Tốc độ giải ngân gói hỗ trợ 2% vẫn ‘ì ạch’, Ngân hàng Nhà nước lý giải ra sao?

Trả lời câu hỏi của phóng viên báo Tin tức ngày 27/12 về việc vì sao tốc độ giải ngân gói hỗ trợ lãi suất 2% vẫn chậm trong bối cảnh doanh nghiệp “khát vốn”, bà Hà Thu Giang, Phó Vụ trưởng phụ trách Vụ Tín dụng các ngành kinh tế (Ngân hàng Nhà nước - NHNN) thừa nhận: Dù đã triển khai đồng bộ với tinh thần quyết liệt và khẩn trương, nhưng kết quả hỗ trợ lãi suất còn rất thấp, chưa như kỳ vọng. 

Tại họp báo của NHNN về nhiệm vụ ngành Ngân hàng năm 2023 diễn ra ngày 27/12/2022, bà Hà Thu Giang cho biết: Tính đến cuối tháng 11/2022, doanh số cho vay của gói hỗ trợ lãi suất trên mới chỉ đạt gần 30.000 tỷ đồng, dư nợ gần 23.000 tỷ đồng với số tiền hỗ trợ lãi suất gần 78 tỷ đồng.

“Qua khảo sát và báo cáo của các ngân hàng thương mại - NHTM, vướng mắc lớn nhất khiến kết quả hỗ trợ lãi suất còn thấp là do tâm lý e ngại của các khách hàng khi tiếp cận vốn vay. Các doanh nghiệp lo ngại khi tham gia chương trình hỗ trợ giảm lãi suất, phải tuân thủ các thủ tục liên quan đến hậu kiểm, thanh tra, kiểm toán về sau. Họ cân nhắc giữa lợi ích của việc được hỗ trợ 2% so với chi phí bỏ ra khi phải theo dõi hồ sơ, sổ sách và các quy định liên quan để phục vụ cho công tác kiểm tra, hậu kiểm sau này. Trong trường hợp bị thu hồi khoản hỗ trợ, bản thân doanh nghiệp sẽ rất khó xử lý, bởi việc hạch toán và chia cổ tức một khi đã thực hiện thì sẽ khó thu lại”, Phó Vụ trưởng phụ trách Vụ Tín dụng các ngành kinh tế cho biết.

Bên cạnh đó, theo đại diện của NHNN, để được hưởng hỗ trợ, các doanh nghiệp phải đáp ứng điều kiện có khả năng trả nợ và có khả năng phục hồi. Trong bối cảnh nền kinh tế có sự biến động lớn hiện nay, nhiều ý kiến cho rằng: Việc đánh giá doanh nghiệp có khả năng phục hồi hay có khả năng trả nợ khả thi hay không là rất khó khăn.

“Nếu tại thời điểm thanh kiểm toán, doanh nghiệp được đánh giá không có khả năng phục hồi, có thể bị thu hồi lại phần tiền đã được hỗ trợ hoặc bị quy trục lợi chính sách”, bà Hà Thu Giang cho biết.

Theo NHNN, để có giải pháp tháo gỡ về mặt cơ chế chính sách, Chính phủ cần có hướng dẫn cụ thể hơn về tiêu chí đánh giá khả năng phục hồi của doanh nghiệp, khả năng hấp thụ chính sách có thể tăng lên. Tuy nhiên, thị trường cũng không thể hấp thụ hết gói 40.000 tỷ đồng vì tâm lý e ngại của doanh nghiệp hiện lên tới 67%.

Ngoài ra, theo đánh giá của các NHTM, hầu hết doanh nghiệp hiện nay kinh doanh đa ngành nghề, có ngành nghề được hỗ trợ, có ngành thì không, việc bóc tách ra để hỗ trợ là rất khó khăn. Mặt khác, điều kiện thị trường hiện tại khác nhiều so với thời điểm xây dựng chính sách. Các doanh nghiệp mong muốn các chính sách hỗ trợ mang tính trực tiếp hơn, như chính sách miễn, giảm thuế….