3 trường hợp ngân hàng không được mua trái phiếu doanh nghiệp

Theo quy định mới, ngân hàng không được mua trái phiếu doanh nghiệp phát hành để cơ cấu lại các khoản nợ của chính doanh nghiệp đó; để góp vốn, mua cổ phần tại doanh nghiệp khác hay để tăng quy mô vốn hoạt động.

Ngân hàng Nhà nước mới đây đã ban hành Thông tư 16/2021/TT-NHNN, quy định việc tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài mua, bán trái phiếu doanh nghiệp.

Trong đó, một trong những quy định đáng chú ý là tổ chức tín dụng chỉ được mua trái phiếu doanh nghiệp, khi tổ chức tín dụng đó có tỉ lệ nợ xấu dưới 3%.

Tỷ lệ này sẽ theo kỳ phân loại gần nhất theo quy định của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam về phân loại tài sản có, mức trích, phương pháp trích lập dự phòng rủi ro, và việc sử dụng dự phòng để xử lý rủi ro trong hoạt động đối với tổ chức tín dụng trước thời điểm mua trái phiếu doanh nghiệp.

Ngoài ra, việc mua, bán trái phiếu doanh nghiệp còn phải đáp ứng các nguyên tắc, quy định mới. Đặc biệt, NHNN nêu rõ 3 trường hợp không được mua trái phiếu doanh nghiệp.

Cụ thể, tổ chức tín dụng không được mua trái phiếu doanh nghiệp, trong các trường hợp trái phiếu doanh nghiệp phát hành có mục đích để cơ cấu lại các khoản nợ của chính doanh nghiệp đó; có mục đích để góp vốn, mua cổ phần tại doanh nghiệp khác; hay có mục đích để tăng quy mô vốn hoạt động.

Cùng với đó, tổ chức tín dụng không được bán trái phiếu doanh nghiệp cho công ty con của chính tổ chức tín dụng đó. Trừ trường hợp tổ chức tín dụng là bên nhận chuyển giao bắt buộc, bán trái phiếu doanh nghiệp cho ngân hàng thương mại được chuyển giao bắt buộc.

Chi nhánh ngân hàng nước ngoài không được mua trái phiếu chuyển đổi, trái phiếu kèm chứng quyền.

Thông tư 16 cũng quy định trái phiếu doanh nghiệp được thực hiện giao dịch mua, bán khi đáp ứng đủ các yêu cầu.

Thứ nhất, là trái phiếu doanh nghiệp được phát hành theo đúng quy định của pháp luật; được phát hành bằng đồng Việt Nam.

Thứ hai, trái phiếu doanh nghiệp phải thuộc quyền sở hữu hợp pháp của bên bán, chưa đến hạn thanh toán hết gốc và lãi, và bên bán cam kết trái phiếu doanh nghiệp không có tranh chấp, được phép giao dịch theo quy định của pháp luật, không trong tình trạng đang mua bán có kỳ hạn, chiết khấu, tái chiết khấu (trừ trường hợp tổ chức tín dụng mua trái phiếu doanh nghiệp phát hành để bán lần đầu).

Theo thông tư, tổ chức tín dụng khi thực hiện mua trái phiếu doanh nghiệp có trách nhiệm thẩm định việc đáp ứng các nguyên tắc để xem xét quyết định việc mua trái phiếu doanh nghiệp.

Cùng với đó, thực hiện theo dõi, giám sát việc sử dụng tiền thu từ phát hành trái phiếu của doanh nghiệp phát hành.

Trường hợp phát hiện doanh nghiệp phát hành sử dụng tiền thu từ phát hành trái phiếu không đúng mục đích tại phương án, cam kết với tổ chức tín dụng, thì tổ chức tín dụng yêu cầu doanh nghiệp phát hành trái phiếu mua lại trái phiếu trước hạn.

Tổ chức tín dụng cũng có trách nhiệm yêu cầu doanh nghiệp phát hành trái phiếu thanh toán nợ gốc, lãi trái phiếu khi đến hạn.

Trường hợp doanh nghiệp phát hành trái phiếu không có khả năng thanh toán nợ gốc, lãi trái phiếu khi đến hạn, hoặc khi doanh nghiệp phát hành trái phiếu không thực hiện mua lại trái phiếu trước hạn theo cam kết, tổ chức tín dụng thực hiện xử lý, thu hồi nợ gốc, lãi trái phiếu.

Trong thời gian nắm giữ trái phiếu doanh nghiệp, tối thiểu định kỳ 6 tháng/lần, tổ chức tín dụng đánh giá tình hình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp phát hành, đánh giá tình hình tài chính, khả năng thanh toán gốc, lãi trái phiếu của doanh nghiệp phát hành.

Xử lý các vấn đề phát sinh trong quá trình mua trái phiếu doanh nghiệp phù hợp với các quy định của pháp luật có liên quan nhằm bảo đảm khả năng thu hồi tiền gốc và lãi trái phiếu doanh nghiệp.

Ngoài ra, tổ chức tín dụng quy định cụ thể các giới hạn mua trái phiếu doanh nghiệp như trái phiếu của một doanh nghiệp phát hành; trái phiếu của một doanh nghiệp phát hành và người có liên quan phát hành; trái phiếu doanh nghiệp có bảo đảm; trái phiếu doanh nghiệp không có bảo đảm; trái phiếu doanh nghiệp đầu tư sẵn sàng để bán; trái phiếu doanh nghiệp đầu tư giữ đến ngày đáo hạn; trái phiếu doanh nghiệp kinh doanh.