Quý III/2021, nhiều công ty lãi lớn nhờ đầu tư tài chính

Bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19, nhưng một số doanh nghiệp vẫn đạt lợi nhuận khả quan, thậm chí cao kỷ lục trong quý III/2021 nhờ ghi nhận lãi từ hoạt động đầu tư chứng khoán.

Lợi nhuận đến từ cổ tức, đầu tư chứng khoán

Quý III/2021, Tổng công ty Thủy sản Việt Nam - Công ty cổ phần (mã SEA) có doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ giảm gần 50% so với quý III/2020, xuống 22,1 tỷ đồng. Chi phí giá vốn giảm 59%, song lợi nhuận gộp giảm 32,5%, còn 7,8 tỷ đồng.

Trong kỳ, SEA ghi nhận doanh thu hoạt động tài chính (chủ yếu là cổ tức và lợi nhuận được chia) 160,7 tỷ đồng, tăng mạnh so với con số 3,8 tỷ đồng của cùng kỳ năm ngoái. Đóng góp lớn nhất là việc SEA nhận cổ tức từ công ty liên kết - Công ty cổ phần Việt Pháp sản xuất thức ăn gia súc với giá trị 156 tỷ đồng. Nhờ đó, lợi nhuận sau thuế đạt 162 tỷ đồng, gấp 15,5 lần cùng kỳ.

Lũy kế 9 tháng đầu năm 2021, SEA đạt doanh thu 130,5 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế 196 tỷ đồng, tăng lần lượt 10,3% và 22,9% so với cùng kỳ năm 2020.

Tương tự, Công ty cổ phần EVN Quốc tế (EIC) có vốn điều lệ 366,7 tỷ đồng, hoạt động trong lĩnh vực sản xuất, truyền tải và phân phối điện…, đạt 8,7 tỷ đồng doanh thu thuần trong quý III/2021, tăng 8,8% so với quý III/2020. Trừ chi phí vốn, Công ty lãi gộp 2,3 tỷ đồng từ hoạt động kinh doanh bán hàng và cung cấp dịch vụ.

Tuy nhiên, EIC ghi nhận khoản doanh thu tài chính hơn 105 tỷ đồng, tăng gần 70 tỷ đồng so với cùng kỳ, chủ yếu do nhận khoản cổ tức từ việc đầu tư dự án Thủy điện Hạ Sê San 2 tại Campuchia với giá trị 4,5 triệu USD, trừ phí chuyển tiền về nước, Công ty được nhận 3,87 triệu USD, tương đương 88,7 tỷ đồng.

Đây là nguyên nhân giúp EIC lãi sau thuế kỷ lục là 91,1 tỷ đồng, tăng 175% so với cùng kỳ. Lũy kế 9 tháng đầu năm 2021, doanh nghiệp đạt 92,4 tỷ đồng lợi nhuận sau thuế, tăng 173% so với cùng kỳ năm ngoái.

Công ty cổ phần Sam Holdings (mã SAM) chuyên sản xuất, mua bán các loại cáp, vật liệu viễn thông, vật liệu dân dụng với sản phẩm là dây đồng, ống nhựa các loại và kinh doanh bất động sản, sân golf…, ghi nhận 381,2 tỷ đồng doanh thu thuần trong quý III/2021 giảm 27%; lãi gộp 7,2 tỷ đồng, giảm 79% so với cùng kỳ năm 2020.

Nhờ doanh thu từ hoạt động tài chính đạt 98,6 tỷ đồng, gấp đôi cùng kỳ, nên sau khi trừ các khoản chi phí và thuế, Công ty lãi ròng 48 tỷ đồng, tăng 16% so với cùng kỳ.

Lũy kế 9 tháng đầu năm 2021, SAM ghi nhận doanh thu thuần 1.280,6 tỷ đồng, lãi sau thuế 61,5 tỷ đồng (tăng 26% so với cùng kỳ năm 2020). Riêng mảng chứng khoán kinh doanh ghi nhận hơn 193 tỷ đồng.

Tính đến cuối tháng 9/2021, SAM đầu tư các mã cổ phiếu ALP, FPT, PVD, HCM, HPG và cổ phiếu ngành ngân hàng là ACB, STB (đầu năm không ghi nhận các khoản đầu tư này).

Liên quan đến hoạt động đầu tư tài chính, một chuyên gia cho biết, trong bối cảnh hoạt động sản xuất - kinh doanh gặp khó khăn vì dịch bệnh, có những doanh nghiệp phải dừng kinh doanh nên chuyển tiền sang đầu tư chứng khoán. Nhiều cổ phiếu tăng giá mạnh nên đầu tư chứng khoán trở thành kế hoạch 3 mang lại lợi nhuận cho doanh nghiệp.

Lưu ý mô hình kinh doanh

Vào mỗi mùa công bố báo cáo tài chính, việc doanh nghiệp báo lãi đột biến nhờ lợi nhuận khác không phải hiếm gặp, nhưng thường mang tính thời điểm.

Ông Trương Quang Bình, Phó giám đốc Phân tích Nghiên cứu, Công ty Chứng khoán Yuanta Việt Nam cho biết, doanh nghiệp bảo hiểm có nghiệp vụ đầu tư, công ty chứng khoán có nghiệp vụ tự doanh…

Việc các doanh nghiệp này hưởng lợi từ sản phẩm chứng khoán là bình thường và bền vững. Còn đối với những doanh nghiệp có lợi nhuận khác không phải đến từ hoạt động kinh doanh cốt lõi thì thường thiếu tính bền vững.

Ông Bình lưu ý, các nhà đầu tư, đặc biệt là nhà đầu tư mới, cần lựa chọn doanh nghiệp có mô hình kinh doanh tốt, có sức khỏe tài chính lành mạnh, có lợi thế cạnh tranh hoặc đầu ngành, định giá cổ phiếu không quá cao, thay vì lướt sóng các mã cổ phiếu mà kết quả kinh doanh không tốt nhưng giá cổ phiếu tăng, vì rủi ro đảo chiều là khó lường.