Ngân hàng Nhà nước điều hành thị trường vàng theo hướng không để ảnh hưởng tỷ giá và cân đối vĩ mô

Việt Nam không phải quốc gia sản xuất vàng nên việc can thiệp để bình ổn thị trường phụ thuộc hoàn toàn vào nhập khẩu vàng quốc tế. Do đó, Ngân hàng Nhà nước phải triển khai các giải pháp phù hợp để ổn định thị trường, không để vàng ảnh hưởng đến các cân đối vĩ mô quan trọng, nhất là tỷ giá...

Với gần 10 câu hỏi về chủ đề Quản lý thị trường vàng, không khí nghị trường trở nên nóng hơn trong phiên chất vấn Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng diễn ra sáng ngày 11/11.

Đại biểu Phạm Văn Hòa, Đoàn Đồng Tháp, cho biết vừa qua việc bán vàng miếng để bình ổn giá vàng của Ngân hàng Nhà nước được người dân rất đồng tình ủng hộ. Tuy nhiên, ngân hàng chỉ bán mà không mua. "Nếu người dân muốn bán vàng do nhu cầu để sử dụng tiền mặt thì bán ở đâu, ngân hàng không mua thì các cửa hàng và khác cũng không có mua. Mặt khác, ngân hàng chỉ bán vàng bình ổn ở TP. Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh, sao không bán tại những nơi khác ở trong nước cho người dân có nhu cầu mua được giao dịch thuận lợi, dễ dàng?", đại biểu đoàn Đồng Tháp nêu câu hỏi.

Trả lời câu hỏi của đại biểu, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng cho biết thời gian qua, thị trường vàng Việt Nam biến động cùng chiều với diễn biến chung của các nước trên thế giới. Từ năm 2014 đến năm 2019, thị trường vàng Việt Nam tương đối ổn định, nhu cầu mua vàng của người dân giảm. Nhưng từ năm 2021, giá vàng thế giới tăng mạnh, theo đó, giá vàng trong nước cũng leo cao.

Tuy nhiên, từ năm 2021 đến tháng 6/2024, Ngân hàng Nhà nước chưa thực hiện các biện pháp can thiệp. Từ tháng 6/2024, giá vàng thế giới lập đỉnh, chênh lệch giá vàng thế giới và trong nước tăng cao. Do đó, Chính phủ đã chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước quyết liệt thực hiện các giải pháp nhằm giảm chênh lệch giữa giá vàng trong nước và thế giới. Trên cơ sở pháp luật hiện hành, Ngân hàng Nhà nước đã tổ chức đấu thầu. Trong bối cảnh giá vàng lập đỉnh cao và tâm lý kỳ vọng của thị trường cũng rất cao, Ngân hàng Nhà nước đã thực 9 phiên đấu thầu, đây là giải pháp khá hiệu quả trong năm 2013 nhưng trong bối cảnh hiện nay không phát huy tác dụng lớn.

Do đó, thực hiện thu hẹp nhanh khoảng cách giữa giá vàng trong nước và quốc tế ở mức cao theo chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước đã chuyển sang phương án bán vàng SJC trực tiếp qua 4 ngân hàng thương mại Nhà nước và Công ty SJC. Nhờ vậy, khoảng cách chênh lệch giữa giá vàng trong nước và quốc tế từ khoảng 15-18 triệu đồng/lượng đến nay chỉ còn khoảng 3-4 triệu/lượng.

Thống đốc nhấn mạnh rằng hiện nay thị trường vàng thế giới vẫn diễn biến rất phức tạp, khó lường, Việt Nam không sản xuất vàng nên việc can thiệp thị trường lệ thuộc hoàn toàn vào nhập khẩu vàng quốc tế. Vì vậy, Ngân hàng Nhà nước sẽ theo dõi sát diễn biến của thị trường để đưa ra các chính sách phù hợp nhằm ổn định thị trường, không để vàng ảnh hưởng đến các cân đối vĩ mô quan trọng, nhất là tỷ giá.

Trả lời về vấn đề ngân hàng chỉ bán vàng miếng mà không mua vào, Thống đốc cho biết Ngân hàng Nhà nước đã cấp phép kinh doanh vàng miếng đối với 22 tổ chức tín dụng và 16 doanh nghiệp. Tại các đơn vị này, hoạt động mua bán vàng miếng diễn ra bình thường. Còn các ngân hàng thương mại Nhà nước chỉ thực hiện nhiệm vụ tăng cung cho thị trường.

Về lý do vì sao chỉ bán vàng miếng SJC bình ổn ở TP. Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết Ngân hàng Nhà nước chỉ cấp phép đối với doanh nghiệp kinh doanh mua bán vàng miếng chứ không có quy định bắt buộc ở địa điểm nào. Bản thân các doanh nghiệp và các tổ chức tín dụng sẽ tự xem xét, đánh giá nhu cầu của các tỉnh thành và mở các địa điểm mua bán vàng miếng. Thực tế nhu cầu của thị trường chủ yếu ở Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh và các thành phố lớn, còn các tỉnh thành khác không có hiện tượng người dân xếp hàng mua vàng.

Trả lời câu hỏi của đại biểu Đỗ Huy Khánh, đoàn Đồng Nai, về quan điểm của Ngân hàng Nhà nước về thành lập sàn giao dịch vàng, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết một số nước trên thế giới có thành lập sàn vàng. Việc thành lập sàn vàng cũng có mặt tích cực là các giao dịch sẽ minh bạch; nhu cầu mua bán của người dân, doanh nghiệp, các chủ thể thuận lợi hơn.

Tuy nhiên, để thành lập sàn vàng cũng cần đầu tư về cơ sở hạ tầng, hơn nữa Việt Nam không phải là nước sản xuất vàng. Như vậy, để thành lập sàn vàng, đòi hỏi Ngân hàng Nhà nước phối hợp với các bộ, ngành nghiên cứu và đánh giá tác động kỹ lưỡng để tham mưu, đề xuất với Chính phủ ở thời điểm phù hợp và phù hợp với bối cảnh, điều kiện của Việt Nam...