm ẩn rủi ro nhất định lên nợ xấu.