Giải thích thuật ngữ

Trái phiếu chuyển đổi

Trái phiếu chuyển đổi là một công cụ đầu tư trong lĩnh vực tài chính mà bạn có thể quan tâm. Đây là một loại chứng khoán nợ mà bạn có thể chuyển đổi thành cổ phiếu theo quyết định của bạn. Trái phiếu chuyển đổi thường có lợi suất thấp hơn so với cổ phiếu thông thường, nhưng cao hơn so với trái phiếu thường. Điều này có nghĩa là bạn có thể nhận được lợi suất ổn định từ việc nắm giữ trái phiếu, và trong trường hợp giá cổ phiếu tăng, bạn có thể chuyển đổi trái phiếu thành cổ phiếu để hưởng lợi nhuận.

Ví dụ về trái phiếu chuyển đổi

Giả sử bạn quan tâm đến trái phiếu chuyển đổi do công ty XYZ phát hành. Trái phiếu này có thời hạn 5 năm, mệnh giá là 10 triệu đồng và lãi suất trái phiếu là 6% mỗi năm. Tỷ lệ chuyển đổi là 20:1, có nghĩa là mỗi trái phiếu bạn sở hữu sẽ được chuyển đổi thành 20 cổ phiếu của công ty XYZ.

Nếu bạn mua 5 trái phiếu chuyển đổi của công ty XYZ, tổng số tiền bạn phải đầu tư là 50 triệu đồng (10 triệu đồng mỗi trái phiếu). Với lãi suất 6% mỗi năm, bạn sẽ nhận được 3 triệu đồng lãi suất hàng năm.

Sau 3 năm nắm giữ trái phiếu chuyển đổi, giá cổ phiếu của công ty XYZ tăng lên 150.000 đồng/cổ phiếu. Bằng quyền chuyển đổi của bạn, bạn quyết định chuyển đổi tất cả 5 trái phiếu thành cổ phiếu. Khi đó, bạn sẽ nhận được 100 cổ phiếu (5 trái phiếu x 20 cổ phiếu/trái phiếu) với tổng giá trị 15 triệu đồng (150.000 đồng/cổ phiếu x 100 cổ phiếu).

Tuy nhiên, nếu giá cổ phiếu của công ty XYZ giảm xuống 50.000 đồng/cổ phiếu, bạn có thể quyết định không chuyển đổi trái phiếu. Trong trường hợp này, bạn vẫn sẽ tiếp tục nhận lãi suất 3 triệu đồng hàng năm trong 5 năm và nhận lại mức giá trị mệnh giá trái phiếu là 10 triệu đồng khi trái phiếu đáo hạn.

Ưu và nhược điểm của trái phiếu chuyển đổi

Đối với nhà đầu tư (trái chủ):

Ưu điểm:

Được hưởng mức lãi cố định khi chưa chuyển đổi và không phải chịu rủi ro từ công ty trên thị trường chứng khoán.
Có quyền lựa chọn chuyển đổi thành cổ phiếu khi giá cổ phiếu tăng, hoặc tiếp tục nắm giữ trái phiếu và nhận lãi suất khi giá cổ phiếu giảm.
Giá thị trường của trái phiếu chuyển đổi thường ổn định hơn giá cổ phiếu trong thời kỳ thị trường giảm.

Nhược điểm:

Khi chưa chuyển đổi hoặc không có cơ hội chuyển đổi, chỉ nhận được lãi suất thấp hơn so với trái phiếu thông thường.
Có nguy cơ thua lỗ nếu người phát hành không trả nợ (hoặc không thanh toán lãi và gốc đúng hạn).
Thời gian chuyển đổi thường dài, có tiềm ẩn yếu tố rủi ro.

Đối với doanh nghiệp phát hành:

Ưu điểm:

Lãi suất của trái phiếu chuyển đổi thấp hơn trái phiếu thông thường, giúp huy động vốn với chi phí thấp.
Công ty có thể trừ chi phí lãi cố định khi chuyển đổi, giảm nợ.
Tạo kênh huy động vốn trên thị trường khi phát hành cổ phiếu và trái phiếu thông thường gặp khó khăn.

Nhược điểm:

Khi nhà đầu tư chọn quyền chuyển đổi sang cổ phiếu, lượng cổ đông công ty tăng, làm thay đổi quyền kiểm soát và điều hành.
Vốn chủ sở hữu bị pha loãng khi số lượng cổ phiếu lưu hành tăng lên sau khi chuyển đổi.
Lợi tức từ trái phiếu tính vào chi phí, ảnh hưởng đến lợi nhuận sau thuế của công ty.

Mỗi loại chứng khoán đều có ưu và nhược điểm riêng. Trước khi quyết định mua trái phiếu, nhà đầu tư nên nghiên cứu kỹ về công ty phát hành, bao gồm tình hình kinh doanh, báo cáo tài chính và lịch sử trả lãi của các đợt phát hành trái phiếu trước đó, để đảm bảo tính an toàn và phù hợp với mục tiêu đầu tư của mình.

Bài viết được đóng góp bởi chuyên gia: Nguyễn Hồng Điệp