Nhìn lại một năm lãi suất huy động ‘rơi tự do’

Lãi suất tiết kiệm năm 2023 với cuộc chạy đua giảm lãi suất huy động về mức thấp nhất trong vòng 20 năm từ mức đỉnh 12%/năm đối với kỳ hạn 12 tháng đầu 2023, ngân hàng điều chỉnh chỉ còn dưới 5%/năm thời điểm cuối năm. Hãy cùng Tiền Phong điểm lại những diễn biến lãi suất chưa từng có trong năm qua.

Tháng 1, 2:

Các ngân hàng thương mại tư nhân đều đưa mức lãi suất huy động lên 10% kỳ hạn 12 tháng. Thậm chí, 2 ngân hàng ABBank, Saigonbank hút khách với mức 12%/năm.

Tháng 3:

Các ngân hàng thương mại tư nhân không còn ngân hàng nào niêm yết lãi suất huy động kỳ hạn 12 tháng trên 10%/năm. Lãi suất cao nhất ngân hàng SCB 9,5%/năm; BaoVietbank 9,4%/năm.

Tháng 4:

Lãi suất huy động 12 tháng đã giảm khá mạnh trong những tuần gần đây, đặc biệt là sau khi Ngân hàng Nhà nước 2 lần điều giảm lãi suất điều hành trong tháng 3/2023 vừa qua (ngày 15/3 và 3/4). Kỳ hạn 12 tháng, ngân hàng có lãi suất cao nhất là HDBank, GPBank cùng 8,8%/năm. Nhóm Big4 đều niêm yết lãi suất 7,2%/năm.

Tháng 5:

Kỳ hạn 12 tháng NCB cao nhất còn 8,4%/năm; nhóm Big 4 giữ nguyên niêm yết 7,2%/năm.

Tháng 6:

Ngân hàng Nhà nước liên tiếp giảm thêm 2 lần lãi suất điều hành. Như vậy từ tháng 3 đến tháng 4, Ngân hàng Nhà nước giảm 4 lần lãi suất điều hành. Điều này khiến mặt hàng lãi suất huy động giảm nhanh chóng. Theo đó, cùng kỳ hạn 12 tháng, ngân hàng huy động cao nhất ABBank; CBBank còn 8,1%/năm. Ngân hàng thấp nhất nhóm Big 4 còn 6,8%/năm.

Tháng 7:

Các ngân hàng tiếp tục chạy đua giảm lãi suất, với kỳ hạn 12 tháng, không còn ngân hàng nào huy động mức trên 8%/năm. Ngân hàng cao nhất VPbank 7,9%/năm. Nhóm Big 4 vẫn có mức lãi suất thấp nhất còn 6,3%/năm.

Tháng 8:

Lãi suất tiết kiệm 12 tháng cao nhất hiện nay là 7,7%/năm tại ngân hàng CBBank. Ngoài ra, một số ngân hàng có lãi suất cao là Bảo Việt Bank 7,5%/năm; EximBank 7,4%/năm; GPBank, HDBank, Nam Á Bank cùng 7,1%/năm; VietCapitalBank 7,35%/năm.

Tháng 9:

Cuộc chạy đi giảm lãi suất chưa dừng lại khi các ngân hàng không còn huy động chỉ còn dưới 7%/năm. Ngân hàng cao nhất NCB 6,75%/năm kỳ hạn 12 tháng; thấp nhất Big 4 với 5,8%/năm.

Tháng 10:

Lãi suất kiệm kiệm kỳ hạn 12 tháng cao nhất thuộc về GPBank với 6,55%/năm. Tiếp đến là Bảo Việt và NCB cùng 6,3%/năm, CBBank 6,2%/năm. Đáng chú ý, tại kỳ hạn 12 tháng, Big4 không còn là nhóm ngân hàng có mức lãi suất thấp nhất thị trường. Ngân hàng ABBank áp dụng mức lãi suất 4,4%/năm với tiền gửi 12 tháng, thấp nhất thị trường.

Tháng 11:

Lãi suất tiết kiệm cao nhất ở kỳ hạn 12 tháng là 6,2%/năm; SHB, Oceanbank cùng 6,1%/năm; CBBank 6%/năm. Ngân hàng ABBank tiếp tục giảm lãi suất về 4,2%/năm, thấp nhất thị trường.

Tháng 12:

Lãi suất tiết kiệm cao nhất kỳ hạn 12 tháng là 5,7% tại OceanBank. Tiếp đến là NCB với mức lãi suất 5,55%/năm cho kỳ hạn 12 tháng. Mức lãi suất tiết kiệm phổ biến cho kỳ hạn 12 tháng hiện nay là trong khoảng 5%/năm.

Bên cạnh việc tạo dư địa để giảm lãi suất cho vay, việc các ngân hàng giảm lãi suất huy động xuống mức thấp chưa từng có cũng là một trong những giải pháp “chữa bệnh thừa tiền” trong gần một năm qua.

Trong các cuộc họp của Ngân hàng Nhà nước về hoạt động tín dụng, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú không ít lần nhắc lại thực trạng toàn hệ thống ngân hàng đang phải "chữa bệnh thừa tiền". Cũng giống như các doanh nghiệp bị tồn kho hàng hóa, các ngân hàng thương mại cũng đang tồn kho tiền.

Theo Ngân hàng Nhà nước, mức tăng trưởng tín dụng toàn hệ thống vẫn thấp so với các năm trước, nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ các yếu tố khách quan như tác động của đầu tư, sản xuất, kinh doanh, tiêu dùng. Một số nhóm khách hàng có nhu cầu nhưng chưa đáp ứng điều kiện vay vốn; tác động từ khả năng hấp thụ vốn của nhóm bất động sản…

Theo số liệu của Ngân hàng Nhà nước, tính chung cả năm 2023, lãi suất huy động đã giảm bình quân 2,5 - 3% so với đầu năm. So với giai đoạn COVID-19, lãi suất huy động kỳ hạn trên 12 tháng đang thấp hơn khoảng 0,5%, nhưng lại tương đồng ở kỳ hạn 6-9 tháng.

Tại báo cáo phân tích ngành ngân hàng tháng 12/2023, Chứng khoán Vietcombank (VCBS) cũng cho biết, so với cuối năm 2022, lãi suất tiền gửi có kỳ hạn trung bình toàn hệ thống giảm từ 2 - 2,9 điểm %, tùy từng kỳ hạn. Với diễn biến này, VCBS dự báo, mặt bằng lãi suất huy động còn ít dư địa để giảm thêm. Tuy nhiên, trong giai đoạn nền kinh tế đang phục hồi, việc duy trì mặt bằng lãi suất thấp sẽ được ưu tiên. Đồng thời, việc duy trì lãi suất huy động thấp trong thời gian đủ lâu cũng là điều kiện cần để kéo mặt bằng lãi suất cho vay đi xuống.