Thị phần, doanh thu khủng nhất hệ thống, BIDV có trở lại đường đua?

Giữ ngôi vô địch cả về thị phần tín dụng, doanh thu và lợi nhuận trước dự phòng rủi ro song BIDV đang thua nhiều ngân hàng do trích lập dự phòng rủi ro lớn cao.

Dù vậy, giai đoạn "còng lưng" trích lập dự phòng của BIDV có thể sẽ không còn kéo dài quá lâu. Thứ hạng của BIDV trong top 10 lợi nhuận có thể sẽ chứng kiến nhiều bất ngờ những năm tới.

Báo cáo tài chính quý IV/2021 của BIDV cho thấy, năm 2021, ngân hàng này có sự tăng trưởng ấn tượng và đang là quán quân của toàn hệ thống về nhiều phương diện.

Cụ thể, đến hết năm 2021, BIDV tiếp tục là ngân hàng thương mại có tổng tài sản lớn nhất hệ thống với 1,76 triệu tỷ đồng. Đồng thời, BIDV cũng là ngân hàng có thị phần cho vay lớn nhất hệ thống (trên 13% thị phần).

Giữ thị phần cho vay lớn nhất trong khi các lĩnh vực kinh doanh ngoài lãi khác đều tăng mạnh nên năm 2021, BIDV cũng là ngân hàng có tổng thu nhập hoạt động lớn nhất hệ thống với gần 62.400 tỷ đồng.

Tín dụng vẫn là mảng mang lại lợi nhuận lớn nhất cho BIDV với thu nhập lãi thuần đạt 46.817 tỷ đồng, tăng 30,7% so với năm trước. Nguyên nhân khiến lợi nhuận từ mảng cho vay tăng mạnh trong khi thu nhập từ lãi hầu như không tăng là do chi phí lãi và chi phí tương tự giảm 16,5%.

Bên cạnh đó, thu nhập ngoài lãi của ngân hàng cũng tăng trưởng rất tốt: Lãi thuần từ hoạt động dịch vụ là 6.614 tỷ đồng, tăng 25,6%; lãi thuần từ hoạt động kinh doanh ngoại hối là 1.896 tỷ đồng, tăng 9,45; lãi thuần từ mua bán chứng khoán kinh doanh là 582 tỷ đồng, tăng gần 22%; lãi thuần từ hoạt động khác đạt hơn 6.000 tỷ đồng, tăng 19%. Riêng lãi thuần từ hoạt động mua bán chứng khoán đầu tư giảm mạnh 84%, chỉ còn 236 tỷ đồng.

Sau khi trừ chi phí hoạt động 19.361 tỷ đồng (tăng 9,4% so với năm 2020), lợi nhuận thuần trước dự phòng rủi ro của BIDV vẫn đạt hơn 43 nghìn tỷ đồng, cao nhất hệ thống, bỏ xa nhiều ngân hàng liền kề như Vietcombank, Techcombank, VietinBank, VPBank…

Tuy vậy, năm 2021, ngân hàng chi trích lập dự phòng rủi ro tới 29.432 tỷ đồng (tăng 26,2% so với năm 2020) nên lợi nhuận trước thuế chỉ còn 13.601 tỷ đồng, tăng 50,7% so với năm 2021, xếp thứ 7 toàn hệ thống thay vì vị trí thứ 8 năm trước đó.

Xét về thứ hạng lợi nhuận, BIDV đứng sau nhiều ngân hàng khác, song BIDV đang có sự chuyển biến mạnh mẽ. Tại thời điểm cuối năm 2021, nợ xấu của BIDV là 0,97%, tỷ lệ bao phủ nợ xấu tăng vọt kỷ lục (bao phủ nợ xấu của BIDV năm 2021 là 235%, tăng mạnh so với con số 89% tại thời điểm cuối năm 2020).

Phát biểu với cổ đông tại ĐHĐCĐ thường niên năm 2021, ông Phan Đức Tú, Chủ tịch HĐQT BIDV khẳng định, lý do khiến BIDV mạnh tay trích lập dự phòng rủi ro thời gian qua là ngân hàng nỗ lực làm sạch bảng cân đối tài sản. Mặc dù vậy, Chủ tịch BIDV cam kết,, BIDV sắp bước vào giai đoạn tăng trưởng cao.

“Bắt đầu từ năm 2021, trích lập dự phòng rủi ro của BIDV sẽ giảm dần, lợi nhuận sẽ tăng dần.Việc giảm trích lập dự phòng rủi ro sẽ rất rõ ràng 5 năm tới, lợi nhuận cũng sẽ tăng mạnh. Kế hoạch kinh doanh của BIDV 5 năm tới là tăng trưởng lợi nhuận 24-38%/năm. Hiện chúng tôi đang tập trung trích lập để đảm bảo tỷ lệ bao phủ nợ xấu 5 năm tới trên 130%”, ông Phan Đức Tú cho biết..

Việc tăng mạnh tỷ lệ bao phủ nợ xấu giúp BIDV mở rộng dư địa tăng trưởng. Dù vậy, khó khăn lớn nhất của ngân hàng này là hệ số an toàn vốn (CAR) vẫn ở mức thấp so với nhiều ngân hàng khác. Bên cạnh đó, việc đẩy mạnh dư nợ cho vay, cơ cấu nợ hỗ trợ khách hàng và yêu cầu thực hiện Basel 2, Basel 3 khiến áp lực với hệ số CAR ngày càng tăng.

Chính vì vậy, mới đây, ông Phan Đức Tú tiếp tục đề nghị, Chính phủ, Quốc hội quan tâm, tạo điều kiện tăng vốn cho các ngân hàng thương mại có vốn nhà nước, trong đó có BIDV.