Rủi ro mua vàng

Trong cơn sốt vàng miếng, nhiều người tìm đủ mọi cách để có vàng bằng được, từ trả công nhờ người xếp hàng hộ, mua qua cò hoặc trao đổi sang tay… Tuy nhiên, nếu không phải là người trực tiếp mua vàng thì luôn tiềm ẩn nhiều rủi ro.

Nhộn nhịp

Sau nhiều lần xếp hàng ở các ngân hàng thương mại nhà nước và công ty SJC để mua vàng miếng SJC, chị Hà Linh (ngụ quận 7) quyết định nhờ người xếp hàng mua hộ, phí mỗi lần mua thành công từ 500.000 - 1 triệu đồng (thỏa thuận trên số lượng vàng).

“Do tôi đi làm suốt ngày nên không có thời gian xếp hàng, chờ đợi. Vì vậy tôi thuê người khác mua hộ, đa số là người quen nên khá yên tâm. Tôi có được vàng, người mua hộ được trả công, thuận cả đôi đường” - chị Linh nói.

Người dân xếp hàng chờ đợi mua vàng tại Công ty SJC. Ảnh: U.P

Sau cả ngày dài xếp hàng, cuối cùng chị Thanh (38 tuổi, ngụ huyện Hóc Môn), mua được 2 lượng vàng từ ngân hàng. Chị vừa bước ra cửa đã có người lân la tới bắt chuyện và đề nghị mua lại số vàng. Số tiền chị được trả thêm là 1,5 triệu đồng. “Quá bất ngờ nên tôi hơi lo lắng, tuy nhiên họ đưa hẳn tiền cho mình nên đoán chắc không phải lừa đảo.

Vì vậy tôi giao số vàng vừa mua được kèm hóa đơn điện tử cho họ. Tuy một ngày xếp hàng khá mệt mỏi nhưng lại lời hẳn 1,5 triệu đồng, bằng tiền công hai ngày buôn bán chứ ít gì. Còn vàng thì mai mình chịu khó xếp hàng mua là lại có ngay thôi” - chị Thanh nói.

Sau vài lần ra nhập vào dòng người xếp hàng chầu chực chờ mua vàng trước cổng Công ty TNHH MTV Vàng bạc đá quý Sài Gòn (SJC) trên đường Nguyễn Thị Minh Khai, quận 3, chúng tôi nhận ra vài gương mặt quen. Lân la làm quen với cô gái tên H (22 tuổi, ngụ huyện Nhà Bè), cô cho biết đã nhiều lần mua được vàng ở đây nhưng không phải mua cho mình mà là mua hộ. Mỗi lần thành công được trả công 400.000 đồng.

Từ ngày có cơn sốt vàng, xuất hiện nhiều hội nhóm kín lẫn công khai về trao đổi, sang tay vàng bạc đá quý trên mạng xã hội hoạt động nhộn nhịp, rầm rộ. Tại nhóm “Trao đổi vàng miếng không qua khâu trung gian” trên Facebook có hơn 2.000 thành viên, bất cứ một dòng thông tin nào liên quan đến trao đổi vàng cũng nhận được nhiều lượng tương tác.

Một người có nickname Ẩn Danh cho biết “Cần mua vàng SJC 80.900”, ngay lập tức, nhiều người bảo có sẵn hàng, cần bao nhiêu cũng bao đủ; một người khác nói “có 3 lượng vàng SJC khu vực Bình Chánh muốn bán, giao dịch trực tiếp, chỉ nhận chuyển khoản” cũng nhận được nhiều tương tác.

Thậm chí, trong khi nhiều người chật vật không thể đăng ký mua vàng online ở ngân hàng, có người nhận làm dịch vụ này, muốn mua mấy lượng cũng có...

Nhóm sang tay, trao đổi vàng miếng nhộn nhịp trên mạng xã hội. Ảnh: U.P

Trong vai khách mua vàng, chúng tôi đến tiệm nữ trang ở quận 5 hỏi mua vàng miếng. Chủ tiệm cho biết nơi đây chuyên bán nữ trang, trang sức nhưng nếu muốn mua vàng miếng cũng có. Tiệm này báo giá bán ra là 78,98 triệu đồng/lượng (cao hơn giá ngân hàng 2 triệu đồng). Chỉ cần cho biết số lượng, đồng ý giá cả sẽ có người đem vàng tới.

Khi tôi muốn xuất hóa đơn điện tử thì tiệm cho biết chỉ có giấy biên nhận. Tuy nhiên người này khẳng định, không cần biên lai hay hóa đơn, chỉ cần đúng là vàng thì cứ đem tới tiệm vàng nào cũng đều được thu mua lại.

Cảnh báo rủi ro

“Mua vàng sang tay, mua vàng trên các hội nhóm hoặc mua qua cò dễ có nguy cơ gặp phải vàng giả, vàng trôi nổi không rõ nguồn gốc” - đại diện lãnh đạo một ngân hàng thương mại nhà nước đang bán vàng miếng SJC, cảnh báo. Lý do, mỗi miếng vàng bán ra thị trường hiện nay đều được quản lý bởi số seri, giống như một mã số định danh gắn với miếng vàng đó.

“Các ngân hàng hiện bán vàng ra đều phải lưu trữ số CCCD và đều xuất hóa đơn điện tử. Trên hoá đơn đó sẽ có số seri của miếng vàng và được lưu trữ vĩnh viễn trên hệ thống. Nghĩa là sau này khi truy xuất nguồn gốc sẽ xác định được miếng vàng này được bán từ đâu, bán cho ai. Do vậy, người dân mua vàng trôi nổi bên ngoài cần hết sức chú ý nếu phải chứng minh nguồn gốc của vàng” - vị này nhấn mạnh.

Mới đây, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) chi nhánh TPHCM đã gửi công văn đến các cơ quan đề nghị phối hợp làm tốt công tác tuyên truyền, nhắc nhở người dân mua vàng đúng quy định. Theo đó, người dân chỉ được mua, bán vàng miếng SJC tại các tổ chức tín dụng và doanh nghiệp được NHNN cấp phép kinh doanh mua bán vàng miếng.

Hiện cả nước có 22 ngân hàng và 16 doanh nghiệp được cấp phép kinh doanh vàng miếng như: SJC, DOJI, PNJ, Mi Hồng, Bảo Tín Minh Châu, Vàng Phú Quý, Vàng Kim Ngọc Phú, Vàng bạc đá quý Ngọc Hải, Đá quý Ngọc Thẩm, Vàng bạc Phúc Thành, Đá quý Phương Nam...

Riêng doanh nghiệp sản xuất vàng trang sức mỹ nghệ, kinh doanh mua bán vàng các loại buộc phải tuân thủ nghiêm quy định của pháp luật về giấy phép hoạt động; giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất vàng và phương án kinh doanh an toàn; giấy phép kinh doanh mua bán vàng miếng; hóa đơn chứng từ; tem mác, nguồn gốc xuất xứ sản phẩm; chất lượng sản phẩm và công khai niêm yết giá.

Hoạt động này đảm bảo tuân thủ đúng quy định pháp luật và công khai minh bạch, phòng ngừa, hạn chế rủi ro do sai phạm, liên quan tội phạm làm hàng nhái, hàng giả, buôn lậu và trốn thuế. Các doanh nghiệp vàng trang sức mỹ nghệ không được cấp phép nhưng vẫn giao dịch vàng miếng với người dân, hoặc người dân tự mua bán với nhau là trái quy định và sẽ bị xử phạt.

Theo ông Nguyễn Đức Lệnh, Phó giám đốc NHNN chi nhánh TPHCM, vàng là tài sản có nhiều biến động gắn với yếu tố thị trường. Người dân cần cân nhắc và thận trọng khi mua vàng, đầu tư vàng để tránh rủi ro giá vàng biến động.

“Việc tập trung đông người, xếp hàng mua vàng dễ xảy ra trộm cướp. Đặc biệt là việc xếp hàng mua hộ vàng gây mất trật tự, tiềm ẩn rủi ro vi phạm pháp luật về đầu cơ, làm giá và ảnh hưởng đến lợi ích kinh tế” - ông Lệnh nói.

Ông Lệnh cho biết thêm, cơ quan chức năng đang tăng cường kiểm tra, kiểm soát, ngăn chặn tình trạng mua gom đầu cơ nhằm giảm tình trạng người dân chen nhau xếp hàng mua vàng, trong đó có tình trạng xếp hàng mua hộ vàng.

TPHCM siết hóa đơn mua bán vàng

Ông Nguyễn Nam Bình, Cục trưởng Cục Thuế TP HCM cho biết, các đơn vị kinh doanh vàng trên địa bàn đã đăng ký hóa đơn điện tử, hóa đơn được khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối với cơ quan thuế. Thời gian tới, Cục Thuế TPHCM tiếp tục phối hợp với cơ quan chức năng tăng cường rà soát, kiểm tra doanh nghiệp, hộ kinh doanh sử dụng hóa đơn điện tử, đặc biệt là mua bán vàng, bảo đảm 100% giao dịch được ghi nhận và xuất đầy đủ hóa đơn.

“Cơ quan thuế sẽ xử lý nghiêm trường hợp áp dụng không đầy đủ, không đúng quy định trong việc lập hóa đơn điện tử, vi phạm pháp luật về thuế, nhất là hành vi mua bán hóa đơn” - ông Bình nói.