Vĩ mô bất ổn khiến mua bán sáp nhập toàn cầu giảm mạnh, chỉ đạt 2.000 tỷ USD đầu năm 2022

Sáu tháng đầu năm 2022, giá trị giao dịch M&A quay trở lại mức tương tự như trước đại dịch, tuy nhiên giảm đáng kể so với cùng kỳ năm 2021.

Hoạt động M&A toàn cầu đã diễn ra chậm lại sau khi đạt mức kỷ lục vào năm 2021, theo PwC. Những biến động kinh tế làm chậm lại các thương vụ trong nửa đầu năm 2022.

M&A toàn cầu đang chậm lại

Cụ thể, vào 6 tháng đầu năm 2022, giá trị giao dịch đã giảm trở lại mức tương tự như trước đại dịch, xấp xỉ 2.000 tỷ USD, gần gấp đôi so với số liệu ghi nhận trong nửa đầu năm 2020, giai đoạn kinh tế có nhiều bất ổn. Tuy nhiên, con số này đã giảm đáng kể so với kỷ lục đạt được của năm 2021 với hơn 60.000 giao dịch giá trị hơn 5.000 tỷ USD.

Tổng số giao dịch quy mô lớn (megadeals) trên toàn cầu (giá trị hơn 5 tỷ USD) đã giảm một phần ba. Tuy nhiên, nửa đầu năm 2022 vẫn có sự góp mặt của các thương vụ lớn, trên thực tế, có bốn giao dịch với giá trị hơn 50 tỷ USD, so với chỉ một giao dịch trong cả năm 2021.

Quỹ đầu tư tư nhân (PE) mở rộng về cả số lượng và giá trị thương vụ. Sự phát triển của mô hình PE đã khiến nó trở thành động cơ thúc đẩy thương vụ M&A, cung cấp một nguồn vốn dồi dào để thực hiện thương vụ.

Các PE toàn cầu có lượng tiền dự trữ dồi dào ‘dry powder’ đạt kỷ lục 2.300 tỷ USD vào tháng 6/2022, gấp ba lần giá trị so với thời điểm diễn ra cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu. Sự tăng trưởng về vốn này giải thích tại sao tỷ trọng của PE trong hoạt động M&A, từ chiếm khoảng một phần ba tổng giá trị thương vụ cách đây 5 năm, lên gần một nửa tổng giá trị thương vụ hiện nay.

Nhưng PE vẫn không tránh khỏi tác động từ những bất ổn của thị trường. Mặc dù giá trị đầu tư PE đã tăng, nhưng lạm phát và lãi suất ngân hàng tăng nhanh đã khiến việc tạo ra lợi nhuận trở nên khó khăn hơn bao giờ hết.

Ông Tiong Hooi Ong, Phó Tổng Giám đốc, Lãnh đạo Dịch vụ Tư vấn giao dịch, PwC Việt Nam cho biết, bất chấp những trở ngại về kinh tế vĩ mô, năm 2022 sẽ là một năm sôi động đối với các giao dịch M&A tại Việt Nam. Hoạt động M&A tiếp tục thu hút nhiều sự quan tâm của các quỹ đầu tư nước ngoài.

Sự phục hồi kinh tế của Việt Nam vẫn mạnh mẽ với mức tăng trưởng GDP năm 2022 được dự báo là 6,5%, cao hơn nhiều so với mức dự báo tăng trưởng của khu vực Châu Á - Thái Bình Dương là 4,4%. Ngoài ra, với các quy định và chính sách hỗ trợ cho nhà đầu tư, nửa cuối năm 2022 là cơ hội để các nhà kinh doanh đánh giá lại chiến lược và hành động.

Các nhà giao dịch thương vụ đang thích ứng với môi trường kinh doanh mới. Trong đó, biến động ngắn hạn trên thị trường tài chính, áp lực lạm phát, lãi suất tăng nhanh, gián đoạn chuỗi cung ứng và căng thẳng địa chính trị đều có khả năng phát triển thành xu hướng dài hạn.

Đây là thời điểm để các nhà lãnh đạo thực thụ và các nhà giao dịch có năng lực thực hiện các bước đi táo bạo và tạo tiền đề cho năm năm tới, đạt được các mục tiêu quan trọng nhất đối với doanh nghiệp hoặc danh mục đầu tư của họ. Hoạt động M&A có thể là cách để theo đuổi các cơ hội mang lại giá trị trong một nền kinh tế đầy thách thức.

Nhóm công nghệ và tài chính tiếp tục sôi động

Về xu hướng M&A năm 2022, theo PwC, việc áp dụng kỹ thuật số và công nghệ mới vẫn là một ưu tiên số một, điều này đã giúp công nghệ thông tin viễn thông dẫn đầu về số lượng đầu tư thương vụ M&A, chiếm hơn một phần tư khối lượng giao dịch và một phần ba giá trị thương vụ trong nửa đầu năm 2022. Kỳ vọng nhu cầu công nghệ sẽ tạo ra cơ hội giao dịch M&A trong công nghệ phần mềm và công nghệ hỗ trợ cơ sở hạ tầng (5G, trung tâm dữ liệu, vũ trụ ảo (metaverse) và các công nghệ liên quan) vào nửa cuối năm 2022.

Với nhóm Dịch vụ tài chính, nhu cầu của nhóm ngành này về khả năng số, kết hợp với áp lực liên tục từ các cơ quan quản lý và sự cạnh tranh từ các nền tảng công nghệ và fintech, cho thấy hoạt động M&A sẽ tiếp tục là động lực cho sự chuyển đổi. Điều đó cũng giải thích tại sao dịch vụ tài chính chỉ đứng sau công nghệ thông tin viễn thông về số lượng thương vụ M&A, chiếm gần một phần tư giá trị thương vụ trong nửa đầu năm 2022. Việc tiếp tục tập trung vào công nghệ, nhu cầu đầu tư bền vững và định giá thấp hơn sẽ giữ cho hoạt động M&A sôi động hơn trong nửa cuối năm.

Ở nhóm thị trường tiêu dùng, hoạt động M&A trong thị trường tiêu dùng trong sáu tháng tới sẽ gắn chặt với những dấu hiệu kinh tế bất ổn tác động đến niềm tin và chi tiêu của người tiêu dùng. Hành vi tiêu dùng thay đổi sẽ tiếp tục tạo cơ hội cho giao dịch M&A khi các công ty tìm cách chuyển đổi mô hình kinh doanh và định vị lại chính mình để tăng trưởng trong tương lai.

Tại nhóm sản xuất công nghiệp và ô tô, sự tập trung vào công nghệ và số hóa các mô hình kinh doanh, đầu tư vào chuỗi cung ứng và lực lượng lao động sẽ tạo cơ hội cho hoạt động M&A trong sản xuất công nghiệp và ô tô.

Ngoài ra, việc tăng tốc quá trình chuyển đổi năng lượng và tập trung vào an ninh chuỗi cung ứng sẽ thúc đẩy giao dịch M&A trong các lĩnh vực khoáng sản quan trọng và cung cấp năng lượng quốc gia trong nửa cuối năm 2022.

Cuối cùng, với nhóm Y tế, nhu cầu cao về công nghệ sinh học và công nghệ cải tiến mới, ví dụ như vaccine mRNA, liệu pháp gen và chăm sóc sức khỏe từ xa đang thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư. Để đạt được các mục tiêu tăng trưởng, các công ty dược lớn có thể sẽ thực hiện nhiều giao dịch nhỏ hơn để tránh sự kiểm soát và quy định phức tạp mà các giao dịch lớn hơn có thể mang lại.