Lợi nhuận quý III của ngân hàng sẽ “ngấm” Covid-19

Lãnh đạo một số nhà băng thừa nhận, kết quả kinh doanh quý III/2021 khó tránh khỏi nguy cơ suy giảm do tác động của dịch Covid-19.

Lợi nhuận có thể giảm 19% so với quý II

Trao đổi với phóng viên Báo Đầu tư Chứng khoán, tổng giám đốc một ngân hàng cho biết, trong quý III/2021, nhu cầu tín dụng của khách hàng giảm trong bối cảnh giãn cách xã hội kéo dài nhằm phòng chống dịch. Ngân hàng nỗ lực gia tăng nguồn thu ngoài lãi, song lợi nhuận thu về không đạt kế hoạch quý, ước hoàn thành khoảng 90%.

Tương tự, Tổng giám đốc TPBank Nguyễn Hưng cũng cho hay, trong 3 tháng vừa qua, ảnh hưởng bởi dịch bệnh là rất rõ ràng và có thể ảnh hưởng tới mục tiêu lợi nhuận cả năm của ngân hàng.

Các chuyên gia của Công ty Chứng khoán SSI nhận định, do biện pháp giãn cách xã hội tại các tỉnh, thành phố phía Nam kéo dài và nhiều nhà băng giảm lãi suất cho vay từ 1 - 2%/năm kể từ cuối tháng 7/2021, tỷ lệ hình thành nợ xấu mới có khả năng sẽ tăng, đồng thời thu nhập lãi thuần chịu áp lực giảm trong quý III, thậm chí cả quý IV/2021.

Các ngân hàng kỳ vọng kết quả kinh doanh sẽ tốt hơn trong quý IV/2021, bởi nhu cầu tín dụng của các doanh nghiệp thường tăng trong mùa kinh doanh cuối năm.

Đối với Vietcombank, SSI ước tính, lợi nhuận trước thuế năm 2021 và 2022 lần lượt là 24.300 tỷ đồng và 31.700 tỷ đồng, giảm 8,1% và 5,9% so với dự báo trước đó.

Theo Ngân hàng Nhà nước, ngành ngân hàng đã cơ cấu nợ khoảng 520.000 tỷ đồng cho khách hàng, tính lũy kế thực hiện từ khi phát sinh dịch Covid-19. Các ngân hàng thương mại đã giảm mạnh lãi suất cho vay để hỗ trợ doanh nghiệp, giá trị lũy kế từ khi có dịch đến nay là 26.000 tỷ đồng.

Trong 9 tháng đầu năm 2021, dư nợ cho vay của các tổ chức tín dụng trên địa bàn TP.HCM tăng 6,41% so với cuối năm 2020. Tính riêng quý III, tín dụng trên địa bàn chỉ tăng 0,76% so với quý II, dù các ngân hàng có đợt cắt giảm lãi suất cho vay theo cam kết với Ngân hàng Nhà nước kể từ giữa tháng 7. Bởi lẽ, kinh tế - xã hội nói chung, ngành ngân hàng nói riêng chịu tác động bởi dịch Covid-19 nặng nề hơn so với các địa phương khác.

Trước đó, tín dụng của nền kinh tế tăng 7,4% trong 8 tháng đầu năm 2021. Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế, ông Nguyễn Tuấn Anh cho biết, tăng trưởng tín dụng tháng 8 chậm lại và tháng 9 tiếp tục bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh.

Các chuyên gia của Công ty Chứng khoán Yuanta Việt Nam ước tính, lợi nhuận ngành ngân hàng trong quý III/2021 có thể giảm 19% so với quý II, do tăng trưởng cho vay thấp, chi phí dự phòng dự kiến tăng 20%, đặc biệt tại các ngân hàng có tỷ lệ bao phủ nợ xấu (LLR) thấp. Trong khi đó, biên lãi ròng (NIM) giảm do các ngân hàng cắt giảm lãi suất để hỗ trợ cho khách hàng bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh. Thu nhập phí trong quý III được kỳ vọng sẽ tăng, nhưng thu nhập lãi thuần có khả năng giảm 2% so với quý II.

Kỳ vọng quý IV

Công ty Chứng khoán Yuanta Việt Nam cho rằng, tín dụng sẽ hồi phục trong quý IV/2021 khi nền kinh tế mở cửa trở lại và Ngân hàng Nhà nước tiếp tục nới lỏng chính sách tiền tệ. Theo đó, biên lãi ròng của các ngân hàng sẽ được cải thiện.

Ông Nguyễn Hồng Khanh, Trưởng phòng Phân tích, Công ty Chứng khoán Quốc tế Việt Nam nhận định, lợi nhuận ngành ngân hàng quý III/2021 sẽ thấp hơn so với 2 quý đầu năm, vì nhiều nhà băng hạ lãi suất cho vay, đồng thời tăng cường trích lập dự phòng rủi ro nợ xấu. Kết quả kinh doanh quý IV/2021 sẽ khả quan hơn nhờ tín dụng gia tăng khi nhiều doanh nghiệp hoạt động trở lại.

Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế dự báo, tín dụng sẽ hồi phục từ tháng 10, nhất là 2 tháng cuối năm nhờ mùa kinh doanh cao điểm của các doanh nghiệp trước Tết.

Lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước cho biết, gói cấp bù lãi suất 3.000 tỷ đồng tương đương quy mô dư nợ hơn 100.000 tỷ đồng sẽ được ngành ngân hàng “bơm” ra nền kinh tế trong thời gian tới để hỗ trợ người dân, doanh nghiệp. Lãi suất dự kiến trong khoảng 3 - 4%/năm. Hiện ngành ngân hàng đã và đang thực hiện nhiều chính sách hỗ trợ cho người dân và doanh nghiệp. Cơ quan quản lý sẽ tăng thêm hạn mức tăng trưởng tín dụng cho các ngân hàng. Mục tiêu tăng trưởng tín dụng năm nay là 12%, nhưng có thể linh hoạt nếu cần thiết.

Theo Công ty Chứng khoán Ngân hàng BIDV (BSC), trong quý III/2021, một loạt ngân hàng đã được nới hạn mức tăng trưởng tín dụng, cao nhất là TPBank và Techcombank, với hạn mức mới lần lượt là 17,4% và 17,1%.

“Ăn trước, trả sau”

Không ít nhà phân tích cho rằng, Thông tư 14/2021/TT-NHNN gia hạn thời gian tái cơ cấu nợ thêm 6 tháng, đến ngày 30/6/2022, nên nợ xấu có thể vẫn ở mức thấp. Tuy nhiên, các ngân hàng cần tăng cường trích lập dự phòng ngay từ bây giờ nhằm hạn chế khả năng chất lượng tài sản bị suy giảm, tác động tiêu cực lên lợi nhuận trong năm 2022.

Theo kết quả cuộc điều tra xu hướng kinh doanh các tổ chức tín dụng quý IV/2021 của Vụ Dự báo Thống kê, có 40,6% tổ chức tín dụng kỳ vọng kết quả hoạt động kinh doanh quý IV sẽ tăng trưởng so với quý III.

Tính cả năm 2021, 83,7% tổ chức tín dụng kỳ vọng lợi nhuận trước thuế của đơn vị tăng trưởng dương, 3% kỳ vọng giữ nguyên và 13,3% dự kiến lợi nhuận giảm (cao hơn so với tỷ lệ 9,7% ghi nhận tại cuộc điều tra tháng 6/2021).

Thực tế, trong bối cảnh đại dịch, không chỉ doanh nghiệp chịu ảnh hưởng, mà các ngân hàng cũng đang phải đối mặt với áp lực từ nhiều phía. Ngân hàng là đối tượng chịu tác động chậm hơn, sau các cá nhân và doanh nghiệp trong nền kinh tế. Khi các doanh nghiệp gặp khó khăn, không trả được nợ, nợ xấu hình thành và là quả “bom” nổ chậm đối với các nhà băng. Đó là chưa kể nợ xấu có thể được một số ngân hàng hạch toán lãi dự thu, ghi nhận vào lợi nhuận. Những khoản này nhiều khả năng không thể thu hồi.

Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam, ông Nguyễn Quốc Hùng nhận xét, ngân hàng và doanh nghiệp có mối quan hệ cộng sinh. Do đó, doanh nghiệp mà khó khăn thì ngân hàng cũng khó khăn, nhưng ngân hàng sẽ khó khăn về sau. Hiện nay, một số ngân hàng kinh doanh hiệu quả và có lãi cao so với trước. Vấn đề cần đặt ra là nguyên nhân nào có lãi và lợi nhuận đó có bền vững hay không? Lãi dự thu từ các doanh nghiệp có dư nợ tính vào doanh thu của ngân hàng đang chiếm khoảng 20% tổng dư nợ. Do đó, lợi nhuận của nhiều ngân hàng hiện tại có thể nói là “ăn trước, trả sau”. Trong khi đó, áp lực trích dự phòng rủi ro của các tổ chức tín dụng đối với các khoản nợ cơ cấu cho khách hàng là rất lớn. Theo Thông tư 14, ngân hàng bắt buộc phải trích 30% dự phòng phần dư nợ tái cơ cấu vào cuối năm nay và 100% trong 2 năm tới.

Công ty Chứng khoán Mirae Asset nhận định, sẽ có sự phân hóa mạnh mẽ về lợi nhuận giữa các ngân hàng. Trong đó, nhóm ngân hàng ngân hàng thương mại cổ phần có chất lượng tài sản tốt, nắm giữ danh mục khách hàng ít bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 sẽ có nhiều tiềm năng hơn. Dẫu vậy, ngành ngân hàng sẽ vẫn là điểm sáng về lợi nhuận trong bối cảnh dịch bệnh.